«استعفای گله‌ای» در شب بارانی عملیات!
«استعفای گله‌ای» طرفداران «ایمنی گله‌ای» که ظاهراً به خاطر اختلاف بر سر همین ایده و بعضی اطلاعات غلط دیگر و پاره‌ای منافع و مصالح شخصی، انجام شد، مردمی را که روزی صد‌ها قربانی در این هجمه می‌دهند، با این پرسش مواجه کرد که «با چه کسی مبارزه می‌کنید با کرونا یا با جان مردم؟!»
روزنامه جوان: : «استعفای گله‌ای» طرفداران «ایمنی گله‌ای» که ظاهراً به خاطر اختلاف بر سر همین ایده و بعضی اطلاعات غلط دیگر و پاره‌ای منافع و مصالح شخصی، انجام شد، آن هم درست در شب نخستین روز از آغاز عملیات بزرگ علیه کرونا و درست دو سه روز پس از آنکه رئیس‌جمهور به منتقدان خود گفت «مدیریت بلد نیستید!»، مردمی را که روزی هزاران مبتلا و صد‌ها قربانی در این هجمه می‌دهند، با این پرسش مواجه کرد که «با چه کسی مبارزه می‌کنید با کرونا یا با جان مردم؟!»
پس از ۱۰ ماه مدیریت پرخطا و پرتغییر کرونا حالا وزیر بهداشت که «حتی یک ساعت مداوم در این ۱۰ ماه نخوابیده» از خواب بیدار شده و می‌گوید ملک‌زاده، معاون تحقیقات وزارتخانه «۱۰ مدل اپیدمیولوژیک به من داده که هیچ‌کدام صحیح نبوده و برای هیچ اقدامی مناسب نبوده است!»
یعنی جان مردم این قدر تباه است که شما ۱۰ مدل غلط از یک آدم غلط‌انداز بگیرید و پیش بروید؟!
این استعفای شب عملیات قطعاً پشت پرده‌ای دارد و مسببان و هل‌دهندگان و پیشران‌های آن به قدری بوده‌اند که شاهد یک استعفای گله‌ای باشیم. ته این رفتار‌ها شاید این استخراج شود که همه با هدف برکناری یک وزیر در ماه‌های آخر دولت و بهره‌مندی بهره‌مندان از مواهب ماه‌های آخری باشد! بوی دعوای «سازندگی-اصلاحات» هم از آن بلند است. ادعا‌های منافع شخصی هم که کم نیست. مردم این دو هفته را به انتظار نشسته‌اند تا نتیجه دعوا‌های شما را که مدیریت بلدید، ببینند.
در شرایطی که رئیس‌جمهور در پاسخ به منتقدان سیاست‌های مدیریتی دولت می‌گوید: «شما اصلاً مدیریت می‌دانید چی هست؟» مدیریت ناکارآمد دولت در مهار بحران کرونا و مدیریت کلیدی‌ترین وزارتخانه در کنترل این بحران، با استعفای پرحاشیه معاون تحقیقات وزارت بهداشت بیش از پیش خودنمایی کرد. این استعفا درست ساعاتی پیش از اجرای طرح محدودیت‌های جدید کرونا در کشور و در پی انتقادات تند وزیر و معاونش از یکدیگر در تریبون رسانه‌ها اتفاق افتاد. مناقشات وزیر بهداشت و معاونش و رسانه‌ای کردن این اتفاقات در حالی پیش چشم دولت رخ می‌دهد که هم اکنون بیش از ۴۴هزار تن از هموطنانمان به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده و قریب ۸۵۰هزار نفر مبتلا به این بیماری شناسایی شده‌اند. هر چند از جمعیت ۸۵میلیونی کشورمان طی ۹ ماه گذشته تنها ۵میلیون و ۷۴۷هزار نفر تحت آزمایش تشخیص کووید ۱۹ قرار گرفته‌اند و دولت در ستاد مقابله با کرونا بدون آنکه بتواند گام مهمی برای مدیریت بحران کرونا بردارد، تاکنون تنها نظاره‌گر بحران بوده تا اثبات کند، «می‌داند مدیریت چیست»؟!
