«بایدن خیالی» دولت و مدعی اصلاحات
برخی دولتمردان و از جمله آقای رئیسجمهور، از «بایدن خیالی» سخن میگویند؛ چرا که جو بایدن رئیسجمهور منتخب آمریکا با آنچه دولتمردان و برخی فعالین مدعی اصلاحات و رسانههای زنجیرهای از وی توصیف میکنند، هیچ تناسب و نقطه اشتراکی ندارد.
کیهان: در نشست خبری اخیر رئیسجمهور، شبکه تلویزیونی انبیسی آمریکا این سؤال را مطرح کرد: «آقای جو بایدن اعلام کردند که مایل هستند مجدداً به برجام بازگردند، اما اینبار به دنبال یک توافقنامه قدرتمندتر هستند که شامل برنامه موشکی و نفوذ منطقهای ایران خواهد بود و در این راستا کشورهایی مثل آلمان، فرانسه، بریتانیا با آن همصدا هستند. با توجه به الحاقاتی که مد نظر آقای بایدن است، به نظر شما، بازگشت کامل به تعهدات کامل از طرف همه طرفها، منطقی و واقعبینانه به نظر میرسد و آیا به نظر شما این امر تا زمان پایان کار دولت شما محقق خواهد شد؟».
آقای روحانی در پاسخ گفت: «آن تعبیری که شما نقل کردید از آقای بایدن من نشنیدم که بگوید که اگر بخواهم برگردم باید یک توافق دیگر و قویتری داشته باشیم. این حرف ترامپ است و حرف بایدن نیست. ترامپ همین را میگفت، میگفت این توافق را قبول نداریم و باید برگردیم به یک توافق قویتر. بر فرض هر کس این حرف را بزند، آلمان بگوید یا هر کس. هیچ پیش شرطی را نخواهیم پذیرفت از هیچکس. نه برجام قابل مذاکره است و نه اینکه بخواهیم برجام را از نو پهن کنیم روی میز مذاکره و ماده به ماده بحث کنیم. یک برجام است قبلاً مذاکره شده و توافق شده است. عین این برجام را همه اجرا میکنند یا اجرا نمیکنند، اگر اجرا کردند ما هم اجرا میکنیم».
رئیسجمهور در ادامه گفت: «مسایل دیگری که نام بردید مسایل موشکی و منطقهای هیچ ارتباطی به مسئله هستهای ندارد. اینها را قبلاً با ما صحبت کرده بودند، همان موقع که ۱+۵ با ما صحبت میکرد در برجام همه اینها را بحث کردند، ماهها آمریکا بحث میکرد که مسئله موشکی را وارد کند رد کردیم و گفتیم قابل مذاکره نیست. ماهها بحث میکردند که مسایل منطقه هم وارد شود، همه اینها بحث شده و رد شده است. ترامپ بیخبر بوده از همه چیز و اصلاً نمیدانست، ولی آقای بایدن به خوبی میداند چه مذاکراتی انجام شده و چه شده است. اینها قابل طرح و مذاکره نیست. آن چیزی که میتواند روی میز باشد همینکه همه به تعهدات کامل خودشان برگردند». بایدن خیالی! متاسفانه برخی دولتمردان و از جمله آقای رئیسجمهور، از «بایدن خیالی» سخن میگویند؛ چرا که جو بایدن رئیسجمهور منتخب آمریکا با آنچه دولتمردان و برخی فعالین مدعی اصلاحات و رسانههای زنجیرهای از وی توصیف میکنند، هیچ تناسب و نقطه اشتراکی ندارد. جو بایدن در شهریور ۹۹ در یادداشتی در پایگاه اینترنتی شبکه خبری سی ان ان، با عنوان «راههای هوشمندانهتری براى سختگیرى علیه ایران وجود دارد» بااشاره به شکست سیاست ترامپ در رسیدن به توافقی بهتر از برجام با ایران، نوشت: «وقتی ترامپ ریاستجمهوری را به دست گرفت؛ وعده یک توافق بهتر برای محدود کردن برنامه هستهای ایران را داد و متعهد شد که به تهران برای مهار رفتار تهاجمیاش در سراسر خاورمیانه فشار وارد میکند. مثل خیلی از وعدههای رئیسجمهور ترامپ، مشخص شد که این وعدهها فقط شعارهای توخالی است». بایدن در ادامه نوشت: «من هیچ تردیدی درباره چالشها و مشکلاتی که رژیم ایران بر منافع امنیتی آمریکا، دوستان