نگرانی مجلس از کسری بودجه ۱۴۰۰

خانه ملت: محمد خدابخشی نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با اشاره به نشست این کمیسیون برای بررسی کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ گفت:‌ این جلسه امروز با حضور کارشناسان دیوان محاسبات کل کشور، مرکز پژوهش‌های مجلس، پورمحمدی معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه و رحمتی مسئول دفتر اقتصاد کلان برگزار شد.

وی ادامه داد: معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه در ابتدای جلسه گزارشی از عملکرد ۸ ماهه منابع و مصارف قانون بودجه ۱۳۹۹ به نمایندگان ارائه کرد، براساس این گزارش عملکرد مصوب کل سال ۱۳۹۹ ، ۵۷۱ هزار میلیارد تومان بوده و سهم مصوب هشت ماهه ۳۸۴ هزار میلیارد تومان محاسبه شده است.

۱۹ هزار میلیارد تومان تنخواه‌گردان دولت از بانک مرکزی!

خدابخشی با بیان اینکه عملکرد هشت ماهه اول امسال ۳۳۴ هزار میلیارد تومان بوده که براساس گزارشات ۵۰ هزار میلیارد تومان این منابع محقق نشده است، افزود: در بخش مصارف عملکرد هشت ماهه ۳۵۳ هزار میلیارد تومان بوده که۳۱ هزار میلیارد تومان محقق نشده و به ‌نوعی ۳۱ هزار میلیارد تومان صرفه جویی شده است. همچنین در مقایسه بین هشت ماهه اول امسال نسبت هشت ماهه اول سال ۱۳۹۸، ۳۹ درصد مصارف افزایش یافته است.

نماینده مردم الیگودرز در مجلس تصریح کرد:‌ اعتبارات هزینه ای ۸ ماهه اول ۲۷۴ هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با سال قبل ۳۵ درصد افزایش یافته است، اعتبارات حقوق و مزایا هم در ۸ ماهه اول سال ۹۹ حدود ۱۰۴ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه خود در سال ۹۸، ۵۳ درصد افزایش داشته است. همچنین اعتبارات تملک دارایی سرمایه ای یا همان طرح های عمرانی هم در هشت ماهه ابتدایی سال ۹۹، ۵۲ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود که نسبت به مدت مشابه در سال ۹۸، ۶۵ درصد افزایش یافته است.

نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس اظهار کرد: عدم تحقق منابع ۵۰ هزار میلیارد تومانی هم در هشت ماهه اول در بخش مصارف داشته‌ایم، در این هشت ماه حدود ۱۹ هزار میلیارد تومان ناترازی میان منابع و مصارف وجود داشت که دولت با استفاده از تنخواه گردان بانک مرکزی این ناترازی را تامین کرده و طبق قانون باید تا پایان امسال آن را تسویه کند.

۵۹ هزار میلیارد تومان بدهی شرکت‌ها در هدفمندی یارانه‌ها

وی با اشاره به گزارش سازمان برنامه و بودجه درباره هدفمندی یارانه ها هم گفت:‌ منابع مربوط به هدفمندی در ۸ ماهه نخست سال گذشته ۱۶۹ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود اما میزان دریافتی ها در این مدت ۱۱۰ هزار میلیارد تومان بوده است که براین اساس ۵۹ هزار میلیارد تومان آن محقق نشده است که این رقم مربوط به بدهی شرکت هاست.

خدابخشی ادامه داد:‌ میزان تحقق منابع مربوط به هدفمندی یارانه‌ها در هشت ماهه امسال به طور کلی ۳۵ درصد بوده است و این عدم تحقق منابع در این مدت حدود ۵۹ هزار میلیارد تومان می‎شود. طبق مصوبات مربوط به هدفمندی یارانه‌ها برای ۸ ماه گذشته نسبت به آن رقمی که در بودجه سال ۹۹ مصوب شده، ۵۹ هزار میلیارد تومان عدم تحقق وجود دارد.

نماینده مردم الیگودرز در مجلس بیان کرد: سازمان برنامه و بودجه همچنین در این جلسه گزارشی از منابع و مصارف در لایحه بودجه ۱۴۰۰ ارائه کرد که براساس این گزارش، منابع بودجه کل کشور بالغ بر ۲۴۰۰ هزار هزار میلیارد تومان است که از این مقدار ۸۴۱ هزار میلیارد تومان منابع عمومی دولت و ۸۸ هزار میلیارد تومان درآمدهای اختصاصی دولت از منابع عمومی بودجه کشور است، همچنین 500 هزار هزار میلیارد تومان مربوط به بودجه شرکت‌های دولتی و موسسات غیر انتفاعی وابسته به دولت است.

