ترس محمد بن سلمان از ایران
یک رسانه غربی در گزارشی اعلام کرد که ولیعهد سعودی به دلیل ترس از موضع دولت جدید آمریکا روزهای پرتنشی را در کاخ پادشاهی میگذراند.
خبرگزاری تسنیم : «دیوید هرست » سر دبیر «میدل ایستآی» با استناد به منابع ویژه در گزارشی فاش کرد که «محمد بن سلمان» ، ولیعهد سعودی ، به دلیل پیروزی «جو بایدن» رئیس جمهور منتخب آمریکا در انتخابات ایالات متحده مضطرب شده و روزهای پر دردسری را سپری میکند.
در این گزارش آمده است که « مایک پامپئو» وزیر امور خارجه آمریکا و محمد بن سلمان به دنبال جلب رضایت ترامپ هستند؛ چراکه پامپئو به ولیعهد سعودی در نشست نئوم (دیدار بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی با بن سلمان در حضور پامپئو) گفت که با ورود جو بایدن به کاخ سفید تنها دو حزب در آمریکا باقی میمانند که از عربستان حمایت کنند: یکی لابی صهیونیستی و دیگری اکثریت جمهوریخواهان در سنا. بنابراین بن سلمان اگر میخواهد از حمایت این دو حزب برخوردار باشد باید« دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا را راضی نگه دارد.
جو بایدن در رقابتهای انتخاباتی آمریکا اعلام کرده بود که در صورت پیروزی در انتخابات پروندههای حقوق بشری عربستان را بررسی خواهد کرد و فروش اسلحه به ریاض را متوقف میکند. وی همچنین محمد بن سلمان را مسئول قتل « جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی در سال 2018 میداند. جو بایدن وعده داد که یک تغییر 180 درجهای در خصوص موضع آمریکا در قبال ایران ایجاد خواهد کرد.
بسیاری از مخالفان ولیعهد سعودی، بایدن را همپیمان خود میدانند. از جمله این مخالفان « محمد بن نایف» ولیعهد سابق و « احمد بن عبدالعزیز» شاهزادگان سعودی هستند که توسط محمد بن سلمان دستگیر و بازداشت شدند.
در همین راستا منبعی آگاه و دست اول در دربار سعودی اعلام کرد که ولیعهد سعودی بسیار مضطرب و عصبانی است.
منبع دیگری اعلام کرد که محمد بن سلمان از زمان آغاز ولیعهدیاش بدترین روزهای سیاسی خود را میگذراند. دولت جدید بایدن بر نگرانیهای شاهزاده جوان افزوده است و احساس میکند که این دولت با او خصمانه خواهد بود و بایدن به افکار عمومی در جهان کمک خواهد کرد تا نتوانند قتل جمال خاشقجی و نقض حقوق بشر عربستان را فراموش کنند. در واقع دولت جدید آمریکا ممکن است اقداماتی که در راستای منافع عربستان نباشد، اتخاذ کند.
طبق آنچه منابع سعودی آگاه از نشست نئوم به میدل ایستآی گفتند ، محمد بن سلمان در خصوص درخواست « بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی برای ایجاد ائتلافی علیه ایران تردید داشت؛ چرا که جو بایدن ممکن است تحریمها علیه ایران را متوقف و به میز مذاکرات هستهای با ایران بازگردد.
حمله اخیر و موفقیتآمیز موشک «قدس 2» انصارالله به تاسیسات نفتی آرامکو عربستان در پاسخ به تجاوزات عربستان به یمن باعث ترس و اضطراب ولیعهد سعودی شده است.
حمله موشکی به شمال جده بزرگترین حمله پهپادی انصارالله به تأسیسات آرامکو از زمان حمله هواپیماهای بدون سرنشین آن به میدان نفتی « خریص» و « بقیق» بود که تولید نفت عربستان را برای چند ماه در سال 2019 به نصف کاهش داد.
عربستان پس ار انتشار خبر نشست نئوم در روزنامه اسرائیلی « هاآرتص» رسما دیدار روز یکشنبه را انکار کرد.
در همین راستا، «شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود» ، وزیر خارجه عربستان سعودی در توئیتی نوشت: چنین دیداری صورت نگرفت و نشست نئوم تنها میان مقامات سعودی و آمریکایی بوده است.
