ترفند ترامپ برای خارج‌کردن آمریکا از ناتو

نشریه آمریکایی نوشته پس از پیروزی «دونالد ترامپ» در انتخابات آمریکا که چندان میانه خوبی با ناتو ندارد، حامیان این ائتلاف نظامی به قانونی یک‌ساله در آمریکا دل خوش کرده‌اند که به موجب آن، رئیس‌جمهور آمریکا نمی‌تواند بدون اجازه کنگره از این ائتلاف خارج شود اما ترامپ ممکن است راهی برای آن پیدا کند.

در گزارشی که دراین باره در نشریه پالتیکو منتشر شده، آمده است: سناتورها «کیم کین» و «مارکو روبیو» در سال ۲۰۲۳ قانونی را به تصویب رساندند که هرگونه تصمیم ریاست‌جمهوری آمریکا برای خروج از ناتو را به تایید دو-سوم سنا یا مصوبه‌ای از سوی کنگره مشروط می‌کرد. قانونگذاران این طرح را طی «قانون مجوز دفاع ملی» ۲۰۲۴ به تصویب رساندند که «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا نیز آن را تایید کرد.

منع قانونی کنگره برای خروج آمریکا از ناتو بدون اطلاع قبلی

کارشناسان حقوقی هشدار داده‌اند ترامپ ممکن است راه دور زدن طرح کنگره برای ناتو را با توجه به اختیارات ریاست‌جمهوری در زمینه سیاست خارجی پیدا کند و این ترفندی است که قبلا، برای دور زدن محدودیت‌های کنگره در زمینه خروج از توافقات و معاهده‌ها استفاده شده است.

در ادامه این مطلب آمده است: «اسکات اندرسون» محقق اندیشکده بروکینگز و سردبیر ارشد لافِیر در این باره گفت که این قانون «بی‌نقص نیست». کاری که این مصوبه انجام می‌دهد، این است که در صورت تلاش رئیس‌جمهور برای خروج از پیمان‌ها، درگیری مستقیمی با کنگره ایجاد می‌کند.

اندرسون افزود: این کار آسانی نیست. موضوع این است که کنگره به شما می‌گوید نمی‌توانید این کار را انجام بدهید و اگر کنگره را نادیده بگیرید، باید در دادگاه با ما وارد دعوا شوید.

اما «کورتیس بردلی» استاد دانشگده حقوق دانشگاه شیکاگو می‌گوید اگر ترامپ واقعا اعلام کند که از این ائتلاف خارج می‌شود، مشخص نیست که کنگره بتواند در مقام شکایت از آن برای نادیده گرفتن قانون باشد.

موضع دادستانی عالی، معمولا، این بوده که درگیری میان قوای مختلف کشوری، مسائلی سیاسی است که بهتری است به جای مداخله قضایی، از طریق روندی سیاسی حل‌وفصل شود.

آیا کنگره می‌تواند در صورت نادیده گرفتن ملزومات قانونی برای خروج از ناتو در مقام شکایت از رئیس‌جمهور آمریکا قرار بگیرد؟

بردلی در یک ایمیل توضیح داد: برای این که این مسئله تحت پیگرد قانونی قرار بگیرد، باید کسی در مقام شکایت باشد. تنها نهادی که می‌توانم آن را در مقام شکایت از این موضوع بدانم، کنگره است اما مشخص نیست که جمهوری‌خواهان کنگره(که حداقل، کنترل سنا را در دست خواهند داشت) از چنین پرونده شکایتی حمایت کنند.

اندرسون گفت که قانونگذاران باید این مصوبه را تقویت کنند و در آن بیان صریحی به کار برود که پیگرد قانونی رئیس‌جمهور را در این باره، مجاز بسازد تا کنگره فرصت شکایت در دادگاه را بیابد.

در بخش دیگری از این مطلب آمده است: حتی اگر دادستانی عالی چنین پرونده‌ای را پیگری کند نیز، مشخص نیست که چه کسی پیروز خواهد شد. چراکه ابهامات زیادی در مسائل قانونی وجود دارد. کنگره هرگز چالش حقوقی جدی‌ای برای رئیس‌جمهور آمریکا به دلیل خروج از یک معاهده ایجاد نکرده است.

اما این به معنی این نیست که اگر خروج آمریکا از ناتو، در صورتی که ترامپ به دنبال آن باشد، به آسانی محقق خواهد شد. طبق معاهده ناتو، کشورهای عضو باید پیش از لغو عضویت خود، طی اطلاعیه‌ای دیگر کشورهای عضو را از تصمیم خود مطلع کنند. عضویت این کشور تا پس از مدت یک ساله انتظار، رسما پایان نمی‌یابد.

پالتیکو در این گزارش آورده است: با این وجود، ترامپ ممکن است ناتو را بدون خروج رسمی از آن تضعیف کند. قانونگذاران دموکرات هشدار داده‌اند که او ممکن است از ارائه حمایت‌های آمریکا از طریق منع حضور سفرا در این سازمان یا منع نظامیان آمریکایی از مشارکت در رزمایش‌های نظامی تضعیف کند. در حالی که چندین نفر از قانونگذاران در فوریه خواستار تدابیر قانونی جدیدی در قبال این خطرات احتمالی بوده‌اند، هنوز اقدامی جدی در این زمینه انجام نشده است.

«کریس ون هولن» یکی از اعضای کمیته روابط خارجی سنا در بیانیه‌ای در این باره گفت: پس از تهدیدهای ترامپ در دور اول ریاست‌جمهوری‌اش، کنگره که بر اهمیت حیاتی ناتو واقف بود، در اقدامی دوحزبی، تلاش کرد مانع هرگونه رئیس‌جمهوری آتی آمریکا از خروج یک‌جانبه شود. در حالی که ترامپ ممکن است به ترفندهای قدیمی خود متوسل شود، ما به تلاش برای تقویت ناتو ادامه خواهیم داد و با هرگونه تلاشی برای تضعیف توان این ائتلاف آماده خواهیم بود.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «کارولین لویت» یک سخنگوی تیم گذار ترامپ در بیانیه‌ای در پاسخ به درخواست توضیح در این باره گفت که «مردم آمریکا دوباره رئیس‌جمهور آمریکا را انتخاب کردند، چراکه به او برای رهبری کشورمان و بازگرداندن صلح از طریق قدرت در سراسر جهان اعتماد داشتند.»

بی‌اعتنایی به قانون و دور زدن آن، ترفند تکراری ترامپ

این اولین باری نیست که تیم ترامپ ملزومات قانونی را درباره خروج از معاهدات نادیده می‌گیرد. کنگره در سال ۲۰۱۹ و در میان بحث‌ها درباره معاهده «آسمان‌های باز»، مقرراتی را در «قانون مجوز دفاع ملی» ۲۰۲۰ گنجانده بود که وزیر دفاع و وزیر امور خارجه را ملزم به اطلاع دادن به کنگره، حداقل ۱۲۰ روز پیش از خروج از این پیمان می‌کرد. این پیمان متشکل از ۳۴ کشور اجازه انجام شدن پروازهای نظارتی متقابل میان اعضا را به منظور رصد نیروهای نظامی و تسلیحات آن‌ها می‌داد.

دولت ترامپ در مه ۲۰۲۰ با ادعای نقض این معاهده از سوی روسیه،  قصد خود برای خروح از آن را اعلام کرده و تمامی ملزومات قانونی اطلاع قبلی به کنگره را نادیده گرفت.

در ادامه این گزارش با اشاره به موضوع خروج آمریکا از ناتاو آمده است: به دلیل این که این ائتلاف، بر اساس اعتماد متحدان اداره می‌‎شود، مقامات پیشین ناتو گفته‌اند اعلام خروج  برابر با خروج است. «کامیل گرانده» یکی از دستیاران پیشین دبیرکل ناتو و یکی از اعضای شورای روابط خارجی اروپا می‌گوید، «در واقع، روزی که نامه را(برای اعلام خروج) می‌فرستید، فورا به اجرا در می‌آید. چون چیزی که از این طریق می‌گویید، این است که من دیگر تعهدی ندارم.»

اما به جز جنبه حقوقی، دولت آمریکا در صورت اتخاذ این تصمیم، باید ببیند که با بیش از ۱۰۰ هزار نظامی آمریکایی مستقر در ارویا چه خواهد کرد که از زمان حمله روسیه به اوکراین، شمار آن‌ها یک پنجم برابر بیشتر شده است. وزارت دفاع آمریکا همچنین باید از مقر فرماندهی ناتو خارج شود.

ترامپ، بارها، در دوران اول ریاست‌جمهوری خود از متحدان ناتو به دلیل عملکرد ناکافی در زمینه هزینه‌های دفاعی انتقاد کرده و آشکارا، از کاهش حمایت‌های آمریکا از این ائتلاف نظامی غربی صحبت کرده و به خروج از آن نیز اشاره کرده بود. او در یکی از گردهم‌آیی‌های کارزار انتخاباتی خود اشاره کرد که پیشتر، به متحدان آمریکا گفته بود، «اگر ما پول ندهیم، از ما حفاظت خواهید کرد؟ مسلما نه.»

ترامپ، به طور علنی، نگفته است که از ناتو خارج خواهد شد اما گزارش‌ها حاکی از آن است که به طور غیرعلنی، صحبت آن را مطرح کرده است.  او در یکی از گردهم‌آیی‌های انتخاباتی گفت که روسیه را ترغیب خواهد کرد «هرکاری که می‌خواهد» با آن دسته از متحدان ناتو که هزنیه‌های دفاعی را نمی‌پردازند، انجام بدهد.

در حالی که منتقدان استدلالشان این است که لفاظی‌های تند این اتحاد را تضعیف می‌کند، برخی جمهوری‌خواهان آن را فشار موثری می‌دانند که موجب افزایش تامین مالی ناتو از سوی دیگر اعضا شده است./ایسنا