اختلال وین در تماسهای «غیرمنقطع» در مسقط
گروسی که به نظر میرسد آتشتهیه موضع او با پیش کشیدن یک قطعنامه جنجالی از طرف سه دولت اروپایی تدارک دیده شده، در آخرین گزارش خود، موضوع افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده ایران به ۳۰برابر سقف مجاز در برجام را مطرح کرد، روندی که به گفته او اجرای توافق معروف به «چهارم مارس» در اسفند ۱۴۰۱ را هم زیر سؤال میبرد.
تماسهای غیرمستقیم میان تهران و واشینگتن همچنان در جریان است و «هیچگاه انقطاعی» در آن رخ نداده است. این چیزی است که دیروز سرپرست وزارت خارجه ایران آن را بیان و متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز تلویحاً آن را تأیید کرد. در حالی که در هفتههای اخیر، گزارشهایی غیر رسمی از مذاکرات و تماسهای غیرمستقیم در مسقط برجسته شده، تحرکات سه دولت اروپایی برای صدور یک قطعنامه جدید علیه ایران در وین، میتواند تماسهای جاری در مسقط از ریل خارج کند.
رویترز چندی پیش خبری منتشر کرد درباره توزیع سندی بین اعضای شورای حکام آژانس که در آن از روند همکاریها میان ایران و آژانس انتقاد و از رافائل گروسی خواسته شده گزارش جامعتری را از فعالیتهای هستهای ایران ارائه کند. اطلاعات دقیقتر حاکی است بریتانیا، فرانسه و آلمان در قامت «تروئیکای اروپایی»، سند یادشده را، به رغم مخالفت امریکا در میان ۳۵عضو شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی توزیع کرده و خواستار افزایش فشار بر ایران شدهاند. این جریان خبری که از یک هفته قبل کلید خورده است با اظهارات روز دوشنبه گروسی در بیانیه آغازین وی در نشست شورای حکام آژانس در وین رنگوبوی جدیتری گرفت تا جایی که همان شب، لارنس نورمن، خبرنگار سرشناس والاستریتژورنال در شبکه اجتماعی ایکس پیامی را منتشر کرد با این مضمون: «به من گفته شده که قطعنامه تروئیکا علیه ایران در شورای حکام رسماً ارائه شده است.» گروسی در جلسه آژانس، با اعلام اینکه ذخایر اورانیوم غنیشده ایران، از جمله اورانیوم غنیشده تا ۶۰درصد در حال افزایش است، گفته بود که آژانس امکان دسترسی منظم به اطلاعات مربوط به تولید و موجودی سانتریفیوژها، روتورها، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم را از دست داده است و در این مورد به بیش از سه سال از توقف موقت اجرای پروتکل الحاقی از جانب ایران اشاره کرد. عدم پیشرفت در حلوفصل مسائل پادمانی باقیمانده، دیگر موضوعی بود که گروسی درباره آن صحبت و ایران را متهم کرد که توضیحات فنی معتبری درباره وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در ورامین و تورقوزآباد به آژانس ارائه نکرده یا آژانس را از مکان [های]فعلی مواد هستهای یا تجهیزات آلوده مطلع نکرده است. سخنان سراسر شکوائیه گروسی به اینجا ختم نشد و او بدون اشاره به چرایی کاهش تعهدات ایران ذیل برجام اضافه کرد: «ایران همچنان کد اصلاحی ۱/۳ را اجرا نمیکند، زیرا اعلام کرده که اجرای آن را به حالت تعلیق درآورده است. این مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه جامع پادمانی است و برای اینکه آژانس در موقعیتی باشد که تضمین دهد برنامه هستهای ایران صرفاً صلحآمیز است، باید حلوفصل شوند.» او ادامه داد: «بیانیههای علنی و بیشتر در ایران درباره تواناییهای فنی این کشور برای تولید تسلیحات هستهای و تغییرات احتمالی در دکترین هستهای تهران، تنها موجب افزایش نگرانیهای من درخصوص صحت و کامل بودن اعلامیههای پادمانی ایران میشود.»
بهانهگیری با توسل به توافق چهارم مارس
گروسی که به نظر میرسد آتشتهیه موضع او با پیش کشیدن یک قطعنامه جنجالی از طرف سه دولت اروپایی تدارک دیده شده، در آخرین گزارش خود، موضوع افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده ایران به ۳۰برابر سقف مجاز در برجام را مطرح کرد، روندی که به گفته او اجرای توافق معروف به «چهارم مارس» در اسفند ۱۴۰۱ را هم زیر سؤال میبرد. او البته پس از نشست آژانس در جمع خبرنگاران سعی کرد موضع ملایمتری اتخاذ کند و به طور تلویحی فشار بر ایران را رویکرد سنجیدهای ندانست و با اشاره به سفر اخیرش به تهران گفت که به تعامل با ایران ادامه میدهد. کارل هاگارد، سفیر و نماینده دائم اتحادیه اروپا در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین روز سهشنبه اظهارات گروسی را تکمیل کرد و از تهران خواست که توافق ۴ مارس را اجرا کند. در بخشی از اظهارات هاگارد که تارنمای اتحادیه اروپا آن را منتشر کرده، آمده است: «دست نیافتن ایران به سلاح اتمی یک اولویت امنیتی و کلیدی برای اتحادیه اروپا است. این اتحادیه همچنان به راهحل دیپلماتیک برای موضوع هستهای ایران متعهد است و ما از همه کشورها میخواهیم که از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد حمایت کنند.»