نتانیاهو نیز حاضر به اظهارنظر درباره خبر دیدار محرمانه اش با ولیعهد سعودی در خاک عربستان نشد و از رد یا تکذیب آن طفره رفت. در پی انتشار این گزارشها یک وزیر کابینه اسرائیل نیز سفر نتانیاهو به عربستان و نشست وی در نئوم را تأیید کرد.
وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه خود در مورد دیدار پامپئو با ولیعهد سعودی ، اشاره ای به نتانیاهو نکرد؛ بلکه در این بیانیه آمده است: دو طرف درباره ضرورت وحدت کشورهای عربی منطقه خلیج فارس در برابر ایران در منطقه و لزوم دستیابی به راهحل سیاسی در جنگ یمن بحث و تبادل نظر کردند.
دفتر نتانیاهو در خصوص نشست نئوم توضیحی نداد؛ اما «بنی گانتس» ، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی گفت: درز اخبار سفر محرمانه نخست وزیر به عربستان سعودی اقدامی غیرمسئولانه است.
سفر نتانیاهو ، با همراهی « یوسی کوهن» رئیس موساد ، اولین دیدار اسرائیل و عربستان سعودی است ، هرچند گزارشهایی مبنی بر ملاقات مخفیانه نتانیاهو و بن سلمان در گذشته وجود دارد.
ترس محمد بن سلمان از ایران
ادعای احتمال اقدام نظامی ایالات متحده آمریکا علیه ایران به عنوان آخرین برگ از پرونده فشار حداکثری دولت ترامپ به ایران همچنان مطرح است.
در همین راستا منابع مربوطه گزارش دادند، محمد بن سلمان گفت که اگر ترامپ میخواهد به ایران حمله کند، باید عربستان رضایت دولت جدید را جلب کند تا بتواند حمایت آن را داشته باشد.
علاوه بر آن عربستان در نشست نئوم در خصوص حمله به ایران به دلیل ترس از موضع دولت جو بایدن تردید داشت. یکی از منابع نزدیک به دربار آل سعود اعلام کرد که ولیعهد سعودی بسیار عصبانی و نگران است.
ترس محمد بن سلمان در عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی
ولیعهد سعودی تحت فشار شدید ترامپ و « جراد کوشنر» داماد و مشاور ارشد ترامپ برای عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی قرار گرفته است. به نظر میرسد این فشارها از زمان انتخابات ایالات متحده تاکنون اعمال شده است.
در این میان برخی تحلیلگران معتقدند که پامپئو سعی کرد محمد بن سلمان را آماده کند تا با بنیامین نتانیاهو دیدار حضوری داشته باشد. در پایان ، آنها به توافق رسیدند که نشست نئوم مخفیانه برگزار شود؛ اما از قبل توافق شده بود که نتانیاهو خبر را فاش کند.
در حقیقت ، اخبار نشست نئوم ، مطابق توافق ، به رسانههای رژیم اسرائیل درز کرد؛ چرا که رسانههای صهیونیستی اعلام کرده بودند، اسرائیل انتشار گزارشهایی در خصوص ارتباط با کشورهایی که روابط دیپلماتیک با آنها را ندارد، منع میکند.
اما تردید ولیعهد عربستان در خصوص عادی سازی روابط با رژیم اسرائیل به دلیل احترام به ارزشها و مسئله فلسطین نیست. او به فلسطینیها اهمیتی نمیدهد؛ بلکه از آنها متنفر است. حتی وی کوچکترین علاقهای به آنها نشان نمیدهد. محمد بن سلمان تنها به دلیل مخالفت پدرش و به دلیل ترس از دست دادن تخت و تاج پدرش در عادی سازی روابط تردید دارد.
عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی باید با موافقت « ملک سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان صورت گیرد. بنابراین در شرایط کنونی تغییر افکار عمومی عربستان کار آسانی نخواهد بود.
عربستان به دنبال جلب رضایت ترامپ
وزیر امور خارجه آمریکا طی نشست نئوم به ولیعهد سعودی گفت که در صورت ورود دولت جو بایدن به کاخ سفید تنها دو حزب برای حمایت عربستان در واشنگتن باقی خواهند ماند یکی لابی صهیونیستی و دیگری اکثریت جمهوریخواهان در سنا.
پامپئو به ولیعهد عربستان گفت اگر میخواهد در صورت ریاست جمهوری جو بایدن از حمایت این دو حزب برخوردار باشد باید رضایت ترامپ را به دست بیاورد.