رشد چشمگیر بودجه ۱۴۰۰ نسبت به امسال

نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس تاکید کرد:‌ مجموعه بودجه کل کشور بیش از ۲ هزار و ۴۰۰ هزار هزار میلیارد تومان است که نسبت به بودجه سال ۹۹ که بالغ بر ۲۰۲۶ میلیارد تومان بوده، رشد قابل ملاحظه ای داشته و بیشترین رشد هم مربوط به بودجه عمومی کشور بوده است.

وی با بیان اینکه در بودجه سال ۱۴۰۰ تمام بودجه شرکت‌های دولتی ذکر نشده و تنها بخشی از آن منعکس شده است، اظهار کرد: منابع حاصل از فروش نفت خام و میعانات گازی ۱۹۹ هزار میلیارد تومان محاسبه شده که یکی از منابع تامین بودجه عمومی کشور است.

خدابخشی تاکید کرد: دولت در بودجه 1400 فرض را بر فروش ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز و با قیمت هر بشکه ۴۰ دلار در نظر گرفته است که درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت بیش از ۳۳ میلیارد دلار و درآمد ارزی حاصل از صادرات گاز ۲.۹ میلیارد دلار و در مجموع شش و نیم میلیارد دلار در نظر گرفته شده است.

استقراض دولت از صندوق توسعه ملی در سال آینده

نماینده مردم الیگودرز در مجلس افزود: سهم صندوق توسعه ملی که طبق قانون ۳۸ درصد از درآمدهای حاصل از فروشی نفت و میعانات گازی است در بودجه ۱۴۰۰ ، ۱۳.۹ میلیارد دلار می‌شود و از این رقم که معادل ۶.۵۷ میلیارد دلار محاسبه می‌شود که دولت به عنوان استقراض از صندوق توسعه ملی در بودجه عمومی کشور استفاده می‌کند.

نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس تصریح کرد: سهم ۱۴ و نیم درصدی شرکت ملی نفت ایران در بودجه سال آینده از منابع حاصل از فروش نفت و میعانات گازی ۴.۹ میلیارد دلار و مجموع سهم ۴۷.۵ درصد دولت از درآمد حاصل از فروش نفت خام و میعانات گازی ۱۷.۳ میلیارد دلار در نظر گرفته شده است.

وی تاکید کرد: جمع کل منابع عمومی کشور در لایحه بودجه ۱۴۰۰ ، ۸۴۱ هزار میلیارد تومان می‌شود که در مقایسه با سال گذشته افزایش یافته است، همچنین بخش درآمدها در بودجه ۳۱۷ هزار میلیارد تومان است و از این رقم ۲۲۵ هزار میلیارد تومان مربوط به درآمدهای مالیاتی، ۲۲۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان درآمدهای گمرکی، حدود ۲۲۵ هزار میلیارد تومان درآمدهای مربوط به واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و حدود ۲۹۸ هزار میلیارد تومان درآمدهای حاصل از واگذاری دارایی‌های مالی است.

نگرانی مجلس از کسری بودجه در سال بعد

خدابخشی تصریح کرد:‌ از ۲۹۸ هزار میلیارد تومان درآمدهای حاصل از واگذاری‌های دارایی های مالی ۱۲۵ هزار میلیارد تومان مربوط به فروش اوراق جدید است و ۹۵ هزار میلیارد تومان آن هم مربوط به فروش و واگذاری شرکت های دولتی است.

نماینده مردم الیگودرز در مجلس بیان کرد: براساس تبصره ۴ لایحه بودجه ۱۴۰۰ نزدیک به ۲.۸ میلیارد یورو برداشت از صندوق توسعه ملی برای مصارف بودجه‌ای پیشنهاد شده که نیازمند اجازه از مقام معظم رهبری است. همچنین در بودجه سال آینده دولت ۷۵ هزار میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی استقراض می‌کند که مربوط به ۱۸ درصدی است که باید بعداً پرداخت کند.

نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با اشاره به نگرانی مجلس و اعضای این کمیسیون درباره کسری بودجه در لایحه ۱۴۰۰ گفت:‌ دولت پیش برآوردی از منابع مربوط به نفت و میعانات گازی قرار داه است که با توجه به میزان فروش نفت در سال جاری تحقق‌پذیر نیست، امسال قرار بود روزی یک میلیون بشکه نفت در روز بفروش برود که هنوز نتوانسته‌ایم به این هدف دست پیدا کنیم.

