چگونه آنتی بیوتیک‌ها را دور بریزیم؟

خبرگزاری تسنیم: دکتر نوشین محمدحسینی به مناسبت هفته جهانی آگاه سازی نسبت به دارو‌های آنتی میکروبیال گفت: هفته جهانی آنتی بیوتیک ها، ابتدا در اروپا برگزار می‌شد و سپس سازمان جهانی بهداشت از آن استقبال کرد و این هفته را به همه جهان تسری داد دلیل این امر این بود که یکسال پس از زمانی که آنتی بیوتیک‌ها کشف و به بازار مصرف وارد شدند، اولین مورد از مقاومت میکروبی گزارش شد.

وی افزود: در جهان علم، ترسی که حاکم شده است این است که به روزی برگردیم که هیچ آنتی بیوتیکی نتواند روی بیماری‌ها تأثیر بگذارد، زیرا اگر میکروب‌ها به آنی بیوتیک‌های موجود، مقاوم شوند، دیگر هیچ داروی آنتی بیوتیکی اثرگذاری مطلوب را نخواهد داشت.

محمدحسینی ادامه داد: وقتی شخصی به طور نادرست از آنتی بیوتیک استفاده می‌کند، میکروب مقاوم را در بدن خود پرورش می‌دهد؛ یعنی میکروبی که در بدن اوست نسبت به آنتی بیوتیک مقاوم می‌شود؛ اگر این میکروب مقاوم به آنتی بیوتیک، وارد بدن شخص دیگری شود؛ حتی اگر آن شخص تاکنون از آنتی بیوتیک استفاده نکرده باشد؛ داروی آنتی بیوتیک روی آن شخص تأثیر نخواهد داشت.

وی با بیان این که از این رو، جهان در معرض مقاومت آنتی بیوتیکی قرار دارد؛ تصریح کرد: ما باید مسئولانه از آنتی بیوتیک‌ها استفاده کنیم تا اگر عفونتی به وجود می‌آید، بتوانیم با آن مقابله کنیم و این امر در دستور کار کشور‌ها قرار گرفته است که از آنتی بیوتیک‌ها درست استفاده کنیم و آن‌ها را درست دور بریزیم.

سرپرست دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو ضمن تأکید بر نحوه صحیح دور ریختن آنتی بیوتیک‌ها بیان کرد: زمانی که ما آنتی بیوتیک‌ها را مانند غذا و دارو‌های دیگر، دور می‌ریزیم؛ این آنتی بیوتیک وارد طبیعت می‌شود و توسط گیاهان از خاک گرفته می‌شود؛ حیواناتی که این گیاهان را مصرف می‌کنند آنتی بیوتیک وارد بدن شان می‌شود و وقتی این گیاهان یا گوشت آن حیوانات توسط انسان‌ها مصرف می‌شود؛ بدون این که فرد بداند، این آنتی بیوتیک وارد بدن او می‌شود و مقاومت آنتی بیوتیکی در میکروب‌های موجود در بدن آن فرد ایجاد می‌شود.

چگونه آنتی بیوتیک‌ها را دور بریزیم؟

وی افزود: برای دورریختن آنتی بیوتیک‌ها باید آن‌ها را تحویل بازیافت شهرداری بدهیم تا آن‌ها این دارو‌ها را به مراکز مخصوص امحاء دارو تحویل بدهند؛ این کار در شرکت‌های داروسازی و داروخانه‌ها انجام می‌شود، اما در دفع زباله‌های خانگی این امر صورت نمی‌پذیرد.

وی ادامه داد: مردم باید آنتی بیوتیک‌هایی که تاریخ مصرف آن‌ها گذشته است و یا به هر دلیل قرار است دور ریخته شوند را تحویل بازیافت شهرداری بدهند.

محمدحسینی درباره آمار تجویز آنتی بیوتیک در کشور بیان داشت: سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند حداکثر ۳۰ درصد نسخ تجویزی حاوی آنتی بیوتیک‌ها باشند در حالی که این میزان در کشور ما حدود ۴۰ درصد است؛ البته این رقم قبلاً ۵۰ درصد بوده است که با تلاش‌های صورت گرفته به ۴۰ درصد رسیده است، اما هنوز هم زیاد است و باید روی فرهنگ مردم و فرهنگ تجویز دارو کار شود.

دلایل استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌ها

وی درباره دلایل استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌ها عنوان کرد: از دلایل تجویز زیاد آنتی بیوتیک، اصرار بیماران به تجویز آنتی بیوتیک توسط پزشک است؛ نباید به پزشک برای تجویز آنتی بیوتیک اصرار کنند؛ در برخی موارد دیده می‌شود که یک نفر دچار بیماری ویروسی شده، اما به پزشک اصرار می‌کند که برایش آنتی بیوتیک مصرف کند؛ این در حالی است که ویروس‌ها با تجویز آنتی بیوتیک از بین نمی‌روند.

وی ادامه داد: در بسیاری از موارد نیز پزشک به دلیل آن که در دوره قبلی بیماری فرد، درمان دارویی تکمیل نشده است، مجبور به تجویز آنتی بیوتیک‌های قوی‌تر یا افزایش طول درمان با آنتی بیوتیک می‌شود.

محمدحسینی افزود: یک دلیل دیگر مصرف آنتی بیوتیک نیز ممکن است این باشد که برخی از پزشکان، در مواجهه با یک فرد مبتلا به بیماری ویروسی، به این نتیجه برسند که برای پیشگیری از بیماری مربوط به باکتری ها، آنتی بیوتیک تجویز کنند که این امر اصلاً توصیه نمی‌شود و باید مسئولانه به تجویز آنتی بیوتیک‌ها پرداخت.

سرپرست دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو تأکید کرد: تا سال گذشته همه دنیا نگران آنتی بیوتیک‌ها بودند که فقط روی باکتری‌ها مؤثرند و روی قارچ‌ها و ویروس‌ها هیچ تأثیری ندارند، اما امسال، شعار هفته آگاه سازی نسبت به آنتی بیوتیک تغییر کرده است به هفته جهانی آگاه سازی از آنتی میکروبیال، یعنی همه دارو‌های ضدمیکروب مانند دارو‌های ضدقارچ، ضدانگل و ضدویروس الان در خطر مقاومت قرار گرفته اند بنابراین باید دید داروی تجویزی، روی کدام دسته از قارچ ها، انگل‌ها و ویروس‌ها مؤثر است و همچنین اصرار مصرف کننده بر تجویز آنتی بیوتیک و سایر داروها، نباید پزشک را تحت تأثیر تجویز دارو قرار دهد.