برنامه‌های وزارت آموزش‌وپرورش برای اجرای سند تحول
وزیر آموزش‌وپرورش اجرای سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش برنامه را درسی و محتوای آموزشی، تربیتی خواند.
خبرگزاری تسنیم: به نقل از مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلسه سوم شورای تخصصی تحول و نوسازی نظام آموزشی به ریاست سعید رضا عاملی، در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ابتدای این جلسه ضمن عرض خیرمقدم به امانی به‌عنوان دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش، از سال‌ها خدمت ارزشمند نوید تشکر کرد و خواستار ادامه حضور وی در شورای تحول و نوسازی شد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به گزارش ارائه‌شده در جلسه قبل و این جلسه به‌عنوان نقشه راه اجرای سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش گفت: مناسب‌تر است که این رویکرد و نقشه راه در یک بسته مشخص‌تر و زمان‌مند‌تر قرار گیرد و مورد بررسی و تصویب شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی قرار گیرد.
وی افزود: استنادات در گزارش ارائه شده باید پر رنگ‌تر شود و مشخص شود که اقدامات به کدام یک از بندهای سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش ارتباط دارد.
عاملی با اشاره به شرایط پیش‌آمده برای آموزش در کشور با توجه به شیوع کرونا تأکید کرد: باید فضای دوم آموزش‌وپرورش را به‌عنوان حوزه مکمل آموزش حضوری در کشور مهیا کنیم
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت: به نظر می‌آید که این شرایط استمرار داشته باشد و ضرورت دارد سرمایه‌گذاری‌های جدی‌تری در حوزه فضای مجازی برای آموزش در کشور برای شرایط کرونا و مشابه آن داشته باشیم.
وی با بیان اینکه در کشور تلقی کار ارزان قیمت برای فضای مجازی وجود دارد گفت: دولت کره جنوبی 120 میلیارد دلار برای فناوری بلاک چین هزینه کرده است. ما نیاز داریم برای پلتفرم فضای دوم در آموزش‌وپرورش که در این عرصه‌ها ضعیف هستیم سرمایه‌گذاری کنیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تبیین سطح دسترسی کاربران در فضای مجازی گفت: گروه‌های سنی در آموزش‌وپرورش باید با اقتضائات خود دسترسی به اینترنت داشته باشند و در فضای مجازی که با انبوه کاربران مواجه هستیم باید دستورالعمل‌های لازم برای بهره‌گیری مناسب از این بستر تدوین شود. در همه کشورهای پیشرفته دنیا نرم‌افزارهای مدیریت شده برای استفاده کودک و نوجوان وجود دارد.
عاملی ضمن تبیین مفهوم سواد و سطوح آن اظهار داشت: اصطلاح سواد مجازی که به کار می‌بریم ترجمه ضعیفی است و حقیقت این است که ما به بینش مجازی نیاز داریم و باید دانش‌آموزان بینش مجازی داشته باشند که به نوعی توانمند شدن دانش‌آموز برای استفاده بهینه از فضای مجازی است.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: خصوصاً در شرایط آلوده بودن فضای مجازی به محتوای مخرب و دسترسی‌های مخرب، حضور بدون بینش مجازی، قرار گرفتن در فضای گمراهی و آلودگی را به دنبال دارد. تقویت بینش مجازی موجب خود کنترل در استفاده محتوا در میان کاربران می‌شود. بینش مجازی، به کاربر قدرت تحلیلی و انتقادی برای تشخیص مسیر و محتوا سالم و غیرسالم فراهم می‌کند.
وی همچنین ضمن تأکید بر اهمیت نقشه راه و شاخص برای سنجش میزان تحقق سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش گفت: باید مسیر ارزیابی میزان اجرائی شدن نقشه سند را پیدا کنیم که نیازمند شاخص تحول آموزش‌وپرورش مبتنی بر سند تحول است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین در خصوص بازنگری سند تحول آموزش‌وپرورش گفت: ما می‌خواهیم کار جلو برود و برای کمک به پیشرفت مسیر کنار آموزش‌وپرورش هستیم و اگر نیاز به اصلاح اساسی داشته باشیم و نیاز به مصوبه شورا داشته باشیم این اصلاحات قابل انجام است.
ارائه گزارش برنامه‌های پیش روی وزارت آموزش‌وپرورش برای اجرای سند تحول
حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پروش در خصوص موضوع عملکرد وزارت آموزش‌وپرورش پیرامون سند تحول بنیادین گفت: مسیری را که آغاز کردیم یک مسیر خطیر و با اهمیت است که برخی از اقدامات انجام شده در جلسه گذشته ارائه شد در این جلسه نیز برنامه‌های پیش رو را ارائه خواهیم کرد.
