درباره حدیث ثقلین چه می دانید؟

دنیای کنونی در حال تغییر است و مخاطبان در هر زمینه ای نسبت به آموزش مجازی علاقه نشان می دهند، موسسه نورالمجتبی(ع) در یک اقدام هوشمندانه اقدام به راه اندازی سامانه آموزشی ایمانور کرده که به افراد این امکان را می دهد تا از آموزش غیر حضوری و مجازی معارف اسلامی بهره مند شوند.

این سامانه با برگزاری دوره های متنوع در موضوعات قرآن و معارف قرآنی هم اکنون به عنوان یکی از برترین سامانه های آموزش مجازی در کشور و برترین سامانه تخصصی در حوزه آموزش معارف قرآنی می باشد.

تنوع مطالب و محتواهای آموزشی در حوزه معارف قرآن و عترت در این سامانه می تواند نیازهای مختلف مخاطبان را در این حوزه مرتفع نماید و این سامانه هم اکنون برای بیش از 40 هزار کاربر قرآنی خدمات آموزشی ارائه میدهد.

مقاله آشنایی با مفهوم و اهمیت حدیث ثقلین برگرفته از سامانه آموزشی ایما نور می باشد که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرد.

آشنایی با مفهوم حدیث ثقلین

حدیث ثقلین

حدیث ثقلین چیست؟ حدیث ثقلین به عنوان یکی از معتبرترین احادیثی است که فقهای شیعه و سنی به آن استناد کرده اند پیامبر بزرگوار اسلام پیش از رحلت خود برای روشنگری امت اسلامی این حدیث را بیان کرده است که متن آن این چنین است:

من در میان شما دو امانت نفیس و گرانبها می‌گذارم یکی کتاب خداوند قرآن و دیگری عترت و اهل بیتم است. مادام که شما به این دو چنگ بزنید هرگز گمراه نخواهید شد و این دو یادگار من هیچ گاه از هم جدا نمی‌شوند تا در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.

مهم ترین سوالی که پس از گفتن این حدیث مطرح شده است این بوده که منظور رسول گرامی اسلام از اهل بیت چه کسانی بوده است، در نگاه اول این متوجه می شویم که اهل بیت (ع) باید افرادی باشند که طبق آیه 33 سوره مبارکه احزاب از هرگونه گناه و پلیدی به دور بوده تا لیاقت رهبری امت اسلامی را داشته باشند با توجه به منابع فریقین نیز بارها نقل شده است که پیامبر اسلام بارها امام علی، حضرت زهرا و پسران ایشان امام حسن و امام حسین را اهل بیت خطاب می کرده و خداوند در آیه ی 23 سوره ی مبارکه شورا از آنان به عنوان نزدیکان رسول خود یاد کرده و اجر رسالت پیامبر خود را مودت و مهربانی با این افراد قرار داده است.

با توجه به اینکه حدیث ثقلین در میان شیعه و سنی به چند روش مختلف نقل شده است اما در همه ی اشکال نقل شده مفهوم این حدیث یکسان است. علت اهمیت حدیث ثقلین این است که این حدیث مستقیما از زبان پیامبر نقل شده و در منابع مختلف شیعه و سنی نیز آورده شده است. علت بروز اختلافاتی که در میان این افراد بر سر حدیث به وجود آمده دیدگاه های طرفین است.

علت اهمیت حدیث ثقلین چیست؟

حدیث ثقلین

حدیث ثقلین به علت اشاره به موضوع رهبری امت اسلامی پس از پیامبر به عنوان احادیث بسیار مهم در دنیای اسلام به شمار می رود و در ادامه به علت اهمیت آن خواهیم پرداخت.

