هشدار لاجوردی درباره آمارسازی نفوذیها درباره جمعیت
عضو هیات رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس با اشاره به اینکه دستکاری در آمارهای جمعیت موجب بروز خطا در سیاستگذاری شد، گفت: آمارهای غلط در مورد جمعیت از سوی معاونت‌های وزارت بهداشت ارائه شده بود که پیگیری‌هایی در این باره انجام شده و برخی از آنان به دادگاه هم معرفی شده‌اند.
خبرگزاری فارس: در سال 95 شاخص میزان باروری 2.01درصد اعلام شده بود که با رایزنی‌هایی که صورت گرفته بود این عدد به 2.1 افزایش پیدا کرد و با دستکاری کردن آمار به این شکل اینگونه عنوان شد که در مورد جمعیت جای نگرانی نیست و بحرانی در این زمینه وجود ندارد.
زهره سادات لاجوردی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو هیات رئیسه کمیسیون فرهنگی با بیان این جملات به آمارسازی‌هایی اشاره می‌کند که در حوزه جمعیت موجب بروز خطا در سیاست‌ها و برنامه ها شده است.
وی با انتقاد از دستگاه‌های مسئول در حوزه جمعیت اظهار داشت: بیشترین شیب در کاهش رشد جمعیت در جهان متعلق به ایران است و ما امروز حدود 15 سال فرصت دارم تا از وضعیت در حوزه کاهش رشد جمعیت خارج شویم اما متأسفانه با مشکلات زیادی از جمله فراهم نبودن مقدمات کار برای فرزندآوری همچون وجود مشکل بیکاری و عدم امکان برای ازدواج مواجه هستیم.
به گفته وی مشکل دیگر دست بردن عوامل نفوذی در آمارهای مربوط به جمعیت است که ما متأسفانه این موضوع را توسط جمعی از معاونین وزارت بهداشت شاهد بودیم. دست بردن در آمارها در این حوزه و هر حوزه دیگر باعث می‌شود تا تصمیم‌گیران دچار اشتباه شوند و مسیر اشتباهی را برای آینده در پیش بگیرند.
متن کامل گفت‌وگوی زهره سادات لاجوردی نماینده مردم تهران با خبرگزاری فارس را در زیر بخوانید:
عملکرد بد دولت و مجلس دهم علت اصلی وضعیت امروز کشور است
فارس: امروز کشور در شرایط نامساعدی از نظر اقتصادی به سر می‌برد و مردم شرایط سختی را از نظر معیشتی تحمل می‌کنند به نظر شما علت اصلی این وضعیت در کشور چیست؟
لاجوردی: همانطور که مستحضرید امروز با شرایطی که در حال حاضر در کشور با آن مواجه هستیم و مردم در تنگنای معیشتی قرار گرفتند که این به خاطر عملکرد بد دولت و مجلس قبلی است، ما منکر زحمات مجلس دهم نمی‌شویم آنها زحماتی را کشیدند اما حقیقتاً آنطور که باید و شاید اقدامات برای مردم عایدی نداشته است و دلیل آن هم به نظر من عدم نظارت بوده به این معنا که ما قوانینی را داشته‌ایم که به خاطر عدم نظارت مجلس درست اجرا نشده و پیگیری‌های لازم در مورد آنها صورت نگرفته است.
به عنوان مثال در بحث ازدواج ما قانون تسهیل ازدواج را داریم که مشوق‌های خوبی در آن دیده شده اما در مسیر اجرای این قانون هیچ ترتیب اثری داده نشده و و کار به گونه‌ای بود که به خاطر عدم اجرای این قانون دستگاه‌های مربوطه هیچگاه مورد سؤال و بازخواست قرار نگرفته‌اند به همین خاطر است که با وجود چنین قانونی هیچ اقدام مثبتی در مسیر تسهیل ازدواج صورت نگرفته و گام تأثیرگذاری در این زمینه برداشته نشده است.