وزیر آموزش‌وپرورش اجرای سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش برنامه را درسی و محتوای آموزشی، تربیتی خواند و تصریح کرد: بررسی و تصویب اهداف دوره‌های تحصیلی از دیگر برنامه‌های پیش رو است.
حاجی میرزایی گفت: اصلی‌ترین اتفاقی که باید در سند تحول بیافتد وابسته به بسته‌های یادگیری و محتوای آموزشی جایگزین کتاب شده است و موقعیت‌های یادگیری جایگزین کلاس شده است.
وی افزود: تولید بسته‌های یادگیری نقطه عزیمت سند تحول است که سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی این مأموریت را دارد تا انتهای سال 1399 این بسته‌ها را تدوین و تولید کرده و در شورای عالی آموزش‌وپرورش به تصویب برساند.
حاجی میرزایی تصریح کرد: سند تحول در شش زیر نظام تصویب شده است که متناسب‌سازی این زیر نظام‌ها با امکانات، منابع، محدودیت‌ها، شرایط زمانی و واقعیت‌های موجود و همچنین ایجاد ساختار مناسب اجرا و رصد عملیاتی شدن زیر نظام‌ها و همچنین تعیین پیش‌ران‌های اجرای زیر نظام‌ها، خلق ظرفیت‌های جدید و افزایش بهره‌وری محورهای اصلی برای عملیاتی کردن شش زیر نظام سند تحول است.
وزیر آموزش‌وپرورش با اشاره به قانون استخدام معلمان حق‌التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی گفت: تاکنون 197 هزار نفر با 11 بار اصلاح این قانون وارد آموزش‌وپرورش شده‌اند و 100 هزار نفر نیز در نوبت جذب و استخدام قرار دارند که 48 این نیروها درصد نیروهای وزارت آموزش‌وپرورش را تشکیل می‌دهند.
وی با بیان اینکه باید در این زمینه به یک وضعیت با ثبات برسیم گفت: بیش از 65 درصد این افراد از دانشگاه‌های درجه دو و سه کشور جذب شده‌اند و کیفیت آموزش را تحت تأثیر قرار داده است.
حاجی میرزایی با اشاره به جلسات خود با مدیران آموزش‌وپرورش و پرسش‌های طرح شده در این جلسات برای سنجش میزان تحقق سند تحول بنیادین اظهار داشت: سندی که می‌خواهد این رسالت مهم را به دوش بکشد اگر نتواند تمام ذی‌نفعان خود را قانع کند پیشرفتی در اجرا نخواهد داشت که به همین دلیل دوره‌های آموزشی برای مدیران استان‌ها برگزار شد.
وی افزود: سند تحول بنیادین وقتی تبدیل به گفتمان می‌شود که یک مطالبه و تقاضای اجتماعی در تمام عناصر ذی‌نفع آن مانند معلم، دانش‌آموز و خانواده به وجود بیاید و مشارکت آنها به کار گرفته شود.
وزیر آموزش‌وپرورش با بیان اینکه در این زمینه 25 بسته تحولی تدوین شد، گفت: به طورمتوسط هر 10 سال یک تغییرات اساسی در آموزش‌وپرورش داشته‌ایم و نباید بگذاریم که این سند به سرنوشت اسناد دیگر دچار شود.
وی در تشریح این بسته‌های اجرایی عنوان کرد: مدرسه خوانا، هر دانش‌آموز حداقل یک مهارت، هر دانش‌آموز یک نقش اجتماعی، کنترل وزن و چاقی در دانش‌آموزان، طرح آجر به آجر، ارتقای مهارت‌های روانی اجتماعی دانش‌آموزان، بالندگی و توانمندسازی نیروی انسانی، مدرسه کانون تربیتی محله، مهارت محوری و سمپاد برخی از عناوین این بسته‌های اجرایی هستند.
وزیر آموزش‌وپرورش تأکید کرد: باید کاری کنیم که دانش‌آموزان به حدی از مهارت دست یابند که بتوانند خود را به زندگی واقعی ربط دهند که از شهریورماه امسال آموزش مهارت‌ها به دانش‌آموزان که برای زندگی آنها مفید باشد آغاز خواهد شد.
وی در زمینه مدرسه خوانا نیز گفت: توانایی این را داریم که افرادی را تربیت کنیم که در المپیادهای بین‌المللی بدرخشند و در این طرح در 5 درصد مدارس کل کشور اجرایی خواهد شد.
حاجی میرزایی گفت مشارکت دیگران از جمله خیرین در طرح آجر به آجر اولویت دیگری است که با توجه به فرسوده شدن مدارس مورد توجه بوده که 2500 میلیارد تومان آن را خیرین تقبل خواهند کرد و مدرسه‌سازی باید به یک فرهنگ تبدیل شود که تمام مردم بتوانند در آن مشارکت کنند.
وی با اشاره به اهمیت متناسب‌سازی شرایط با کرونا، گفت پیش‌بینی سه وضعیت احتمالی برای سال آینده و راه‌اندازی و فعال‌سازی شبکه دانش‌آموزی از اهم این اقدامات بود.
وزیر آموزش‌وپرورش با بیان اینکه اقدامات زیادی برای انجام آموزش از طریق صداوسیما انجام شد و استقبال خوبی نیز از طرف مردم در این زمینه انجام شد، گفت در این زمینه امکان برقراری ارتباط با مخاطب و بازخورد سنجی وجود نداشت و حتی در شبکه‌های اجتماعی نیز این امکان و همچنین امکان سنجش وضعیت در آن وجود نداشت.
وی تصریح کرد: بستر شبکه آموزش دانش‌آموزی با کمک همراه اول راه‌اندازی شد که فرصت‌هایی را برای نظام تعلیم و تربیت ایجاد کرد که عدالت آموزشی، سنجش و ارزیابی آموزش به‌منظور ارتقا از اهم این فرصت‌هاست.
حاجی میرزایی گفت: عدم دسترسی به اینترنت در برخی مناطق و همچنین تلفن همراه هوشمند در برخی مناطق از مشکلات پیش روست که اعزام معلم به صورت حضوری، استفاده از رادیو تلویزیون‌های استانی از اقدامات صورت گرفته برای رفع این مشکلات بود.
وی افزود: توسعه آموزش الکترونیک یکی از اهداف سند تحول بود که کرونا اجرایی این هدف را سرعت بخشید که البته این نرم‌افزار نمی‌تواند کارکرد عمیق مدرسه را داشته باشد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صادق زاده، عضو شورای تخصصی تحول و نوسازی نظام آموزشی نیز اقدامات صورت گرفته را امیدوارانه خواند و اظهار داشت: باید کارهای صورت رفته در 10 سال گذشته آسیب‌شناسی شود.
وی نگاه از بالا به پایین را یکی از مهم‌ترین این آسیب‌ها دانست و گفت: تحول باید از پایین و حتی به صورت پایلوت انجام شود چرا که در برخی نقاط آمادگی لازم برای این تحول وجود ندارد و باید فرصت داد جاهایی که آمادگی بیشتر دارند سریع‌تر گام بردارند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صادق زاده اضافه کرد: داشتن یک سناریو برای کل کشور اجرای تحول را با مشکل مواجه می‌کند و باید با شرایط مختلف، تنوع در اجرای سند دیده شود.
وی ضمن تأکید بر اهمیت ارائه راهکار مبتنی بر تحقیق خاطرنشان کرد: گزارش‌های ارائه شده پژوهش محور نیست و سیاست‌گذاری نیاز به سیاست پژوهی دارد که در طول زمان اتفاق می‌افتد که آموزش‌وپرورش فاقد این مرکز است.
عضو شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور گفت: ممکن است در سند اشکالاتی مانند درونی بودن وجود داشته باشد که باید بازنگری سند تحول به نحوی که اجرا را با مشکل مواجه نکند در دستور کار قرار گیرد.
شرایط کرونا آرایش جدیدی را در نظام آموزشی ایجاد کرد
حجت‌الاسلام‌والمسلمین رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، نیز در این جلسه گفت: شرایط کرونا آرایش جدیدی را در این شرایط خطیر در نظام آموزشی کشور به ویژه دبیران و معلمان ایجاد کرد که جای تشکر و قدردانی دارد.
وی افزود: آفتی که وجود دارد این است که اقدامات خوب جاری در نظام تعلیم و تربیت به سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش انتساب داده شود و ضرورت دارد که مشخص شود که هر بسته و اقدام طراحی شده مبتنی بر کدام اقدام یا هدف سند است.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری پیرامون نرم‌افزار شاد نیز گفت: در کنار نرم‌افزار شاد که به صورت رسمی توسعه یافت سامانه‌های دیگر نیز به صورت غیر رسمی فعالیت داشتند که باید به نحوی فعالیت‌های آنها نیز ارزیابی شود.
وی پیرامون اصلاح و بازنگری سند تحول بنیادین نیز اظهار داشت: ما در کشور اسنادی را می‌نویسیم که زحمات قبلی را نباید زیر سؤال ببریم و باید دقت شود که بازنگری سند تزلزل در اجرا ایجاد کند.
پوراعتماد: باید بتوانیم در روند اجرای کار مسائل فرهنگی را شناسایی کنیم
حمیدرضا پوراعتماد عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی نیز تأکید کرد: اگر این سند خوب اجرا شود محصول این سند فردی خواهد بود که مشکلات امروز جامعه را نداشته باشیم و خروجی‌های نظام آموزش‌وپرورش بهتر از امروز باشد.
وی افزود: باید بتوانیم در روند اجرای کار مسائل فرهنگی را شناسایی کنیم و جای بزرگ خالی سند این است که دانش‌آموز فارغ‌التحصیل از نظام آموزشی متفاوت از خروجی‌های امروز است و ارتقا در بینش آنها به وجود آمده است یا خیر؟
فانی: پیش نیاز اصلی تحقق سند رفع مشکل نیروی انسانی و اقتصاد آموزش‌وپرورش است
علی اصغر فانی، عضو شورای تخصصی نظام آموزشی کشور، در ادامه جلسه گفت: تحول در نظام آموزشی دفعی نیست و باید گام‌به‌گام حرکت شود و موانع اجرای سند دقیقاً شناسایی شود و بعد برای اجرا برنامه‌ریزی کنیم.
وی با اشاره به 25 بسته تحول آفرین ارائه شده در گزارش اظهار داشت: باید مشخص شود که عناوین این بسته‌ها با چه شاخص‌هایی انتخاب شده‌اند و این‌طور تلقی نشود که آموزش‌وپرورش کارها را به سند مرتبط کند.
فانی پیش‌نیاز اصلی تحقق سند را رفع مشکل اساسی آموزش‌وپرورش یعنی مسئله نیروی انسانی و اقتصاد آموزش‌وپرورش دانست و گفت: از اول انقلاب در هر دوره حداقل 25 درصد کسری بودجه در این وزارتخانه داشته‌ایم.
وی بهره‌وری، سهم آموزش‌وپرورش از GDPرا دیگر مسائل مهم برای تحقق سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش دانست و گفت:نیروی انسانی با انگیزه و توانمند و تفویض اختیارات منجر به پیشرفت نظام‌های تعلیم و تربیت در کشورهای دارای آموزش و پروش موفق بوده است.
مخبر دزفولی: نقشه راه تحول سند تحول در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شود
محمدرضا مخبر دزفولی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ادامه با اشاره به فرمایش مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه "سند تحول بنیادین نسخه شفابخشی است که اکنون در دسترس ماست" گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی با تصویب این سند گره‌گشایی از کار آموزش‌وپرورش کرده است و همه عناصر ذی‌نفع در تدوین سند مشارکت داشته‌اند و کارهای علمی برای تدوین آن انجام شده است.
وی افزود: 72 پروژه تحقیقاتی پشتیبان سند تحول بنیادین بوده است و این سند متصلب نیست و به‌روزرسانی در دل آن دیده شده است که باید برای آن نیز کمک شود.
مخبر دزفولی با اشاره به اینکه برخی کارها در کشور با تغییر دولت‌ها دستخوش تغییر می‌شود، گفت: باید برنامه‌های ارائه شده مشخص شود که با چه شاخص‌ها و معیاری بوده‌اند که بتوان در آینده نیز از این برنامه‌ها دفاع کرد و مسیر آن تغییر نکند.
وی تصریح کرد: اگر این 25 بسته به‌عنوان نقشه راه تحول سند در نظر گرفته شده است مناسب است که در این جلسه بررسی و در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شود تا در مسیر دولت‌ها با تغییر مواجه نشود.
وی با بیان اینکه تصویب نقشه راه قوانین مورد نیاز برای تصویب در مجلس را نیز مشخص می‌کند گفت: برای اجرای این کار هم شاخص و هم نظارت مستمر در این جلسات را نیاز داریم.
بزرگ‌ترین مسائل آموزش‌وپرورش مانند کنکور و آموزش مهارتی در آموزش عالی قرار دارند
عباس صدری، عضو شورای تخصصی تحول و نوسازی نظام آموزشی، در ادامه گفت: تهیه بسته‌ها سند را به اجرا نزدیک می‌کند و ما نیازمند مدیریت یک دوران انتقال هستیم.
وی با تأکید بر اجرای سند از طریق پروژه به جای عملیاتی دنبال کردن آن گفت: در فاز اول اجرا این بسته‌ها باید تبدیل به پروژه شوند تا زمان و ... مشخص شود و مسئول پروژه مشخص شود و از دل پروژه برنامه‌ها مشخص شود.
صدری اضافه کرد: امروزه ما پوسته شاخصی برای این سند تهیه کردیم که نتوانستیم آن را شاخص بندی کنیم و از دل آن ابعادی را در بیاوریم و باید نقشه راه را از برنامه‌ها که از دل پروژه‌ها بیرون می‌آید تهیه کنیم.
وی همچنین تصریح کرد: بزرگ‌ترین مسائل آموزش‌وپرورش مانند کنکور و آموزش مهارتی در آموزش عالی قرار دارند.
عضو شورای تخصصی تحول و نوسازی نظام آموزشی گفت: در بحث فنی و حرفه‌ای و کار دانش تصمیمات به سمت وزارت علوم می‌روند که باید ظرفیت‌های دانشگاه فنی و حرفه فعال شود و جریان آموزش‌وپرورش مهارتی در آموزش عالی پیگیری شود.
وی افزود: مسیر هدایت تحصیلی در آموزش‌وپرورش سخت شده است و صداوسیما نتوانسته فضایی در جامعه ایجاد کند که کمک آموزش‌وپرورش باشد و دانش‌آموزان بتوانند مسیر درست را انتخاب کنند.
کی نژاد: متقاضیان ورود به آموزش‌وپرورش بر اساس آزمون و دانشگاه فرهنگیان باشند
محمدعلی کی نژاد، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در جلسه گفت: در رابطه با به‌روزرسانی سند تحول بنیادین این موضوع در خود سند دیده شده و به شورای عالی آموزش‌وپرورش نیز اختیارات لازم داده شده است.
وی پیرامون مشکل نیروی انسانی در آموزش‌وپرورش اظهار داشت: اگر برخی مشکلات در دانشگاه فرهنگیان سریع‌تر حل می‌شد این مشکل به این حد نمی‌رسید و اگر فراخوان اعلام شود متقاضیان ورود بر اساس آزمون و دانشگاه فرهنگیان وارد شوند حمایت‌های قانونی و کشوری نیز انجام خواهد شد.
کی نژاد همچنین پیشنهاد داد که برای رفع مشکل نیروی انسانی در آموزش‌وپرورش از کمک دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استفاده کرد.
شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی بیش‌ازپیش کمک یکدیگر باشند
علیرضا منادی، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی ستادی است که می‌تواند تمدن نوین اسلامی را فرماندهی کند تا به آن نقطه مطلوب برسیم.
وی مباحث مهارتی در جامعه و نهاد خانواده را بسیار مهم دانست و گفت: دانش‌آموزان امروز با گذشته متفاوت هستند و با نسل باهوش‌تری مواجه هستیم.
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی مفاد بسته اجرایی ارائه شده را خیلی خوب خواند و بر اجرایی شدن آن تأکید کرد.
وی همچنین پیشنهاد داد که شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی بیش‌ازپیش کمک یکدیگر باشند و در کمیسیون‌های مجلس دبیر اعضا و مدیران شورای عالی رفت‌وآمد داشته باشند.
حاجی میرزایی نیز در انتهای جلسه گفت: لایحه‌ای برای نیروی انسانی تدوین شده است و اگر این مسئله حل نشود مشکلات دیگر حل نمی‌شود و این لایحه در شورا بررسی و تصویب شود تا مسائل و تنگاهایی که متأثر از آن هستند رفع شود.
جمیله علم‌الهدی، دبیر شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور، پیرامون گزارش ارائه شده در جلسه گفت: نقشه راه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش باید تداعی کننده برنامه‌های جاری وزارتخانه نباشد.
وی با بیان اینکه برخی از بسته‌های معرفی شده جنبه تحولی دارند مثل تنقیح قوانین که یک مقدمه لازم برای تحول است، افزود: ممکن است مطرح شود این بسته‌ها به عنوان برش یکساله معرفی شده است.
دبیر شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور اظهار داشت: این سؤال اساسی مطرح است که ملاک‌های انتخاب این اقدامات از منظر جنبه تحولی، پیشران تحول بودن و پوشش جنبه‌های اساسی اهداف سند تحول و... چیست؟