رشد جهشی مرگ‌های کرونایی و افزایش شیوع ویروس و سردرگمی مردم در تصمیمات ضدونقیض و حرف‌های متناقض دولت، حواشی اخیر وزارت بهداشت، مدیریت دولت در مهار بحران کرونا را بیش از پیش زیر سؤال می‌برد. مدیریت کرونا به روش آزمون و خطا و با اتخاذ تصمیمات غیرکارشناسی و قرون وسطایی خواندن قرنطینه یا قطع پرواز‌های خارجی موجب شیوع کووید ۱۹ در سطح کشور شد. در گام بعدی با پیروی چشم و گوش بسته از سیاست‌های سازمان جهانی بهداشت، در شرایطی که می‌شد با توصیه به استفاده از ماسک شیوع همگانی ویروس را متوقف کرد، وزارت بهداشت با تمسک به نظریات سازمان جهانی بهداشت، ماسک را در پیشگیری از انتقال مؤثر ندانست و در نهایت با تأمین ۲۷درصد نمونه‌های کارآزمایی بالینی سازمان جهانی بهداشت و به رغم رد شدن تأثیر دارو‌هایی همچون رمدسیویر در بهبودی بیماران کرونایی، این دارو در فهرست دارو‌های مورد حمایت بیمه قرار گرفت؛ رفتار‌هایی که مردم را سردرگم کرده و اعتمادشان به دولت و نظام سلامت را تحت تأثیر قرار داده و حالا با استعفای پرحاشیه معاون تحقیقات این سردرگمی و بحران اعتماد پررنگ‌تر شده است، آن هم در شرایط بحرانی کرونا و مرگ روزانه صد‌ها ایرانی به دلیل این بیماری و مدیریتی که نتوانسته شیوع بیماری و مرگ بیمارانی را مهار کند.
شبی پر از مناقشات مدیریتی
درست در شب اجرای دور جدید محدودیت‌های کرونایی دو تن از نفرات اصلی وزارت بهداشت با انتشار متنی پرحاشیه و طرح انتقادات مدیریتی از وزیر بهداشت، استعفای خود را رسانه‌ای کردند. نفر نخست رضا ملک‌زاده معاون تحقیقات وزارت بهداشت و به دنبال وی علی نوبخت برادر محمدباقر نوبخت معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه بود. وی چند روز قبل از سوی نمکی به عنوان نایب رئیس و دبیر شورای مشورتی بیماری کرونا منصوب شده بود، اما در واکنش به چالش نمکی و ملک‌زاده و در حمایت از آقای معاون از سمتش کناره‌گیری کرد.
ریشه‌های یک استعفای جنجالی و آزمایش دارویی که رد شد
ریشه‌های این ماجرا، اما از خیلی وقت پیش آغاز شده بود؛ زمانی که رضا ملک‌زاده معاون وزیر بهداشت ماجرای حضور گسترده ایران در کارآزمایی بالینی دارو‌های سازمان جهانی بهداشت را به عنوان یک دستاورد بزرگ رسانه‌ای کرد! کارآزمایی دارو‌هایی که در نهایت اثرگذاری‌شان در درمان بیماری رد شد، با وجود این، داروی رمدسیویری که از کارآزمایی سازمان جهانی بهداشت سربلند بیرون نیامده بود، در فهرست دارو‌های مورد حمایت بیمه قرار گرفت تا به شکل گسترده‌تری مورد استفاده قرار گیرد.
حالا درست چند روز پس از بیمه شدن این دارو سازمان بهداشت جهانی با استناد به نتیجه‌گیری‌های یک گروه بین‌المللی متخصصان توصیه کرد، از داروی رایج ضدویروس رمدسیویر برای درمان کووید ۱۹ استفاده نشود.
هر چند پیش از این نیز بیماران تحت درمان با این دارو خبر نداشتند در یک کارآزمایی بالینی قرار دارند و با وجود شرکت در این کارآزمایی هزینه‌هایی چندین‌میلیونی را هم متحمل می‌شدند و بخشی از آن‌ها هم در نهایت فوت می‌کردند. این ماجرا موجی از انتقادات و موضع‌گیری‌های رسانه‌ای را به دنبال داشت، اما وزیر بهداشت در موضع‌گیری اولیه خود ماجرای موش آزمایشگاهی شدن مردم برای کارآزمایی بالینی دارو‌های سازمان جهانی بهداشت را تکذیب کرد.
۹۸درصد از تحقیقات در نظام سلامت، صرف انتشار مقالات در فلان مجلات می‌شود.
اما بعدتر درست چند روز پیش این خود نمکی بود که با ادبیات تند عملکرد معاون پژوهشی خود را زیر سؤال برد و گفت: «۹۸درصد از تحقیقات در نظام سلامت، صرف انتشار مقالات در فلان مجلات می‌شود که به کار نمی‌آید. به شدت به روند تحقیقات نظام سلامت، انتقاد دارم. نامه بنده به دکتر ملک‌زاده در روز‌های اول شیوع کرونا در کشور را مشاهده کنید که ۱۰ آیتم تعیین شده، اما یکی از آن‌ها تاکنون جواب نداده است. کدام وزیر کم‌خرد با چنین یافته‌های شکسته‌ای می‌تواند بخش سلامت کشور را اداره کند؟ اصلاً نباید بر یافته‌هایی که بر حسب یک تخمین به وزیر داده می‌شود، کار و اعتماد کرد. این تخمین‌ها تاکنون درست نبوده و ۱۰ مدل اپیدمیولوژیک به من دادند که هیچ کدام صحیح نبوده است و برای هیچ اقدامی مناسب نبود.»