• نخست اینکه این حدیث به علت اسناد متواتر در منابع شیعه و سنی بارها مطرح شده است این حدیث از لحاظ دلالت بسیار واضح و مبرهن است. از مجموع منابع و مصادر این حدیث استنباط می شود نه یکبار بلکه بارها این حدیث از زبان پیامبر شنیده شده است.
• از دیگر موارد مهم در ارتباط با حدیث ثقلین این است که در این حدیث اولو الامر در قران کریم مشخص شده است و اطاعت از آن ها بر مردم واجب است.
• در این حدیث مهم ترین عامل نبوت پیامبر که همانا مسیر رستگاری و سعادت امت اسلامی است مشخص شده است پیامبر در این حدیث منشور رستگاری امت اسلامی را تعیین کرده است که همانا تمسک به قران و اهلبیت و عترت رسول خداوند است. نکته ی قابل ذکر این است که متاسفانه به جای اینکه این حدیث روشنگر راه مردم مسلمان شود گروهی از حاسدین پس از رحلت پیامبر عظیم الشان اسلام بین این دو امانت گرانبهای ایشان جدایی انداخته و برخی از افراد تنها به قرآن تمسک جسته و اهل بیت را رها کردند و برخی دیگر قران را رها کرده به اهل بیت پرداختند. تنها عده ی قلیلی قرآن و اهل بیت را در کنار هم پذیرفته و به سنت پیامبر عمل کردند که با نگاه به این حدیث دسته اول و دوم جزو گمراهان هستند.
• نکته ی دیگری که درباره ی حدیث ثقلین وجود دارد اینکه با توجه به مفاهیم این حدیث در میان قرآن و اهل بیت هیچ تعارضی وجود نداشته و از لحاظ عقلی و منطقی هرگز دو چیز معارض را در کنار یکدیگر قرار نمی دهند. در صورتی که احیانا بین قرآن و کلام اهل بیت تعارضی مشاهده شود، مسلما این تعارض از ناحیه ی راویان حدیث بوده یا ما از درک واقعی آن عاجز هستیم. اهل بیت مفسران حقیقی قرآن کریم بوده و هرگز سخنی برخلاف آن نخواهند گفت.

اسرار حدیث ثقلین چیست؟

حدیث ثقلین

1-حدیث ثقلین بر عصمت اهل بیت اشاره دارد و علت این امر نیز این بوده که پیامبر آن ها را همسنگ کتاب خداوند قرار داده تا مردم را از ضلالت و گمراهی نجات دهد. در صورتی که این افراد دچار نسیان یا خطا و اشتباهی می شدند پیامبر هرگز به این صراحت آن ها را عامل رستگاری معرفی نمی کردند.

2-از محتوای این حدیث چنین استنباط می شود که عصمت اهل بیت (ع) مسستمر و ثابت است تا زمانی که دنیا باقی است ایشان در منصب هدایت قرار دارند. تا زمانی که در کنار حوض کوثر بر پیامبر وارد شوند.

3-حدیث ثقلین به عنوان یکی از دلایل زنده بودن حضرت مهدی (عج) و کسب وراثت زمین توسط ایشان است.

همان طور که در ابتدا گفتیم حدیث ثقلین یکی از معتبرترین احادیث است که توسط صحابه ی زیادی نقل شده است که در ادامه نام برخی از آن ها را مشاهده خواهید کرد:

• ابوسعید خدری

1. زید بن ارقم؛
2. جابر بن عبدالله انصاری؛
3. حذیفه بن اسید غفاری؛
4. خزیمه بن ثابت؛
5. سهل بن سعد؛
6. ضمیره؛
7. عامر بن ابی لیلی؛
8. عبدالرحمن بن عوف؛

• عبدالله بن عبّاس؛
• عبدالله بن عمر؛
• عدی بن حاتم؛
• عقبه بن عامر
• علی علیه السّلام،
• ابوذر غفاری؛
• ابورافع قبطی؛
• ابوشریح خزاعی؛
• ابوقدامه انصاری؛
• ابوهریره؛
• ابوالهیثم یتهان
• امّ سلّمه؛
• امّ هانی بنت ابوطالب

و شماری از مردان قریش البته در برخی منابع افراد دیگری نیز ذکر شده است و این شمار تا 38 نفر نیز می رسد در حالی که برخی از علما عقیده دارند حدیثی متواتر است که هشت نفر آن را نقل کرده باشند.

زمان و مکان صدور حدیث ثقلین

در اینکه رسول اکرم در کجا این حدیث را بیان کرده اند اختلافات زیادی وجود دارد، ابن حجر هیتمی عقیده دارد که پیامبر خدا حدیث ثقلین را در راه بازگشت فتح مکه و در راه طائف گفته اند.

برخی دیگر معتقدند که پیامبر این حدیث را در حجه الوداع زمانی که سوار بر شتری بودند بیان کرده اند، در آخرین خطبه، در روز عید غدیر خم و همچنین در ایام تشریق نیز مواردی است که برای این حدیث ذکر کرده اند.

در انتها باید بگوییم که در برخی از منابع اهل سنت به جای واژه عترتی در حدیث ثقلین، واژه سنتی ذکر شده است که این نقل ها بسیار نادر است و متکلمان کلامی اهل سنت نیز در نزاع دهای کلامی به آن ها توجه ای نکرده اند.