شرط عربستان برای تشکیل دولت فلسطینی

خبرگزاری ایسنا: عبدالامیر نبوی درباره موضع عربستان مبنی بر این که اسراییل ابتدا باید تشکیل دولت مستقل فلسطینی را بپذیرد تا این کشور به سمت عادی‌سازی روابط با آن حرکت کند، گفت: عربستان به طور کامل سعی دارد اعلام کند که این دو پرونده یعنی موضوع صلح اعراب و اسراییل و نیز عادی سازی روابط اسراییل با کشور‌های عربی به هم مرتبط هستند و اگر اسراییل ارتقاء نظام خودگران و دولت موقت را به عنوان یک "دولت" به رسمیت بشناسد آن وقت ما هم صلح می‌کنیم و این دقیقا بازگشت به قطعنامه ۱۸۱ سازمان ملل در سال ۱۹۴۷ است که دو کشور مستقل تاسیس شوند؛ اسراییل و فلسطین و بیت‌المقدس هم حالت بین‌المللی پیدا کند. در واقع عربستان دنبال حل و فصل این مساله در چارچوب قطعنامه ۱۸۱ و ۲۴۲ است. این در حالی است که اسراییل تمایلی به ارتباط این دو مساله با یکدیگر ندارد.

نبوی در پاسخ به این پرسش که می‌توان گفت عربستان با این شرط بر سر راه اسراییل برای عادی سازی روابطش با دنیای عرب مانع‌تراشی کرده است؟ گفت: نه لزوما. عربستان برای صلح با اسراییل منعی ندارد و تا همین الان هم با این رژیم خوب راه آمده است. در رابطه با همکاری‌های امنیتی، عبور هواپیما‌های امارات و اسراییل از خاک عربستان همکاری‌های خوبی داشتند، ولی دادن امتیاز بسیار مهمی یعنی شناسایی رسمی اسراییل را به پرونده دیگر منوط کرده است.

وی معتقد است: در واقع چه عربستان چه سایر کشور‌های عربی دیگر اسراییل را به عنوان دشمن در منطقه نمی‌شناسند، الان آن‌ها به لحاظ خارجی، ایران را مورد هدف قرار داده اند و از آن به عنوان دشمن یاد می‌کنند. شرط عربستان برای تشکیل دولت مستقل فلسطینی را می‌توان به نوعی چانه زنی میان عربستان و اسراییل قلمداد کنیم نه شرطی از سوی عربستان برای دشمنی با اسراییل.

این کارشناس مسایل منطقه در پاسخ به این پرسش که این موضع عربستان همسو با رویکرد احتمالا پنهان امارات متحده عربی می‌تواند باشد؟ اظهار کرد: امارات متحده عربی در زمین خودش بازی می‌کند. بین امارات و عربستان هر چند هماهنگی و روابط دوستانه و نزدیک است، اما در پاره‌ای از موارد اختلافاتی دارند. عربستان همیشه خودش را در جایگاه برادر بزرگ کشور‌های عربی می‌بیند و امارات آرزوی این جایگاه را دارد، از این رو عربستان از موضع بالا و برتر این شرط را مطرح می‌کند.

نبوی گفت: مصالحه امارات با اسراییل به نوعی جدای از مساله اعراب و اسراییل بر سر فلسطین است. اسراییل نیز گفته است که توافق با امارات ربطی به معامله قرن ندارد. اتفاقا این امارات است که سعی کرده بین این دو مساله پیوند بزند، اما اسراییل سعی کرد این دو را از هم جدا کند.

وی درباره نگاه کشور‌های عربی منطقه به درخواست عربستان سعودی اظهار کرد: تنها مخالفان این ایده عربستان، ایران و برخی گروه‌های فلسطینی هستند، اما احتمالا چنانچه این روند آغاز شود، مخالفت‌های ایران و این گروه‌ها هم خیلی مهم نخواهد بود.

این کارشناس مسایل منطقه در پاسخ به این که فکر می‌کنید اسراییل این شرط را می‌پذیرد؟ گفت: الان جناح تندرو به رهبری نتانیاهو سر کار است و اسراییل هم مشکلات مختلفی در داخل خود دارد از این رو یکی از کشور‌هایی که به طور جدی دنبال صلح در منطقه نیست خود اسراییل است.

نبوی درباره نگاه کشور‌های روسیه، چین و آمریکا در این رابطه خاطرنشان کرد: روسیه و چین هم با کشور‌های عربی، هم با ایران و هم با اسراییل رابطه خوبی دارند و یکی از مهم‌ترین حامیان اسراییل روسیه است و در این رابطه تردیدی نیست. در رابطه با آمریکا و حمایتش از این روند نیز باید گفت که آمریکا فارغ از اینکه چه رییس جمهوری و با چه رویکردی بر سر کار باشد، همواره متعهد به حفظ امنیت اسراییل است و روابط این دو مخدوش نمی‌شود حتی اگر جو بایدن بر سر کار بیاید. اختلاف بر سر روش‌ها بین دموکرات‌ها به رهبری اوباما و نتانیاهو در آن مقطع مطرح بود، اما الان در هر دو کشور جناح‌های تندرو روی کار هستند و بین شان هماهنگی زیاد است.

این کارشناس مسایل منطقه در رابطه با اهداف استراتژیک و تاکتیکی تسهیل روابط امارات متحده عربی و اسراییل گفت: به نظر می‌آید این اهداف بلندمدت است. از منظر این کشور‌ها ایران به لحاظ اقتصادی در منطقه حذف شده است، نه نقشی در بازار نفت اکنون به لحاظ تحریم‌ها دارد و نقشی در حوزه تجارت بین الملل و منطقه ای. در این میان می‌ماند بحث‌های نظامی و امنیتی که نگرانی کشور‌های عربی منطقه الان اینهاست. به علاوه آن‌ها از بازیگری ایران در عراق، لبنان، یمن و سوریه نگران هستند و می‌خواهند این نقش آفرینی را کنترل کنند. از سوی دیگر با نوع نگاهی که این کشور‌ها به روند‌های منطقه‌ای و بین المللی جایگاه و توسعه خود دارند مثل رهایی از وابستگی به درآمد‌های نفتی، حضور جدی در اقتصاد بین الملل و همگرایی منطقه‌ای ترجیح می‌دهند رابطه با اسراییل در دستور کار قرار بگیرد.