وی با انتقاد از وضعیت تحقیقات پزشکی در ایران، گفته بود: «در تمام دنیا منابع را در بخش تحقیقاتی صرف می‌کنند که نتیجه آن، راهکاری برای گشودن گرهی از نظام ارائه خدمت باشد. نظام تحقیقاتی دانشگاهی کشور در این راستا چه کرده است؟ در مورد کووید۱۹، یک مدل به بنده بدهید که پیش‌بینی‌ها درست بوده باشد. حتی یکی از پیش‌بینی‌ها هم درست نبوده است.»
انتقادات تند وزیر از معاونت تحقیقات خود در پشت تریبون رسانه‌ها واکنش، نامه شدیداللحن و استعفای آقای معاون را در پی داشت.
مدیریت بسیار غلط در پاندمی کرونا
رضا ملک‌زاده در پاسخ به انتقادات وزیر بهداشت گفته است: «بدین وسیله مراتب استعفای خود از مسئولیت معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت را به دلایل زیر اعلام می‌دارم:
ابتدا مدیریت بسیار غلط و پرنقص در پاندمی کرونا که به دلیل عدم مشورت و توجه شما به توصیه‌ها و هشدار‌های متخصصان و محققان نظام سلامت، موجب تلفات انسانی بسیار در ایران شده است و در عین حال مدعی درس «مدیریت بحران کرونا» دادن به سایر کشور‌ها هستید. همچنین اظهارات غیرعلمی و ناشی از شتابزدگی جناب عالی در مورد تولید واکسن ایرانی کرونا که هنوز در حال طی مراحل اولیه بوده و شما مدعی معرکه گرفتن برای تولید آن شده‌اید. همچنین ادعا‌های بی‌اساس جناب عالی و سازمان غذا و دارو در خصوص مؤثر بودن دارو‌های گیاهی که به اعتقاد اینجانب بدون هیچ مبنای علمی و پژوهشی و مطالعات بالینی کافی صورت گرفته و همچنین دفاع و اقدام جناب عالی از ادغام طب سنتی در نظام شبکه بهداشت و درمان کشور که می‌تواند شبکه بهداشت و درمان ایران را ناپایدار و در درازمدت تضعیف کرده و مردم را از حقوق خود در بهره‌مندی از درمان‌های پیشرفته پزشکی مدرن محروم سازد. دلیل دیگر استعفا نیز عدم درک درست شما از تحقیق و پژوهش و اهمیت آن و نیز نادیده گرفتن تمام فعالیت‌های علمی و پژوهشی محققان علوم پزشکی طی هفت سال گذشته است که در سخت‌ترین شرایط تحریم و امکانات بودجه‌ای، به بالاترین سطح تولیدات کمی و رشد کیفی و استناد به مقالات نسبت به گذشته رسیده‌اند.»
ساعاتی بعد از استعفای ملک‌زاده وزیر بهداشت فرید نجفی را به عنوان سرپرست معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت منصوب کرد. نمکی در نامه مفصلی که به پیوست این حکم آمده، تأکید کرده است: تلاش کنید تا با انجام تحقیقات و پژوهش‌های مستمر و علمی بیان موارد غیرعالمانه مثل ایمنی دسته‌جمعی، عدم ابتلای مجدد بیماران کرونا و ابتلای ۲۵میلیون نفر به کرونا تکرار نشود.
۴۴هزار و ۳۲۷ جانباخته کرونا
مناقشات میان وزیر بهداشت و معاون تحقیقات وی و تناقض‌گویی‌هایی که طی ماه اخیر شاهد آن بوده‌ایم، بخشی از بحران مدیریت دولت برای مهار بحران کرونا را به تصویر کشید. این اتفاقات در نخستین روز اجرای طرح محدودیت‌های جدید و درست در شرایطی رخ داد که می‌طلبید تا اعضای دولت و وزارت بهداشت در کنار یکدیگر بیشترین همراهی را برای پیشگیری از وخیم‌تر شدن اوضاع داشته باشند. در چنین شرایطی ویروس تاجدار همچنان می‌تازد و ۱۲هزار و ۹۳۱ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شدند که ۲هزار و ۱۵۵ نفر از آن‌ها بستری شدند.
مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۸۴۱هزار و ۳۰۸ نفر رسید. متأسفانه در طول ۲۴ساعت گذشته، ۴۳۱ بیمار کووید ۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جانباختگان این بیماری به ۴۴هزار و ۳۲۷ نفر رسید.
تاکنون ۵۹۶هزار و ۱۳۶ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. ۵هزار و ۷۷۸ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند.