سناریو ترامپ برای خروج نیرو‌های آمریکایی از عراق
یک کارشناس مسائل منطقه به دلایل داخلی و منطقه‌ای موضوع خروج نیرو‌های نظامی آمریکایی از عراق پرداخت و گفت: به نظر می‌رسد ترامپ می‌خواهد سناریویی بچیند تا دولت‌های آینده آمریکا نتوانند از این راهی که او پایه ریزی می‌کند، برگردند.
خبرگزاری ایسنا: نصرت الله تاجیک در تحلیل خود از مساله خروج نیرو‌های نظامی آمریکایی از عراق گفت: عراق به دلایلی که از حوصله این مصاحبه خارج است و از جمله فساد ناشی از دخالت و حضور نیرو‌های خارجی اوضاع پیچیده‌ای دارد و به تدریج هم پیجیده‌تر می‌شود! بهم زدن یکدستی فرهنگی این کشور با خراب کاری آمریکائی‌ها در سیاست و حکومت و جامعه عراقی بسیار مشهود است. الان نیز مریکا برای خارج کردن نیرو‌های نظامی خود از تیر رس حملات تلافی جویانه داخلی و خارجی در صدد دگردیسی غیر مسئولانه به صورت جایگزینی نیروی انسانی با تجهیزات و نه لزوما ترک و خالی کردن صحنه عراق است. وی افزود:، اما مساله خروج نیرو‌های نظامی هر چند اندک از دو منظر آمریکایی و خاورمیانه‌ای قابل بررسی است. از دیدگاه آمریکایی هم در دو بعد با توجه به اهداف سیاست خارجی این کشور در منطقه و عراق و نیز انگیزه‌های ترامپ می‌توان به این مساله پرداخت. اما قبل از پرداختن به آن لازم است به زمینه‌ها و دلایلی که باعث خروج این نیرو‌ها که گویا در این مرحله تعدادشان نیز به ۵۰۰ نفر می‌رسد، اشاره کنم. البته آنچه بیش از خروج مهم است، توجه به کارکرد و نقشی بوده که نیرو‌های آمریکائی در طول این ۱۷ سال داشته اند که نه تنها سازنده نبوده و دردی از مردم و عراق درمان نشد بلکه یک نقش تخریبی بوده و بیشتر برای کنترل بر حضور ایران در عراق فعالیت داشتند تا برقراری امنیت و یا کمک به التیام و بازسازی زیر ساخت‌های تخریب شده در این کشور بعد از اشغال و در دوران داعش!
سفیر سابق کشورمان در اردن گفت: اگر چه به دلیل عدم کنترل دولت عراق بر روند ورود و خروج این نیرو‌ها و نیز از آنجا که معلوم نیست در جریان تحویل پایگاه‌های کوچکتر چه تعداد نظامی دقیقا از عراق خارج یا به پایگاه‌های بزرگتر منتقل شده اند، تعداد نیرو‌های نظامی آمریکا در عراق در هاله‌ای از ابهام قراردارد، ولی گفته می‌شود هم اکنون تعداد آن‌ها حدود ۳ هزار نفر است و ترامپ علاقمند است تا ژانویه این تعداد به ۲۵۰۰ نفر برسد. از دید مسئولین عراقی هم آن تعدادی که در عراق می‌مانند نظامی نیستند بلکه آموزشی و مهندسی برای کمک به ارتش عراق هستند. ضمن آنکه باید توجه کنیم این نیرو‌ها در چهارچوب ائتلاف ضد داعشی که متشکل از ۸۱ کشور بودند فعالیت می‌کردند و هم اکنون غربی‌ها می‌گویند بدلیل برطرف شدن خطر داعش در صدد انحلال آن ائتلاف با ۷ هزار و ۵۰۰ نیرو هستند که ۵ هزار و ۲۰۰ نیروی آن آمریکائی هستند که با شمار نیرو‌های آمریکائی در کردستان عراق به ۱۰ هزار نظامی و غیر نظامی آمریکائی می‌رسند.
وی افزود:، اما در زمینه دلایل این خروج باید یادآور شد که آمریکا از سال ۲۰۰۳ به عنوان دولت اشغالگر کشور عراق نه اهداف شفافی داشت و نه شناخت صحیحی از این کشور و با ترتیباتی که پل برمر اولین حاکم غیر نظامی آمریکایی در این کشور اجرا و اقداماتی انجام داد که بافت و ساختار سیاسی اجتماعی و جغرافیای سرزمینی این کشور را چند پاره کرد. تاجیک با اشاره به دلایل خروج نیرو‌های نظامی آمریکایی از عراق گفت: «آسیب پذیری نیرو‌های نظامی آمریکایی در برابر حملات نیرو‌های مبارز عراقی که خواهان ترک نیرو‌های نظامی آمریکایی هستند» و همچنین «اختلافات درونی مسئولان نظامی آمریکایی با یکدیگر و نیز اختلافاتی درون مسئولین ائتلاف ضد داعش در زمینه رویارویی با نیرو‌های عراقی و احتمال افزایش سطح درگیری‌ها و کشیده شدن پای ایران به این درگیری ها، همه از جمله دلایل خروج نیرو‌های آمریکایی از عراق است، به طور مثال طبق آنچه به نیویورک تایمز درز کرد در اوایل سال جاری و بعد از شهادت سردار سلیمانی که نیرو‌های نظامی آمریکایی مورد حملات گروه‌های عراقی قرار گرفتند وزارت دفاع آمریکا از ژنرال رابرت وایت فرمانده آمریکایی ائتلاف ضدداعش خواست عملیاتی را برای حمله به کتائب حزب‌الله و هم‌پیمانانش طراحی کند که با مخالفت وی روبرو شده بود. از نظر او این کار می‌توانست تنش‌ها را بیشتر کرده و به جنگ تمام عیار با ایران بینجامد و ماموریت نیرو‌های ائتلاف را که برای جنگ با داعش در عراق هستند زیر سوال ببرد». وی ادامه داد: از سوی دیگر «تاثیر مشکلات کرونایی و بسته شدن فرودگاه‌ها در تامین نیاز‌های نیرو‌های نظامی و کند شدن لجستیک حمایت از آنان و نیز نگرانی از شیوع کرونا ورود و جابجایی نیرو‌های جدید بین پایگاه‌ها را تقریبا متوقف کرد و همان باقی‌مانده آموزش نیرو‌های عراقی هم به تعلیق درآمد» و عدم علاقه کشور‌های عضو ائتلاف به ورود به کشمکش و درگیری بین ایران و آمریکا در عراق بعد از ترور شهید سلیمانی هم از دلابل خروج آمریکاست. انحلال ائتلاف ضدداعش و خروج بی‌حاشیه از عراق را ترجیح داده شده و آمریکا هم ناچار و برای کاهش هزینه‌های مادی و معنوی این راه را در پیش گرفته است.
تاجیک گفت:، اما در مورد دیدگاه آمریکا به این خروج، با توجه به بحران کرونا طبیعتا تخصیص منابع آمریکا ترجیحا برای داخل کشور خودشان و برای کاهش مشکلات اجتماعی و تبعات سیاسی آن انجام می‌شود، از بعد اجتماعی باید در نظر داشت دائما دولت‌های آمریکا با این سوال از مردم خود مواجه می‌شوند که چرا نظامیان آمریکایی کشته می‌شوند، در واقع دولت‌هایی که در آمریکا روی کار آمدند درصدد بودند تا به نوعی برای حل معضل اجتماعی و اقتصادی، حضور نظامیان آمریکایی را کاهش دهند.
این دیپلمات بازنشسته کشورمان همچنین با اشاره به انگیزه‌های ترامپ برای خروج نظامیان آمریکایی از عراق هم اظهار کرد: ترامپ به دنبال این است تا قولی را که داده عملی کند و اکنون با توجه به گذشت زمان تا حدودی عجله‌ای این کار‌ها را انجام می‌دهد، به نظر می‌رسد در این دقایق آخری می‌خواهد سناریویی بچیند تا دولت‌های آینده آمریکا نتوانند از این راهی که او پایه ریزی می‌کند، بر گردند و اگر ترامپ موفق شود طبیعتا دولت بایدن اگر چنانچه بخواهد مجددا نیرویی به عراق بفرستد با معضلاتی در این زمینه مواجه می‌شود، در واقع اقدامات ترامپ دست در پوست گردو گذاشتن رئیس جمهور آینده آمریکاست.
تاجیک یادآور شد: با توجه به این ترامپ در انتخابات نتیجه نگرفته است می‌خواهد با عملیاتی کردن قولش، زمینه‌های لازم برای حضور در انتخابات بعدی را فراهم کند، به عبارتی استفاده ابزاری می‌کند تا خود را متعهد به قولهائی که داده، نشان دهد.
این کارشناس مسائل منطقه در ادامه با اشاره به ابعاد خاورمیانه‌ای خروج نیرو‌های آمریکا از عراق ابراز کرد: اگر بخواهیم در سطح ملی، منطقه‌ای و بین المللی به این مساله بپردازیم باید گفت آمریکا سیاست موفقی در یک دهه گذشته از خود در خاورمیانه به جا نگذاشته است در واقع بیشتر برایش محل هزینه بوده و نتوانسته از این هزینه بهره برداری معقول و دراز مدت داشته باشد.
وی ادامه داد: متاسفانه ترامپ و تیمش مانند رئیس دولت مهرورز ما در دولت‌های نهم و دهم کادر وزارت خارجه کشور را قبول نداشت و عدم شناخت از منطقه باعث شد تا اقداماتی انجام دهند که به ضرر اهداف کوتاه مدت و دراز مدت آمریکا در منطقه باشد.
