اروپا باید مقابل ترامپ بایستد

خبرگزاری ایسنا: پایگاه فارن پالسی در گزارشی درخصوص لزوم پاسخ کشورهای اروپایی به سیاست‌های دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا نوشته است: در سه سال گذشته دولت دونالد ترامپ روابط آمریکا با شرکای اروپایی این کشور را تحلیل برده است. جدیدترین نمود این روند در تصمیم ناگهانی رئیس جمهور آمریکا برای خارج ساختن ۹۵۰۰ سرباز آمریکایی از آلمان تا ماه سپتامبر دیده شد. این تصمیم ترامپ شوک بزرگی را به ناتو وارد کرد اما این تنها یکی از موارد متعددی است که طی آنها آمریکا به نگرانی‌ها و مطالبات شرکای اروپایی خود بی اعتنایی نشان داده است. واشنگتن چندی پیش به رغم مخالفتهای گسترده بین‌المللی از معاهده کنترل تسلیحاتی موسوم به معاهده سلاح‌های هسته‌ای میان برد خارج شد و ماه مه امسال نیز از تصمیمش برای خارج شدن از معاهده موسوم به آسمانهای باز خبر داد.

در پی افشاگری‌های جنجالی مربوط به کتاب جدید نوشته شده توسط جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق دولت ترامپ نگرانی‌های اروپایی‌ها از بابت رها شدن توسط آمریکا ملموس‌تر از هر زمان شده است. این شامل احتمال گرفتار شدن در تصمیمات اغلب گزاف سیاست خارجی برآمده از واشنگتن می‌شود. به عنوان مثال تصمیم ناگهانی پاییز گذشته دولت آمریکا برای خارج ساختن نیروهای ویژه این کشور از شمال سوریه هم باعث دلسردی نیروهای کرد شده و هم اروپا را در وضعیتی بغرنج قرار داد. در پرتو این وضعیت شرکای ترانس آتلانتیک (دو سوی اقیانوس اطلس) در قبال دولت ترامپ محتاط عمل می‌کنند. با این حال این احتیاط افراطی تبعات منفی جدی در پی دارد. خودداری و اکراه از تحت فشار قرار دادن آمریکا برای متعهد بودن به حفظ ساختار هایی که ستون فقرات امنیت اروپا را تشکیل می‌دهند، میتواند نهایتاً منجر به تضعیف جایگاه آن و تضعیف ائتلاف ترانس آتلانتیک شود. اروپا باید از حمایت داخلی در آمریکا از ائتلاف، به ویژه با تلاش مشترک با رهبران کنگره با هدف دستیابی به یک همکاری بلند مدت، به عنوان یک اهرم استفاده کند. پاسخ ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو به برنامه‌های خروج آمریکا از یک معاهده اعتمادساز دیگر ناچیز بوده است. او ماه مه در پاسخ به تصمیم آمریکا برای خروج از معاهده آسمانهای باز گفت کشورهای هم پیمان عضو ناتو همچنان به حفظ، پشتیبانی و تقویت کنترل تسلیحات، خلع سلاح و عدم اشاعه ادامه داده و محیط امنیتی غالب فعلی را لحاظ می‌کنند.

اما ناتو نمی‌تواند این هدف را بدون بزرگترین تامین کننده مالی آن انجام دهد. برخی کشورهای اروپایی شامل فرانسه، آلمان و بلژیک بیانیه‌ای را به منظور اعلام تاسف‌شان از تصمیم آمریکا صادر و تاکید کردند که هیچ میلی به خروج از این معاهده ندارند. حتی به نظر نمی‌رسد که روسیه نیز بخواهد این معاهده را ترک کند و اینگونه آمریکا تافته جدا بافته است. اما آیا این معاهده بدون یکی از دو کشور بزرگ عضو در آن همچنان قدرت بقا دارد؟ مقام‌های آلمانی در قبال گزارش‌ها درباره اینکه دولت ترامپ سطح سربازانش در این کشور را به ۲۵ هزار پرسنل کاهش می‌دهد در ابتدا انکارهای بی سر و صدا در پیش گرفتند. ‏ آنه‌گرت کرامپ کارن باوئر، وزیر دفاع آلمان اوایل ماه گذشته میلادی در پاسخ به سوالی درباره این تحولات در جریان مجمع صندوق مارشال آلمان در بروکسل گفت: این گزارش به طور رسمی تایید نشده است و تنها توسط یک رسانه یعنی وال‌استریت‌ژورنال منتشر شده است. با این حال از سوی دیگر این گزارش مربوط به تنها همین رسانه کافی بود تا جمهوریخواهان کمیته خدمات مسلح مجلس نمایندگان آمریکا را وادار به انتشار نامه‌ای به منظور هشدار درباره این طرح خروج کنند. شایعات بعد از آن تایید شدند که رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در یک مقاله برای توجیه این تصمیم دولت ترامپ، بودجه نظامی ناکافی آلمان را بهانه قرار داد. او نوشت: زمان آن است که همه کشورهای اروپایی سهم عادلانه خود را به دفاع از سرزمین هایشان اختصاص دهند. شاید کشورهایی مثل آلمان در صورتی می‌توانستند این کار را انجام دهند که منابعشان را در اختیار آمریکا نگذارند تا به دفاع از سرزمین شان بپردازد. هرچند که عصیان علنی علیه تصمیم آمریکا برای کنارگذاشتن نظام کنترل تسلیحات پاسخ درستی به حساب نمی‌آید شرکای ترانس آتلانتیک باید یک نقش فعال تر در اعمال فشار بر آمریکا به منظور تداوم عضویتش در توافقاتی همچون معاهده سلاح‌های هسته‌ای میان برد ایفا کنند.

این معاهدات با در نظر گرفتن امنیت اروپا منعقد شدند و اگر روسیه خود را از قید و بندهای قانونی اعمال شده از جانب معاهده سلاح های هسته‌ای میان برد رها ببیند این اروپا است که اولین قربانی خواهد بود. اروپایی‌ها باید روی حمایت داخلی در آمریکا مانور داده و دونالد ترامپ را به منظور کوتاه آمدن از تعهداتش برای ترک ائتلاف متقاعد کنند. برخلاف آنچه که در ظاهر به نظر می‌رسد در کنگره آمریکا از ائتلاف ناتو از جانب هر دو حزب اصلی پشتیبانی به عمل می آید. سال گذشته میلادی سخنرانی استولتنبرگ در کنگره آمریکا به مناسبت هفتادمین سالگرد تشکیل ائتلاف ناتو بازخورد مثبتی دریافت کرد. حتی آمریکایی‌های سطح متوسط هم قبول دارند که ناتو برای سیاستگذاری امنیت جهانی آمریکا اجتناب ناپذیر است. هرچند که اروپایی ها معمولاً نسبت به مداخله در سیاست‌های داخلی آمریکا تردید دارند اما استفاده از آسیب‌پذیری‌های ترامپ در خانه‌ می‌تواند به ائتلاف ناتو به منظور رسیدن به انعطاف پذیری مورد نیاز به هدف از سر گذراندن دومین دور احتمالی ریاست جمهوری وی کمک کند. یک تعداد هم‌پیمانانی همچون آندژی دودا، رئیس‌جمهور لهستان نیز هستند که پذیرای دولت ترامپ به هدف پیشبرد منافع داخلی کوتاه مدت خودشان هستند و در عین حال انسجام بلندمدت ناتو را تضعیف می‌کنند. اما اروپایی‌ها به عنوان یک مجموعه کلی باید بیشتر نگران رها شدن توسط آمریکا باشند تا واکنش لفظی دولت ترامپ به ویژه آنکه این دولت احتمالاً به سمت آخرین ماه‌هایش می‌رود. در قبال معاهده آسمان‌های باز نیز خیلی‌ها به این اشاره کردند که ظرفیت اعضای اروپایی ناتو برای ردگیری تحرکات نظامی روسیه در منطقه تضعیف خواهد شد. چهار گروه از گردان‌های چندملیتی ناتو که در بالتیک و لهستان در چارچوب طرح تقویت حضور در خط مقدم ناتو استقرار یافته‌اند در صورتی که دیگر نتوانند به هنگام مواجهه با هرگونه تهاجم نظامی روسیه سریعاً نیروهایشان را بسیج کنند آسیب خواهند دید.

این روند تحلیل تبادل اطلاعات و اعتمادسازی آسیب پذیری‌های موجود در ناتو را برملا می‌سازد و در مقابل به سود منافع راهبردی روسیه تمام میشود. اروپا تنها طرف بهره‌مند از روابط قدرتمند ترانس آتلانتیک نبوده و به همین دلیل اروپایی‌ها بیشتر از آنچه که ممکن است فرض کنند اهرم در اختیار دارند: پایگاه‌های نظامی آمریکا در آلمان برای ارتباطات پهپادهای آمریکایی ضروری هستند، از هر دو واحد فرماندهی آفریقا و فرماندهی اروپای ارتش آمریکا میزبانی می‌کنند و حاوی بیمارستانهای نظامی هستند که باعث نجات جان صدها سرباز آمریکایی زخمی شده در جنگ‌های اخیر خاورمیانه شدند. اگر آمریکا در نگاهش به رقابت قدرت‌های بزرگ به عنوان تهدید اصلی امنیت ملی جدیت دارد نمی‌تواند ائتلاف‌هایی که منجر به تبدیل شدن خودش به ابرقدرت امروزی شدند را فراموش کند.

راهبرد دفاع ملی ۲۰۱۸ از تقویت ائتلاف ترانس آتلانتیک ناتو با هدف بازدارندگی در برابر ماجراجویی‌های روسیه حمایت می‌کند. عدم پایبندی به این اصول برای اهداف راهبردی خود آمریکا زیانبار بوده و هرچه بیشتر باعث تضعیف حسن نیت کوچک باقی مانده برای آمریکا در جهان می‌شود. این اهمیت دارد که اروپا بفهمد تعداد قابل توجهی از آمریکایی‌ها از جمله آنهایی که در کنگره حضور دارند همچنان از ائتلاف ناتو حمایت می‌کنند. بهره گیری از این مسئله می‌تواند در گرفتن یا نگرفتن تصمیم غیر قابل تصور از سوی ترامپ برای خروج از ناتو به منظور تنها گذاشتن آن برای دفاع از خودش تاثیر بگذارد.