تکمیل حماسه با منتخبی با رأی سدید

ثبت‌نام نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم به پایان رسید و ۸۰ نفر از کسانی که خود را لایق کسب این مسئولیت می‌دانستند، نام‌نویسی کردند. ناگفته پیداست این حجم از احساس تکلیف برای نامزدی سیاسیون در انتخابات ریاست جمهوری طبیعی و حضور نهایی همه آنان امکان‌پذیر نیست. در خصوص ریشه‌های چنین پدیداری باید در مجالی مستوفا به تحلیل پرداخت، اما واقعیت‌هایی، چون فقدان احزاب مؤثر و کارآمد و نیز سامانه‌های ائتلافی و البته ضیق وقت در انتخابات کنونی بر این مسئله مؤثر بوده است. 

رهبر معظم انقلاب از شخصیت آیت‌الله شهید رئیسی به‌عنوان رئیس‌جمهوری «جامع‌الاطراف» نام بردند. این موضوع در سیره مدیریتی و نوع تعامل او با نخبگان سیاسی گوناگون نیز مشهود بود. چنان که در دولتش از طیف‌های متنوع فکری و سیاسی معتقد به انقلاب اسلامی بهره جست و حتی برخی رقبای انتخاباتی‌اش را نیز به کابینه‌اش دعوت کرد. این روش مدیریتی علاوه بر آنکه اخلاقی و انسانی است، موجب هم‌افزایی در کار و افزایش توان و کارآمدی مدیریت می‌شود که در آینده نیز حتماً باید ادامه یابد. 

اما آیا نامزد‌های انتخابات چهاردهم هم به این سیره مدیریتی شهید رئیسی وفادار هستند یا مایلند مدیران دولت خود را از دایره ضیق اطرافیان و مریدان خود انتخاب کنند؟ ازاین‌رو به نظر می‌رسد اکنون مهم‌ترین پرسشی که هر نامزد نهایی انتخابات باید بدان پاسخ دهد آن است که تا چه میزان حاضر به همکاری با رقبا و سایر نخبگان سیاسی معتقد به انقلاب، اما خارج از حلقه اطرافیان خودش است؟ ممکن است در مقام پاسخ بسیاری از نامزد‌ها چنین بگویند که «بله ما به حلقه خود محدود نمی‌شویم و حاضریم با دیگران کار کنیم!»، اما این پاسخ کوتاه و کلی کافی نیست و باید در عمل هم این ادعا را ثابت کرد. در عمل زمانی می‌توان این ادعا را پذیرفت که حاضر به تعامل و هم‌افزایی با دیگر طیف‌ها و خصوصاً رقبایی باشید که معتقد به مبانی انقلاب هستند و این در همین زمان کوتاه مانده به انتخابات نیز تحقق‌پذیر است. 

رهبر معظم انقلاب اسلامی در سالگرد ارتحال امام (ره) با اشاره به موضوع انتخابات فرمودند: «[اگر]بعدازاین حادثه تلخ [فقدان رئیس‌جمهور عزیز]مردم جمع بشوند، با آرای بالا مسئول بعدی را انتخاب بکنند، این در دنیا انعکاسش انعکاس فوق‌العاده‌ای است. این حماسه انتخابات، مکمل حماسه بدرقه شهیدان است.» پیام این توصیه رهبر معظم انقلاب روشن است، ایشان تکمیل حماسه را با انتخاب رئیس‌جمهوری با رأی بالا می‌دانند. این توصیه را البته ۱۱ سال پیش در سال ۱۳۹۲ در آستانه انتخابات ریاست جمهوری نیز مطرح فرمودند: «هر کسی که انتخاب خواهد شد - که تقدیر الهی را ما نمی‌دانیم - اگر چنانچه آرای بیشتری از مردم را داشته باشد، درصورتی‌که دارای رأی سدید و خوبی باشد، بهتر می‌تواند از آن رأی دفاع کند؛ می‌تواند در مقابل معارضین کشور بایستد. کشور ما دشمن دارد، معارض دارد.... در مقابل دشمن بین‌المللی، با اراده قوی، با احساس عزت، با اعتماد به این ملت - به این ملت باید اعتماد کرد.»

افسوس که این توصیه در سال ۱۳۹۲ با غفلت‌هایی مواجه شد و عملاً هم‌افزایی نامزد‌های معتقد به مبانی انقلاب رخ نداد، اما تجربه به ما آموخت که انتخاب رئیس‌جمهوری با رأی سدید با تکثر نامزد‌ها و تشتت آرای ناشی از آن ممکن نیست. رأی سدید در اینجا به مفهوم میزان آرای قابل‌توجهی است که پشتوانه دولت آینده در تصمیمات مهم در مسائل داخلی و بین‌المللی است. با تشتت آرایی که اکنون مشاهده می‌شود، تحقق «رأی سدید» و «دولت قوی» با اماواگر‌های بسیاری مواجه است. 

پس چه باید کرد؟ باید از تجارب گذشته درس گرفت و نامزد‌هایی که خود را معتقد به مبانی انقلاب می‌دانند باید به این توصیه رهبری گوش فراداده و وارد تعاملی برای به حداقل رساندن تشتت آرا شوند. آزمون واقعی همین‌جاست. اگر کسی ادعا می‌کند که به حلقه بسته مدیریتی پیرامون خود محدود نیست، باید اینجا نشان دهد که به سازوکار تعاملی می‌پیوندد و در عمل این ادعا را قبل از انتخابات ثابت کند. طبیعی و منطقی است که نامزد نهایی معتقدان به جبهه انقلاب باید قوت رأی‌آوری بالایی داشته باشد و این در مسیر تبلیغات انتخاباتی و مناظرات مشخص خواهد شد. مهم آن است که همه نامزد‌ها خود را متعهد به چنین سازوکاری بدانند و البته خود و هواداران‌شان به رعایت اصول اخلاق انتخاباتی و عدم تخریب رقبا و پرهیز از لجن‌پراکنی علیه آن‌ها ملتزم باشند.

منبع: روزنامه جوان