وقتی صحبت از این مسئله به وجود می‌آید که نرخ ازدواج پایین آمده یا اینکه نرخ جمعیت رو به افول است و ما از نظر جمعیت در وضعیت خوبی قرار نداریم این امر نیازمند برخی مقدماتی است که باید این مقدمات آماده و مهیا شود و وقتی این مقدمات محقق شود می‌توان برای این موضوع برنامه‌ریزی کرد و نتیجه آن را دید. اما وقتی مقدمات عملیاتی نمی‌شود و این بی‌نتیجه می‌ماند و بدون نظارت است با وضعیتی مواجه می‌شویم که رهبر معظم انقلاب در ارتباط با جمعیت تأکید کردند که اگر الان در پنجره جمعیتی قرار داریم کاری نکنیم به چاله جمعیتی می‌افتیم و ما 15 سال فرصت داریم که موضوع جمعیت را مرتفع کنیم و از این وضعیت خارج شویم
کاهش تمایل به فرزندآوری معضلی در کنار دیگر مشکلات جمعیت است
اگر ما بخواهیم در بحث جمعیت کاری کنیم حتماً لازم است مقدمات آن مدنظر قرار گیرد و قوانین مربوط به آن در دستور کار قرار گیرد و موضوع ازدواج را مورد توجه قرار دهیم. وقتی سن ازدواج بالا می‌رود تعداد فرزندی که زوج می‌تواند بیاورد کمتر می‌شود و این در حالی است که فرد اقدام به فرزندآوری کند که الان ما با معضلی مواجه‌ایم که تمایل به فرزندآوری هم در کشور کاهش یافته است.
* دست بردن در آمارهای مربوط به جمعیت کشور توسط نفوذیها
موضوع دیگری که ما در حوزه جمعیت با آن مواجه بوده و هستیم و در مسائل دیگر هم مبتلابه است موضوع دستکاری در آمارها است. ما در حوزه جمعیت با این مسئله مواجه بودیم که در آمارهای جمعیت توسط نفوذیها دستکاری‌هایی شد که مسئولین این حوزه را به اشتباه انداخت.
به عنوان مثال در سال 95 شاخص میزان باروری 2.01درصد اعلام شده بود که با رایزنی‌هایی که صورت گرفته بود این عدد به 2.1 افزایش پیدا کرد و با دستکاری کردن آمار به این شکل اینگونه عنوان شد که در مورد جمعیت جای نگرانی نیست و بحرانی در این زمینه وجود ندارد و این اظهارات و مطالب از جانب کسانی گفته شد که در آن زمان در حوزه آمار و جمعیت مسئولیت داشتند و این اعلام این آمارهای دستکاری شده در حالی بود که نرخ باروری 1.7درصد بود و آمارهای سازمان‌های جهانی نشان می‌داد که نرخ باروری در کشور ما 1.7 درصد است که در خوشبینانه ترین حالت می‌توان گفت این آمار 1.8 درصد بوده است که باز هم بسیار کمتر از عدد جایگزین شده است. رهبر معظم انقلاب این مسئله را عنوان کردند که «نفوذ برای این است که محاسبات ذهن مسئول را عوض کند.»
*ایران رکورددار کاهش نرخ باروری در جهان
یعنی وقتی که عنوان می‌کنند که در مورد جمعیت جای نگرانی نیست برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های مسئولین بر این قرار می‌گیرد که اگر ما همچنان همین وضعیت موجود را دنبال کنیم و به پیش برویم مشکلی برای کشور ایجاد نمی‌شود. اما این در حالی است که الان می‌بینیم نرخ باروری هیچ کشوری به اندازه ایران کاهش نیافته است. سریع ترین کاهش نرخ باروری در جهان مربوط به ایران است. متوسط نرخ باروری هر زن ایرانی از 7 فرزند در اواسط دهه 40 به 1.6 فرزند رسیده که ما در هیچ جای دنیا شاهد چنین سیر نزولی در مسئله جمعیت نیستیم.
* کمتر از 15 سال فرصت جبران مشکل جمعیت را داریم
با توجه به اینکه ما کمتر از 15 تا 16سال برای جبران مشکل جمعیت فرصت داریم این آمارها به ما هشدار می‌دهد که برای موضوع جمعیت قطعاً باید برنامه‌ریزی شود و روی این مسئله کار می‌کنیم.
یکی از مسائل مهم و اولویت‌‌دار در مجلس یازدهم موضوع جمعیت است و کمیسیون فرهنگی موضوع جمعیت، خانواده و سبک زندگی و ساماندهی فضای مجازی را به عنوان 2 اولویت اصلی خود مدنظر قرار دهند و امیدواریم که برنامه‌ریزی‌های دقیقی برای این موضوع صورت گیرد تا در فرصت اندکی که ما در اختیار داریم بتوانیم موضوع جمعیت را از مشکلی که با آن مواجه شده نجات دهیم.