اتحادیه اروپا با ابراز نگرانی از گسترش برنامه هستهای ایران اعلام کرد: «ما قویاً از ایران میخواهیم که مسیر فعالیتهای هستهای خود را تغییر دهد، بدون فوت وقت به تعهدات سیاسی خود در زمینه عدم اشاعه هستهای بازگردد. ما همچنین از ایران میخواهیم که به اجرای موقت پروتکل الحاقی بازگردد، آن را تصویب کند و اجرای همه اقدامات نظارتی و راستیآزمایی مرتبط با برجام را از سر بگیرد. این اقدامات همراه با اجرای کامل موافقتنامه جامع پادمان، برای کمک به ایجاد اعتماد بینالمللی درباره ماهیت منحصراً صلحآمیز برنامه هستهای ایران ضروری است.»
غرب فرصت توافق با ایران را از دست ندهد
حملات همهجانبه اروپاییها علیه ایران در شرایطی است که علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه در جریان سفر به لبنان، طی یک کنفرانس خبری در مورد رایزنیهای تهران و واشینگتن در عمان پیش از سقوط بالگرد حامل رئیسجمهور شهید ایران، بار دیگر حضور ایران پای میز مذاکره و تعامل را تأیید کرد و گفت: «ما همواره با طرفهای مذاکراتی، مذاکرات را ادامه دادهایم و هیچگاه انقطاعی در این مسیر صورت نگرفته است، چراکه ایران برای تبیین مواضع خود، رفع سوءتفاهمها و دستیابی به راهحل پایدار همواره در پشت میز مذاکره حاضر بوده است و در راستای تحقق منافع خود قدم برداشته است.»
باقری با هشدار درباره اینکه غربیها بیش از این، فرصت توافق با ایران را از دست ندهند، تصریح کرد که جمهوری اسلامی ایران از اراده لازم برای رسیدن به یک راهحل پایدار در مورد مذاکرات رفع تحریمها برخوردار است. او گفت: «در حال حاضر نیز مذاکرات جاری است و تبادل پیامها ادامه دارد و رایزنیهای ما با مقامات مختلف مرتبط با مذاکرات ادامه دارد و ایران این مسیر را با جدیت و اقتدار ادامه میدهد.» همچنین متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا درباره اینکه آیا اظهارات باقری را تأیید میکند، گفته است: «همیشه به صراحت اعلام کردهایم که وقتی در راستای منافعمان باشد، توانمندی و امکان انتقال پیام به ایران را داریم ولی قرار نیست هیچگونه مکالمه بخصوصی را تأیید یا بیان کنم.»
تحت چنین شرایطی، تهران تلویحاً هشدار داده که رویکردی که اروپاییان در آژانس دنبال میکنند، روندهای جاری بین ایران و آژانس را تحت تأثیر قرار میدهد. نمایندگی ایران در یادداشتی به گزارش مدیرکل آژانس اعلام کرد: «فشارهای سیاسی مستمر اعمالی توسط چند کشور خاص، به مرحلهای رسیده است که حتی موضوعات حلوفصل شده فنی متعاقباً در گزارشهای آژانس برخلاف آنچه توافق شده است، تغییر مییابند. همانطوری که بارها توسط ایران توضیح داده شده است، هیچ مکان اعلام نشدهای [که اعلام آن]طبق موافقتنامه پادمان جامع (CSA) الزامی باشد وجود نداشته است.» محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز صبح دیروز تلویحاً به اظهارات گروسی پاسخ داد و با اشاره به اینکه این گزارش شامل دو بخش برجام و پادمانی است، گفت: «براساس ماده ۳۶ برجام این حق قانونی را داریم که اگر طرفین به تعهدات خود برنگشتند و عمل نکردند ما هم کاهش تعهدات را داریم، اکنون در فاز کاهش تعهدات هستیم و ملاک برای ما قانون اقدام راهبردی مجلس برای رفع تحریمها است.» اسلامی گفته است «در چارچوب قانون ملی کار میکنیم در چارچوب پادمان و انپیتی نیز هستیم، اگر گزارش آن مغایرتی میدهد به دلیل این است که آنها در برجام به تعهدات عمل نکردند که لازم است به تعهدات خود برگردند ما هم تعهدات خود را انجام میدهیم، اگر قطعنامه دهند یا فشار سیاسی بیاورند قطعاً عکسالعمل نشان میدهیم.» میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین، درباره اثر اقدامات طرفهای اروپایی بر روندهای دیپلماتیک هشدار داده و در شبکه اجتماعی ایکس نوشته است: «دیپلماسی، به کلی فراموش شده و با اقدامات تبلیغاتی جایگزین شده است. راه عادیسازی شرایط در دستان تروئیکای اروپا و امریکاست، اما آنها مانع مذاکرات میشوند که به راحتی میتواند نگرانیهای اعلامیشان را درباره موضوعات هستهای در ایران برطرف کند.»
منبع: روزنامه جوان
دیدگاه تان را بنویسید