دن کیشوت سینمای ایران و برنامه «هفت»

خبرگزاری تسنیم: فیلمساز، کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده محبوب دهه هفتاد سینمای‌ ایران، حالا به یک ژورنالیست درجه یک تلویزیونی تبدیل شده است و «هفت»، تک برنامه سینمایی تمام این سال‌های تلویزیون ایران، جان تازه‌ای گرفته است. بهروز افخمی، با 3 برنامه به شدت نامتعارف «هفت» را آغاز کرد، تبعیدی‌های برنامه را دوباره دور خودش جمع کرد و با سیاست جنجال و برهم زدن خطوط قرمز سینما، خیلی زود «هفت» را به جایگاه یک برنامه ژورنالیستی تلویزیونی پربیننده کشاند. همان اوایل کار، در همان یکی دو قسمت ابتدایی هفت مناظره جالبی بین فریدون جیرانی و بهروز افخمی شکل گرفت. جیرانی از مسیری که رفته بود می‌گفت و افخمی از مسیری که انتخاب کرده بود. جیرانی با ترس از قدرت مخاطبان روشنفکر سینمای ایران می‌گفت و افخمی جسورانه به روشنفکرانی که سینما را وارونه می دیدند می تاخت و می‌گفت: : برنامه «هفت»‌اگر بخواهد روی سینمای ایران تاثیر بگذارد باید روی سی، چهل میلیون بیننده حساب کند. حالا ما بیاییم یک میلیون نفر که سینما را وارونه می‌بینند لحاظ کنیم؟‌ این کار اشتباهی است. و این برنامه مانیفست تلویزیونی افخمی بود. دست‌اندازی به حیطه‌های ظاهرا ممنوع سینما و تلویزیون ایران، خیلی زود در «هفت» تبدیل به رویه شد. افخمی از در افتادن با هیچ سینماگر و جناح و جریان سینمایی نمی‌ترسید. سینما برای خودش خط‌کشی‌هایی دارد که در بزنگاه ها از طرف بخشی از جامعه سینمایی گل‌درشت تر می شودو افخمی اتفاقا به همان حوزه‌ها نزدیک شد، برایشان حاشیه ساخت و اقتدارشان را زیر سوال برد و «هفت»، این‌گونه پا گرفت. افخمی محافظه کار نیست، جسور است و بی ملاحظه، گویی چیزی برای از دست دادن ندارد. قالب شکل یافته صدا و سیمایی ها را بهم زده است و هفت حالا تشخص ویژه ای پیدا کرده است. از نقد سینمای روشنفکری و مدیریت سینمایی هراسی ندارد و این خصیصه ای است که دوره های قبلی این برنامه از آن بی بهره بودند. او خیل رک و برای اولین بار انگشت اتهام را سمت سینماگران می برد و از انتقادناپذیری در حوزه سینما سخن می‌گوید و در جایی گفته بود: در کل انتقادپذیری در میان ما کم است؛ مخصوصا انتقادهایی که به جامعه صنفی یا سیاست های مدیریتی مرتبط می شود. ما خود را مجاز می دانیم دیگران را به تصویر بکشیم و اسمش را هم انتقاد اجتماعی می گذاریم، اما وقت صحبت از جامعه فیلمسازی و روابط درون آن می شود به طور سازمان یافته شروع به سانسور آن می کنیم. ویژگی دیگر برنامه هفت، لحن بی تعارف و غیر رسمی آن است. برای همین لحنش است که هزینه های هم می‌دهند توقیف کارت های عوامل این برنامه توسط میرکریمی در جشنواره بین الملل فجر و عدم اجازه حضور برنامه در محل برگزاری جشنواره از نمونه های متاخر هزینه‌ رک گویی در برنامه هفت است. اما علت اصلی حذف برنامه هفت از جشنواره جهانی فیلم فجر، فقط لحن رک و صریحش نبود. افخمی درست حدس زده بود میرکریمی سیاستمدار شده است. مسئولان سینمایی جشنواره ای روشنفکر زده و خالی از مردم عادی برگزار کرده بود و می دانست این از تیررس نگاه برنامه سازان هفت دور نخواهد ماند. افخمی در همان رویه انتقادی که در پیش گرفته بود، در مورد جشنواره جهانی فیلم فجر گفت: میرکریمی جشنواره باکلاس و روشنفکری را اداره کرد. این دوره از جشنواره خیلی فاخر و باشخصیت و در عین حال کوچک و با مخاطبان خاص بود. سلیقه شخصی آقای میرکریمی در انتخاب فیلم ها، جشنواره ای یکدست راه انداخت که یک خورده هم افسرده و ضدحال بود که به نظر می رسید برای تماشاچی های بافرهنگ، روشنفکر و فرهیخته است و به درد مردم عادی نمی خورد. مجری «هفت» با بیان آنکه من از این جشنواره فهمیدم که سلیقه میرکریمی چیست، ادامه داد: همین موضوع باعث تعجب من شد. واقعا این جشنواره ای که ما دیدیم قرار است چه به فیلمسازهای جوان ما یاد دهد و قرار است چه الگویی برای آنها ایجاد کند؟ آیا ما باید یک جشنواره برای قمپز در کردن داشته باشیم که به درد مردم عادی نمی خورد؟ و به این خاطر به خودمان افتخار کنیم؟ می خواهم از خود آقای میرکریمی بپرسم چرا اینطور شده است؟ کار افخمی روز به روز سخت‌تر می‌شود. مخالفان او و برنامه‌اش در حوزه‌های سینمایی خاص روز به روز بیشتر و جریانی که در سینما به روشنفکری مشهور است، حالا دیگر علنا علیه او صف کشیده است. در عین حال مخاطبان برنامه افخمی در حال افزایش است.افخمی اعتنایی به مخالفان سنتی‌اش نمی‌کند. او معتقد است سالن‌های سینما را همین‌ها خالی کرده‌اند و حالا هم اگر قرار باشد مثل آنها فکر کند سینما را باید به جشنواره‌های سینمایی با پیرمردها و پیرزن‌هایش تحویل دهیم. سالن‌های سینما این روزها رونق گرفته‌اند و دن کیشوت سینمای ایران، لقبی که افخمی در اولین قسمت هفت جدید به خود داد، حتما سهمی در این رونق دارد.