*دستکاری آمار جمعیت توسط معاونین وزارت بهداشت
فارس: آیا در مورد دستکاری نفوذیها در دستکاری آمار مربوط به نرخ باروری و رشد جمعیت کشور اطلاعات بیشتری دارید که در اختیار ما و مردم قرار دهید؟
لاجوردی: تا آنجایی که من اطلاع دارم در معاونت وزارت بهداشت آمارهای غلط در مورد جمعیت از معاونین این وزارتخانه ارائه شده بود که پیگیری‌هایی در این باره انجام شده و برخی از آنان به دادگاه هم معرفی شده‌اند.
*در برخی شهرستانها به جای رشد جمعیت در جهت کنترل جمعیت کار می‌شود
فارس: به نظر شما جبران شرایط پیش آمده در حوزه جمعیت تا چه اندازه زمانبر و چه مقدار هزینه‌بر است؟
لاجوردی: درست است که ما تا سال 1415 فرصت داریم مشکل جمعیتی مان را حل کنیم اما وقتی شیب در کاهش نرخ باروری اینقدر تند می‌شود رساندن این مسئله به مرحله مورد نظر کار بسیار سختی است به ویژه هنوز هم که هنوز است احساس می‌کنیم در بین برخی از مسئولین‌مان این اعتقاد وجود ندارد و هنوز در تعدادی از شهرها و استان‌ها مشاهده می‌شود آنقدر که برای کنترل جمعیت برنامه‌ریزی می‌شود و به خانواده‌ها در این باره از طرق مختلف خدمات ارائه می‌شود در حوزه افزایش جمعیت کاری صورت نمی‌گیرد.
* حتی قوانین کنترل جمعیت را لغو نمی‌کنند
نکته دیگر اینجا است که نه تنها مشوقی برای افزایش جمعیت در نظر گرفته نمی‌شود بلکه قوانین محدودکننده‌ای که پیش از این برای کنترل جمعیت وضع شده بود لغو نمی‌شود و این خود یک مشکل در مسیر رشد و افزایش جمعیت است.
تا زمانی که مسئولین ما عزم جدی برای افزایش جمعیت نداشته باشند و این موضوع را باور نکنند حتی وجود قوانین هم برای تحقق این امر نمی‌تواند تأثیر چندانی داشته باشد. البته بحث فرهنگ‌سازی هم در حوزه جمعیت بسیار مؤثر است. وقتی ما در رسانه‌های‌مان سبک زندگی غربی را تبلیغ می‌کنیم نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که از این سبک غربی یکسری باورها و اعتقادات خانواده‌های ما سر جای خودش باقی بماند هرچند که خود غرب هم امروز به این نتیجه رسیده که بحث جمعیت یکی از مسائل استراتژیک برای هر کشور است و یکی از مؤلفه‌های قدرت برای هر کشور محسوب می‌شود و راهی که آنها در سال‌های قبل طی کرده‌اند را اصلاح کردند و امروز مشوق‌هایی را برای فرزندآوری در کشورشان در نظر گرفته‌اند تا مشکلات جمعیتی‌شان مرتفع شود.
* برخی مسئولان راه اشتباه اروپایی‌ها را درباره جمعیت دنبال می‌کنند
برخی از مسئولین که اهتمامی برای افزایش جمعیت کشور ندارند امروز دارند راهی را می پیمایند که سالیان قبل کشورهای اروپایی آن را طی کرده‌اند و آنها خودشان به اشتباه بودن این راه پی برده‌اند و به این مسئله کاملاً واقف هستند و به آن اشراف دارند.
موضوع جمعیت را نباید به صورت یک موضوع جداگانه دید و این مسئله حتماً دارای جنبه‌های اقتصادی، فرهنگی و ... است به عنوان مثال در بحث جمعیت تا زمانی که ما موضوع اشتغال، موضوع ازدواج حل نشود و سازوکاری برای آن در نظر گرفته نشود مشکل حل نمی‌شود و هیچیک از این موارد را نباید به صورت منقطع از یکدیگر دید. وقتی یک جوان می‌خواهد ازدواج کند اولین دغدغه‌اش شغل است. اگر کمک‌هایی هم به وی صورت گیرد تا زمانی که شغل نداشته باشد باز هم نمی‌تواند در این مسیر قرار گیرد. ما مراجعات مکرر مردمی و یا تماس‌های مکرری را در بحث اشتغال از سوی مردم داریم. موضوع شغل تنها نباید محدود به کار اداری باشد. با راه اندازی کارگاه‌های تولیدی زودبازده و حتی مشاغل خانگی می‌توان در این مسیر گام برداشت.
وضعیت جمعیتی که امروز ما با آن مواجه هستیم می‌طلبد که علاوه بر تلاش‌های مجلس، دولت نیز اقداماتی را برای رفع مشکلات موجود در حوزه ازدواج و فرزندآوری داشته باشد.