سفیر سابق کشورمان در اردن همچنین اظهار کرد: آمریکا در بسیاری از کشور‌ها ده‌ها سال است که حضور نظامی دارد، اما در هیچ جا مانند عراق و سوریه مورد هجمه گروه‌های داخلی و مردم نبوده است. یعنی در این دو کشور و مخصوصا عراق یک خواست مردمی برای خروج نیرو‌های آمریکائی وجود دارد.
تاجیک تصریح کرد: این خواست زمینه‌ایی شد تا پس از حمله به فرمانده هان ایرانی و عراقی و به شهادت رساندن آن‌ها که ترامپ از خط قرمز عبور کرد و باعث شد همان اندک زمینه‌ای که در عراق برای حضور داشته باشد از بین برود و طبق مصوبه مجلس عراق، آن‌ها خواهان خروج حضور نظامیان آمریکا از عراق به شکل جدی‌تر شدند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه خاطرنشان کرد: بنا براین با این اوضاعی که آمریکا در عراق دارد حضور نظامیانش در عراق باعث افزایش ضربه پذیری آمریکا در منطقه می‌شود، ترامپ و سیاستمداران اندیشکده‌های آمریکا باید به دنبال این باشند که این ضربه پذیری را از بین ببرند.
وی اضافه کرد: به نظر می‌رسد با استفاده از فن آوری و تسلیحات پیشرفته مورد نیاز نیرو‌های آمریکایی در پایگاه‌های بزرگ و محل تجمع نیرو‌های آمریکائی در عراق، آن‌ها درصدد هستند تا ابتدا پایگاه‌های کوچک را تخلیه کنند؛ که در مورد تعدادی این کار انجام شده و از سوی دیگر کوشیده اند با عنوان حفاظت از محل تجمع نظامیان و غیر نظامیان آمریکایی در بغداد با افزایش سامانه‌های ضد هوائی کیفیت نیرو‌ها را نسبت به کمیت ارتقاء دهند و از تعداد نیرو‌ها بکاهند تا در هرگونه درگیری احتمالی آسیب پذیری خود را کاهش دهند.
تاجیک در پایان ابراز کرد: آن طور که در اخبار اعلام شده حدود ۲۵۰۰ نیروی نظامی را در عراق نگه می‌دارند و سایر نیرو‌ها را خارج می‌کنند در حالی که به نظر می‌آید به دلیل عدم کارایی و ضربه پذیری، بخشی از نیروهایشان را خارج و بخشی را نگه می‌دارند. اما در یک ارزیابی نهائی اگر چه ترامپ قصد دارد تعدادی از نیرو‌های نظامی آمریکائی را به خانه برگرداند تا از تبعات تبلیغی آن استفاده کند، اما مدعی اصلی خروج آمریکائی‌ها از عراق یعنی نیرو‌های مبارز عراقی که علیه اشغال این کشور جنگیده اند به این روند خیلی خوشبین نیستند و مجموعه اظهارات و تحرکات مقامات دولتی عراق را بیانگر آن می‌دانند که هدف نهایی آن‌ها خروج کامل نظامیان آمریکایی از عراق نیست بلکه با خروج جزئی و محدود تلاش دارند از فشار گروه‌های مبارز عراقی به خصوص در آستانه انتخابات پارلمانی که قرار است ژوئن آینده برگزار شود، بکاهند.
وی افزود: آن‌ها نگرانند که با پایان یافتن ریاست جمهوری ترامپ و روی کار آمدن بایدن از ژانویه ۲۰۲۱ ممکن است موضوع خروج نظامیان آمریکایی به مذاکره مجدد با دولت جدید آمریکا نیاز داشته باشد، موضوعی که همین خروج اندک را نیز زیر سئوال ببرد! و از این منظر، این گروه‌ها که خروج نیرو‌های آمریکائی را به دلیل عملکرد ناصحیح آن‌ها با حساسیت دنبال می‌کنند خیلی به این تحولات خوشبین نیستند و این امر می‌تواند دور جدیدی از درگیری و بی ثباتی را در این کشور رقم بزند! از سوی دیگر نیز آمریکائی‌ها نگرانند که هنگام خروج همین اندک نیروهایشان مورد هجوم این گروه‌ها قرار گیرند. آمریکایی‌ها از آنجا که این امر را به ایران ارتباط می‌دهند لذا هم برای قدرت نمائی و هم دلگرم کردن همپیمانان آمریکا که از باخت ترامپ در شوک هستند در کنار اعزام پمئو برای دلگرم کردن آنان و روشن نگه داشتن تنور ضدیت با ایران، اقدام به آوردن بمب افکن بی ۵۲ که مظهر قدرت نظامی آمریکائی است به خاورمیانه نموده اند.