نگرانی و اضطراب محمد بن سلمان در برابر رویکرد سیاسی جو بایدن
جو بایدن در جریان تبلیغات انتخاباتی خود موضوع حقوق بشر، ارتباط مالی محمد بن سلمان با دونالد ترامپ و همچنین قتل جمال خاشقج را مورد توجه قرار داد. بدیهی است که با ورود جو بایدن به کاخ سفید در وهله اول مسائل مربوط به حقوق بشر در کشورهای حوزه خلیج فارس، مسئله سرکوب معترضان و همینطور کشتار مردم بی دفاع یمن در مدار توجه بایدن و تیم سیاست خارجی او قرار خواهد گرفت.
آنچه که بیشتر به نگرانیهای محمد بن سلمان دامن میزند طرز فکر جو بایدن نسبت به او است. رئیس جمهور جدید آمریکا معتقد است که وی برای پادشاهی عربستان سعودی صلاحیت لازم را ندارد و باید از سمت ولیعهدی کشورش استعفا دهد و به جای او محمد بن نایف، ولیعهد سابق که اکنون در بازداشت به سر میبرد به عنوان ولیعهد معرفی شود. همچنین موضع جو بایدن نسبت به ایران و لغو تحریمها و بازگشت به میز مذاکرات هستهای از مواردی است که موجب تنش در عربستان شده است.
بسیاری از مخالفان ولیعهد سعودی که مورد سرکوبگری وی قرار گرفتهاند از موضع جو بایدن نسبت به عربستان ابراز خوشحالی کردند.از جمله این افراد محمد بن نایف است که همین امر موجب ترس و نگرانیهایی در محمد بن سلمان شده است.
وابستگی شدید پدر به پسر
ولیعهد سعودی با آگاهی ار نقاط ضعف خود بیش از هر زمان دیگری به پدرش وابسته است .
اجلاس گروه 20 به طور مجازی و به رهبری ملک سلمان در عربستان برگزار شد. اما نتایج این اجلاس نشان میدهد که محمد بن سلمان دچار انزوای بینالمللی شده و ناکامی او در تحقق رویاهای بلندپروازانه اش موجب این انزوا شده است.
از سوی دیگر خبرگزاری رسمی عربستان از تماس ملک سلمان با «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه در راستای هماهنگسازی تلاشها برای نشست گروه 20 خبر داد، علاوه بر این ملک سلمان در خصوص روابط دو جانبه با ترکیه نیز صحبتهایی کرد.
روابط سعودی با ترکیه از دو سال گذشته و زمان قتل خاشقجی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول دچار تنش شده بود.
ملک سلمان تلاش میکند تا ضمن محاسبات آینده کشورش، با اردوغان وارد آتشبس شود، علاوه بر اینکه ریاض میداند در شرایط سختی قرار داشته و نیاز به خنثی کردن برخی جبههها دارد، تا بتواند با نگرانیهای خود در مورد ورود یک رئیس جمهور دموکرات به کاخ سفید و ترس از استراتژیهای او در حمایت از برنامههای هستهای ایران، مقابله کند.
یکی از این منابع اعلام کرد که اقتصاد عربستان به دلیل تامین هزینههای جنگی یمن دچار بحران شده است و « محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی همپیمان اصلی بن سلمان، وی را در جنگ یمن در برابر جنبش انصارالله تنها گذاشت تا بتواند بر جنوب یمن مسلط شود.
همچنین محمد بن سلمان که سمت وزیر دفاع عربستان را نیز برعهده دارد از کمبود تعداد نیروهای نظامی در عربستان رنج میبرد. وی در همین راستا از «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر خواست تا برای حمله زمینی به یمن نیرو اعزام کند ؛ اما السیسی درخواست وی را نپذیرفت. پس از آن بن سلمان با انتشار بیانیهای خشم خود را از مصر به خاطر همراهی نکردن با ائتلاف جنگی عربستان به نمایش گذاشت.
اکنون ولیعهد سعودی بسیار نگران آینده است. جلسه نئوم به این دلیل برگزار شد که نشان دهد حاضر است رضایت رژیم اسرائیل و ترامپ و همچنین جمهوریخواهان را در این زمینه به دست آورد. اگرچه او در این زمان امیدوار بود که به تاج و تخت پدرش برسد، اما اکنون متوجه شد که بیشتر از هر زمان دیگری به پدرش وابسته و متکی است.