* وضعیت امروز مسکن ثمر عملکرد هفت سال قبل دولت است
فارس: اقدامات دولت در حوزه مسکن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
لاجوردی: اقدامات دولت در حوزه مسکن بسیار دیرهنگام است دولت منتظر مانده مسکن به یک مسئله بغرنج تبدیل شود و حال پس از گذشت هفت سال و در یک سال پایانی خود می‌خواهد در این بخش کار انجام دهد. این وضعیت ثمره کم کاری‌های دولت در هفت سال قبل است. متأسفانه ما با وزیر مواجه بودیم که مسکن مهر را قبول نداشت و افتخارش هم این بود که حتی یک واحد مسکن مهر را یهم نساخته و افتتاح نکرده است.
تا زمانی که این نگاه وجود داشته باشد و ما با این دیدگاه مواجه باشیم نتیجه این می‌شود که بعد از هفت سال یک معضل اساسی برای کشور بحث مسکن است و به خصوص این وضعیت فشار زیادی را به اقشار مستضعف وارد می‌کند. ما نمی‌توانیم به جوان‌مان بگوییم ازدواج کند و فرزند بیاورد در حالیکه مقدمات آن که تأمین مسکن و اشتغال است را برایش فراهم نکرده‌ایم.
*مسکن 25 متری با شئونات فرهنگی ما و استانداردهای بین‌المللی سازگاری ندارد
اخیراً دولت بحث ساخت مسکن‌های 25 متری را مطرح کرده که اصلاً مناسب نیست و با شئونات فرهنگی ما سازگاری ندارد و حتی با استانداردهای بین‌المللی هم سازگار نیست.
درست است مسکن مهر ایده‌آل نبود اما می‌شد اشکالات آن را برطرف کرد و با همان قیمت مناسب در اختیار مردم قرار داد تا ما امروز با این مشکلات مواجه نباشیم.
*در اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی باید کار از دانه درشت‌ها آغاز شود
فارس: طرح مالیات بر خانه‌های خالی تا چه اندازه می‌توان به کاهش نوسانات در بازار مسکن کمک کند؟
لاجوردی: امیدواریم با طرح مالیات بر خانه‌های خالی که در دستور کار مجلس قرار دارد جلوی رشد غیر قابل تصور در حوزه مسکن را بگیریم و آن را تعدیل کنیم که در ارتباط با مالیات بر خانه‌های خالی باید دقت لازم صورت گیرد. واحدهای مسکونی متعددی که خالی است در اختیار افراد عادی نیست بلکه عموماً در اختیار بانکها است و آنها عموماً هم بلدند که چگونه قانون را دور بزنند و باید دقت لازم در این زمینه صورت گیرد و از دانه درشت‌ها اجرای قانون شروع شود.
فارس: امروز علاوه بر خانه‌های خالی ما با معضلی به نام در اختیار گرفتن زمینها توسط بانکها و نهادها و بنیادهای مختلف هستیم به نظر شما در این زمینه و برای بهبود وضعیت باید چه کارهایی کرد تا به بهبود وضعیت مسکن کمک شود؟
لاجوردی: اگر به بحث مالیات بر خانه‌های خالی بخواهیم با دقت بیشتری وارد شویم بحث زمین‌های در تصرف بانکها و سازمان‌های مختلف وجود دارد که باید در این زمینه اقدامات لازم صورت گیرد و با رایزنی‌هایی که با نهادها و سازمان‌های مختلف که زمین‌هایی را در اختیار دارند انجام شود تا با در اختیار گرفتن این زمینها مسکن برای جوان‌ها ساخته شود.
*به‌رقم قوانین مناسب در حوزه بهبود فضای کسب و کار نظارتی بر اجرای این قوانین نمی‌شود
فارس: به نظر شما در حوزه بهبود فضای کسب و کار مجلس چه اقداماتی را باید صورت دهد تا شرایط در این زمینه بهتر شود؟
لاجوردی: موضوع تسهیل قوانین کسب و کار یکی از مؤلفه‌هایی است که منجر می‌شود به اینکه اشتغال جوانان را با سهولت بیشتری داشته باشیم و موانعی که بر سر راه اشتغال هست برداشته شود. در این زمینه هم ما قوانینی داریم و پیش از این مجلس مصوبه‌هایی را در بحث کسب مجوز برای کسب و کار گذرانده است و ما قوانین بسیار خوبی در این زمینه داریم اما نکته مهم در بررسی همه این مسائل و از جمله بحث اشتغال این است که نظارتی که باید بر اجرای این قوانین صورت گیرد انجام نمی‌شود و وقتی نظارت نیست هرچقدر هم که قانون خوبی باشد وقتی کسی پاسخگو نیست که چرا قانون اجرا نمی‌شود کار بی‌نتیجه باقی می‌ماند.