و شرکای ما و بر مردم خودش تحمیل میکند، ندارم. اما همانگونه که راه ترامپ وجود دارد، همزمان راه هوشمندانه و حساب شده دیگری نیز برای سختگیری علیه ایران هست». جو بایدن در یادداشت مذکور به صراحت اعلام میکند در پی توافقی جدید با ایران است «ما با متحدانمان برای تقویت و گسترش مفاد توافق هستهای کار خواهیم کرد و همزمان به دیگر نگرانیها نیز توجه خواهیم کرد. ما به تلاشها برای عقبراندن ایران از فعالیتهای بیثباتکننده که دوستان و شرکای ما را در منطقه تهدید میکند، ادامه خواهیم داد... ما همچنین به استفاده از تحریمهای هدفمند علیه نقض حقوق بشر در ایران، حمایت این کشور از تروریسم و برنامه موشکهای بالستیک ادامه خواهیم داد». بایدن در این یادداشت تاکید کرد که در پی آن است تا سیاست شکست خورده ترامپ تحت عنوان «فشار حداکثری» را در قالبی جدید با عنوان «فشار هوشمند» اجرا کند. «جو بایدن» رئیسجمهور منتخب آمریکا همچنین در روزهای گذشته در مصاحبه با نیویورک تایمز گفت که به شرط تبعیت مجدد ایران از محدودیتها، به برجام بازخواهد گشت. بایدن در ادامه تاکید کرد که «ما از طریق مشورت با متحدان و شرکای خود، وارد مذاکرات و توافقات بعدی برای تشدید و تمدید محدودیتهای هستهای ایران خواهیم شد و همچنین به برنامه موشکی ایران و مسائل منطقهای نیز خواهیم پرداخت». جو بایدن همچنین با گستاخی اعلام کرد که «هر زمان نیاز باشد، آمریکا گزینه بازگشت تحریمها را در اختیار دارد و ایران نیز این موضوع را میداند». برجام، سکویی برای زیادهخواهی دولت بایدن. اما اظهارنظر درباره گستردهتر شدن مفاد برجام از سوی مقامات دولت جدید آمریکا، فقط به اظهارات بایدن خلاصه نمیشود. آنتونی بلینکن، مشاور سیاست خارجی جو بایدن و گزینه احتمالی وزارت امور خارجه در هفتههای گذشته در مصاحبه با شبکه سیبیاس گفت: «اگر بایدن به قدرت برسد و اگر ایران به اجرای کامل تعهداتش بازگردد، آمریکا هم چنین خواهد کرد. اما ما از آن (برجام) به عنوان یک سکو استفاده خواهیم کرد، با متحدان و شرکای خود همکاری خواهیم کرد تا آن را تقویت و بلندمدتتر کنیم. به این ترتیب زمینه بهتری برای «فشار جمعی» علیه سایر فعالیتهای بیثباتکننده ایران فراهم میشود و اطمینان حاصل میشود که وقتی بحث این فعالیتها به میان آمد، این ایران است که منزوی میشود، نه آمریکا». بلینکن در ادامه تاکید کرد: «برجام باید در همین موضوع هستهای اصلاح شود و محدودیتهای بیشتری بر ایران اعمال شود. همچنین برجام باید حوزه وسیعتر از هستهای را شامل شود و به منطقه و موشکی نیز تسری پیدا کند. علاوهبر این، ایران باید نخست به تعهدات برجامی خود بازگردد و پس از آن آمریکا چنین کاری خواهد کرد». لازم به ذکر است که بلینکن حامی مداخله آمریکا در سایر نقاط جهان حتی با استفاده از ابزار نظامی است. آنتونی بلینکن در مقطعی که جو بایدن در سنای آمریکا بود، در سمت مشاور اصلی بایدن، او را به این نتیجه رساند که به تجاوز نظامی به عراق رای مثبت دهد.
طراحان و حامیان تحریم در تیم بایدن بلینکن یکی از طراحان و حامیان تحریمهای ضدایرانی است. بلینکن معتقد است که تحریمهای ضدایرانی باید تا زمانی که توافق گستردهتر و طولانیتر با تهران امضا نشده، همچنان ادامه یابد. جیک سالیوان از دیگر مشاورین جو بایدن است. بایدن، سالیوان را به عنوان گزینه اصلی مشاور امنیت ملی دولت خود معرفی کرده است.
سالیوان بعد از مذاکرات عمان همواره یکی از اعضای تیم مذاکرهکننده آمریکا در گفتگوهای هستهای با ایران بود. پایگاه پولیتیکو از او به عنوان «مرد نامرئی هیلاری کلینتون» یاد کرده است. فعالین رسانهای در آمریکا میگویند سالیوان نقش پلیس بد آمریکا در مذاکرات محرمانه را ایفا میکرد و هرگاه آمریکا میخواست درباره مسئلهای سرسختی نشان دهد، این نقش مشکل را به سالیوان واگذار میکرد. جیک سالیوان سال ۲۰۱۳ یکی از اعضای اصلی تیمی بود که در عمان مذاکرات محرمانهای را با مذاکره کنندگان ایرانی درباره برنامه هستهای ایران کلید زد. آمریکا که پیش از مذاکرات محرمانه به برخی مقامات ایران قولهای جدی درباره پذیرش حق غنیسازی و رفع تحریمها داده بود، در همان مذاکرات محرمانه هم دبه را بنیانگذاری کرد. همصدایی بلینکن و پمپئو در دفاع از زم در روزهای گذشته جیک سالیوان فرد انتخابی جو بایدن برای منصب مشاور امنیت ملی کاخ سفید ضمن محکوم کردن اعدام «روحالله زم» اعلام کرد که دولت آینده آمریکا در ائتلاف با شرکای خود، مقابل ایران خواهد ایستاد و آنتونی بلینکن وزیر خارجه پیشنهادی بایدن نیز با بازنشر توییت وی از سخنان وی حمایت کرده و اعدام زم را محکوم کرد. همزمان مایک پمپئو، وزیر خارجه دولت ترامپ نیز در اقدامی گستاخانه اعدام زم را محکوم کرد. امتیازات جذاب با حفظ ساختار تحریمها در روزهای گذشته، «دانیل بناییم» مشاور و نطقنویس «جو بایدن» در زمان معاونت ریاستجمهوری و نامزد دولت او برای منصب «کارشناس ارشد حوزه خاورمیانه» در مصاحبه با ماهنامه جاکوبین گفت: «خروج ترامپ از برجام به اعتماد ایرانیها ضربهای ویرانگر زد و به منظور بازگرداندن آنها به میز مذاکره، باید امتیازات جذاب، اما غیر راهبردی به ایران داده شود». وی در ادامه تصریح کرد: «دادن «امتیازات جذاب، اما غیر راهبردی به ایران» باید با حفظ ساختار تحریمها و کارزار فشار حداکثری صورت گیرد». رایزنی برجامی تیم بایدن با تیم ترامپ دیروز، الیوت آبرامز، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران و ونزوئلا از رایزنی مقامهای دولت «دونالد ترامپ» با تیم «جو بایدن» درباره برجام خبر داد. آبرامز در مصاحبهای با روزنامه صهیونیستی «تایمز اسرائیل» گفت: «ما فکر میکنیم برجام، توافقی به شدت معیوب بود. نظرمان با نخستوزیر بنیامین نتانیاهو درباره این توافق یکی است». آبرامز گفت او و سایر مقامهای دولت ترامپ با اعضای تیم انتقالی بایدن دیدار و با آنها درباره برجام رایزنی کردهاند. موضعگیری بایدن و اعضای اصلی تیم وی درباره برجام دقیقا تکرار موضعگیری ترامپ و پمپئو است. در حقیقت جمهوری خواهان و دموکراتها در مسئله ایران و به طور خاص در برجام دارای وحدت استراتژیک بوده و فقط در تاکتیکهای رسیدن به هدف دچار اختلاف نظر هستند. سراب هم بایدن و هم ترامپ در رویکردی زورگویانه و غارتگرانه تاکید دارند که برجام ناقص است و باید با دائمی کردن محدودیتهای هستهای ایران و ضمیمه کردن توان موشکی و قدرت منطقهای کشورمان، این توافق تکمیل شود. اما متاسفانه برخی از دولتمردان اصرار دارند که بایدن خیالی را به جای بایدن واقعی نشانده و این سراب را به افکار عمومی قالب کنند. همین طیف در سالهای گذشته با ادعاهایی همچون «امضای کِری تضمین است» و «اوباما را فردی مودب! و باهوش! یافتم» و «دولت آمریکا پرستیژ بینالمللی خود را به خاطر یک توافق خدشهدار نمیکند» و «آمریکا قول داده است» و... خسارت محض برجام را به کشور تحمیل کردند. متاسفانه علیرغم تجربه پرهزینه و خسارت بار برجام و فرصت سوزی ۷ ساله، دولتمردان همچنان تمامی امکانات کشور را معطل مذاکره با آمریکا گذاشتهاند.