افزایش ۲۳ درصدی وابستگی بودجه به نفت

وی تاکید کرد: دولت در سال جاری حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار بشکه نفت در روز توانسته بفروشد، این موضوع با هدف گذاری در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ فاصله زیادی دارد. یکی از عناصر مهم در بحث اصلاح ساختار بودجه کاهش میزان وابستگی به نفت و میعانات گازی بود که متاسفانه در بررسی‌ها مشخص شد، چنین چیزی اتفاق نیافتاده است.

خدابخشی ادامه داد: میزان وابستگی بودجه عمومی کشور به درآمدهای حاصل از فروش نفت خام و میعانات گازی نسبت به سال قبل در لایحه بودجه ۱۴۰۰ افزایش یافته و بیش از ۲۳ درصد بودجه عمومی کشور وابسته به آن است.

نماینده مردم الیگودرز در مجلس با تاکید براینکه رقمی بیش از ۱۲۵ هزار میلیارد تومان از بودجه سال آینده مربوط به فروش اوراق جدید است،‌ بیان کرد:‌ این موضوع اقدام مخاطره آمیزی است زیرا دولت های بعدی را گرفتار و مستقرض می‌کند بنابراین اصلاح ساختار بودجه عملاً در بودجه ۱۴۰۰ اعمال نشده که ما به طور حتم در مجلس این موضوع را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تراز عملیاتی بودجه در سال بعد ۲۰۰ درصد بدتر شده

نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس اظهار کرد: موازی‌کاری‌ها در برخی بخش‌ها و دستگاه‌های دولتی موجب افزایش هزینه ها شده و مسلما ما تا جایی که امکان صرفه جویی و کاهش هزینه ها وجود دارد، اصلاحات را انجام خواهیم داد.

وی تاکید کرد: دولت باید تلاش کند تا با انجام صرفه‌جویی‌ها تراز عملیاتی بودجه را به صفر برساند، آن چیزی که اکنون با توجه به اعداد و ارقام ارائه شده در بودجه ۱۴۰۰ شاهد آن هستیم، تراز عملیاتی منفی ۳۱۹ هزار میلیارد تومان است که این رقم می‌خواهد از طریق تراز سرمایه ای و مالی جبران شود. تراز عملیاتی بودجه در سال بعد ۲۰۰ درصد بدتر شده است.

خدابخشی بیان کرد: براساس بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس با لحاظ سناریوهای مختلف درباره تحقق درآمدها بیش از ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار میلیارد تومان در سال آینده کسری بودجه وجود خواهد داشت و باید بررسی‌های دقیق برای کاهش این رقم انجام شود. مجلس به هر صورت این اختیار را دارد تا قسمت های نیازمند به اصلاحات و تغییرات در بودجه را اصلاح کند.

جداول بودجه ۱۴۰۰ امسال بررسی می شود

نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در مجلس ادامه داد:‌ قرار است، جلسات متعدد کارشناسی در این کمیسیون برای بررسی بودجه ۱۴۰۰ و بویژه جداول آن برگزار شود، متاسفانه هیچ سالی جداول بودجه بررسی نمی شود و امسال ما این کار را انجام خواهیم داد زیرا نباید بررسی بودجه تنها محدود به بررسی تبصره ها باشد.

وی با اشاره به بررسی بودجه شرکت‌های دولتی با کمک دیوان محاسبات در این کمیسیون تصریح کرد:‌ ما حتما جلساتی را با برخی شرکت ها خواهیم داشت. همچنین در بحث تخصیص بودجه استان‌ها براساس طرح اصلاح ساختار بودجه باید در کنار تعداد جمعیت هر استان، شاخص های محرومیت و درآمد سرانه دیده شود و مطابق این شاخص‌ها مدلی طراحی خواهد شد تا مبنای توزیع بودجه استانی بویژه برای بخش عمرانی به صورت منصفانه قرار گیرد.

خدابخشی ضمن تاکید براینکه مرکز پژوهش‌های مجلس و دیوان محاسبات کل کشور پیشنهاداتی را برای کاهش شکاف میان منابع و مصارف و جلوگیری از کسری بودجه در سال آینده ارائه کرده‌اند، گفت: ما در حال بررسی این پیشنهادات هستیم تا با توجه به حساسیت های نسبت به این موضوع تصمیماتی را اتخاذ کنیم که کسری بودجه به حداقل میزان خود برسد زیرا متاسفانه براساس این بودجه ارائه شده، سال آینده نسبت به سال ۹۹ کسری بسیاری خواهیم داشت.