*برنامه نمایندگان مجلس برای تمرکز بر نظارت بجای تمرکز بر قانونگذاری در سال اول مجلس
باید در حوزه نظارت به طور جدی ورود پیدا کنیم و این صحبت در بین نمایندگان انجام شد که ما در سال اول کاری مجلس به جای اینکه بخواهیم قوانین متعدد دیگری را به تصویب برسانیم روی قوانین موجود که قوانین خوبی هم هست اما نظارت بر اجرای آنها صورت نگرفته تمرکز کنیم و نظارت بر حسن اجرای قوانین را دنبال کنیم و وظیفه نظارتی مجلس در این رابطه پررنگ‌تر شود تا با نظارت دقیق و درست با همین قوانینی که خوب است و اگر هم ایرادی وجود دارد با اصلاحات قابل رفع است و ما آنها را در اختیار داریم کار نظارت را پیگیری کنیم.
*دولت اراده‌ای برای مقابله با قاچاق کالا ندارد
فارس: با توجه به نامگذاری سال جدید از سوی رهبر معظم انقلاب به نام سال جهش تولید عملکرد دولت را در بحث مقابله با قاچاق کالا چگونه ارزیابی می‌کنید؟
لاجوردی: موضوع قاچاق کالا از جمله مواردی است که دولت اگر عزم و اراده لازم را داشته باشد به خوبی می‌تواند آن را کنترل کند اما در مواردی شاهد هستیم که قاچاق کالا از مبادی رسمی به کشور صورت می‌گیرد و موضوع کاملا قابل پیگیری است متأسفانه عزمی برای مقابله با آن وجود ندارد و با وجود اینکه تأکید شده تا با قاچاق کالا مقابله‌ای جدی صورت گیرد اما برخوردی صورت نمی‌گیرد و من امیدوارم با پیگیری مجلس یازدهم بتوانیم جلوی موارد متعددی از قاچاق کالا به کشور را بگیریم.
*واکنش وزارت خارجه به تعرض جنگندههای آمریکایی باید به دور از انفعال و قاطعانه باشد
فارس: در روزهای اخیر شاهد تعرض جنگندههای آمریکایی به هواپیمای مسافربری کشورمان بودیم که با هوشمندی خلبان هواپیمای ایرانی اتفاقی برای مسافران نیفتاد. به نظر شما واکنش وزارت امور خارجه در قبال این رفتار آمریکایی‌ها باید چگونه باشد؟
لاجوردی: تعرضی که توسط جنگندههای آمریکایی به هواپیمای ایران صورت گرفت سابقه‌اش به 40 سال بعد از انقلاب اسلامی بازمی گردد و این بار اول نیست که این تعرض از جانب آمریکایی‌ها صورت می‌گیرد. با وجود اینکه شعار بشر آمریکایی‌ها گوش جهان را کر کرده اما شاهد رفتارهای خلاف مبانی حقوق بشری از آنها بوده و هستیم. در 12 تیرماه سال 67 بود که آمریکایی‌ها هواپیمای مسافربری ما را مورد حمله قرار داده و سرنگون کردند.
توجیهاتی که آمریکایی‌ها برای تعرض‌شان به هواپیمایی مسافربری ایران می‌آورند به هیچ وجه قابل قبول نیست و به نظر من باید این تعرض نیازمند یک پاسخ کوبنده از جانب وزارت خارجه است و برخورد ملایم در این زمینه جواب نمی‌دهد. ما در این زمینه باید به رهبر معظم انقلاب تأسی کنیم که در دیدار نخست‌وزیر عراق قریب به این مضمون فرمودند که «آمریکایی‌ها در ماجرای شهادت شهید سلیمانی منتظر انتقام سخت ما باشند.» و این نشان می‌دهد که ماجرای خون شهید سلیمانی هنوز پایان نیافته است و انتظار ما از وزارت امور خارجه این است که در اینگونه موارد انفعالی عمل نکند و نوع برخورد باید برخوردی با قاطعیت باشد تا طرف مقابل هم احساس کند که اگر دست از پا خطا کند با یک برخورد بسیار سختی مواجه خواهد شد.