توافق میان بیم و امید/موانع قابل رفع است؟

مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی از ادامه مذاکرات وین در آینده نزدیک خبر داد. بورل گفت سفر «انریکه مورا» به تهران مثبت بود و مذاکرات با ایران بزودی از سر گرفته می‌شود. به نوشته خبرگزاری فرانسه، وی در این ‌باره توضیح داد: «مذاکرات هسته‌ای با ایران تعلیق شده بود اما سفر هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی به ایران اجازه ازسرگیری مذاکرات را داد». این مقام ارشد اروپایی با ابراز امیدواری نسبت به در دسترس بودن حصول توافق بین ایران و طرف‌های غربی در وین، اظهار داشت: «چشم‌انداز رسیدن به یک توافق نهایی وجود دارد». بورل تصریح کرد: «پاسخ ایران، پس از آنکه انریکه مورا این پیام را منتقل کرد که اوضاع نمی‌تواند به همین شکلی که هست ادامه یابد، به اندازه کافی مثبت بود. این مسائل یک‌شبه حل نمی‌شود. فرض کنیم مذاکرات متوقف شده و بعد اوضاع حل می‌شود و این یعنی احتمال دستیابی به توافق نهایی وجود دارد».

به فاصله اندکی بعد از مواضع بورل، رئیس‌جمهور آمریکا اما در اطلاعیه‌ای به وزیران خارجه، خزانه‌داری و انرژی آمریکا اعلام کرد عرضه نفت و محصولات نفتی از کشورهای غیر از ایران به اندازه‌ای هست که بتوان خریداری نفت و محصولات نفتی از ایران را به طرز محسوسی کاهش داد. این اقدامات آمریکا در حالی رخ می‌دهد که این کشور تلاش می‌کند ایران را مقصر وقفه فعلی در مذاکرات معرفی کند. در این زمینه جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید که به‌تازگی از مقام خود کنار رفته در نشست خبری خود گفت: دیدگاه ما درباره توافق این است که ایران باید تصمیم بگیرد که آیا همچنان می‌خواهد بر شرایط خارج [از برجام] خود پافشاری کند یا آماده امضای یک توافق است. او بدون اشاره به زیاده‌خواهی‌های واشنگتن در مذاکرات مدعی شد: ما همچنین بر این باوریم که امضای یک توافق منافع تمام طرف‌ها را تامین خواهد کرد. اگرچه ما اقدامات روسیه در اوکراین و جنگ ‌و تجاوز علیه اوکراین را محکوم کرده‌ایم اما بزرگ‌ترین مانع بر سر راه پیشرفت در توافق، ایران است. علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران اما روز جمعه در توئیتی نوشت: مذاکرات وین به مرحله‌ای رسیده که گره‌ آن تنها با پایبندی طرف خاطی به راهکارهای منطقی و اصولی ایران باز می‌شود. آمریکا با بدعهدی و اروپا با بی‌عملی، فرصت بهره‌مندی از حسن‌نیت اثبات شده ایران را به نابودی کشاندند. اگر اراده‌ای برای بازگشت دارند، ما آماده‌ایم و توافق در دسترس است.

* دوحه وارد می‌شود!

در میان تحولات جاری، میانجی‌ها هم دست به کار شده‌اند تا میز مذاکرات دوباره در هتل کوبورگ چیده شود. قطر که به طور سنتی همواره به عنوان یکی از میانجی‌ها میان تهران و واشنگتن شناخته می‌شود رایزنی‌های خود را پیرامون روند گفت‌وگوهای ایران، ۱+۴ و ایالات متحده افزایش داده است. پس از سفر اخیر امیر قطر به ایران، وزیر خارجه این کشور فعالیت‌های دیپلماتیک برجامی دوحه را ادامه می‌دهد. بر این اساس وزیر خارجه قطر و نماینده ویژه آمریکا در امور ایران درباره آخرین تحولات مذاکرات هسته‌ای تبادل نظر کردند. بنا بر گزارش وزارت خارجه قطر، محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی، وزیر خارجه قطر با رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران تلفنی گفت‌وگو کرد. آنها در این تماس تلفنی درباره آخرین تحولات مذاکرات هسته‌ای ایران و برخی مسائل دیگر رایزنی کردند. وزیر خارجه قطر درباره تحولات مذاکرات هسته‌ای با مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی نیز رایزنی کرد. شیخ محمد بن‌عبدالرحمن آل‌ثانی با جوزپ بورل، تلفنی گفت‌وگو کرد. در این تماس درباره تحولات مذاکرات هسته‌ای و مسائل دیگر رایزنی شد. شیخ تمیم هم قرار است به برخی کشورهای اروپایی از جمله آلمان و انگلیس نیز برود.

* موانع قابل رفع است؟

پایگاه تحلیلی «دیپلماتیک» در گزارشی درباره سفر اخیر نماینده اتحادیه اروپایی در مذاکرات وین به تهران برای رفع موانع موجود بر سر راه رسیدن به یک توافق از طریق این مذاکرات، مطرح کرد موانع موجود در مذاکرات وین قابل حل است. در این گزارش درباره سفر برجامی اخیر انریکه مورا به تهران آمده است: مقامات آمریکایی روز جمعه گفتند هنوز منتظر توضیحات مفصل‌تری از سوی انریکه مورا و تیم او درباره رایزنی‌های این هفته‌شان در ایران هستند اما در عین حال هم این سیگنال را فرستاده‌اند که چندان درباره وقوع گشایشی عمده در این زمینه خوش‌بین نیستند. دیپلماتیک در این گزارش آورده است: ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری گفت که «در موقعیت فعلی، توافق فاصله زیادی با قطعی بودن دارد». او همچنین گفت: «به خود ایران بستگی دارد که آیا بزودی می‌خواهد به یک توافق دست یابد یا نه. ما و شرکای‌مان آماده‌ایم. مدتی است آماده‌ایم اما الان واقعا به ایران بستگی دارد». در این گزارش همچنین مطرح شد: یک مقام ارشد اتحادیه اروپایی روز جمعه گفته که هنوز موانعی در زمینه رسیدن به یک توافق بر سر احیای توافق هسته‌ای ایران وجود دارد اما از نظر او هنوز راه‌هایی برای غلبه بر این موانع وجود دارد. این مقام ارشد اروپایی گفت: «ما هنوز موانع سختی بر سر راه یک توافق داریم اما گفت‌وگوی خوب، صریح و طولانی با ایران نشان داده است آنها روی این موضوع کار می‌کنند. مسلما آمریکایی‌ها هم همین طورند، بنابراین هنوز راهی برای غلبه بر مشکلات وجود دارد. این چیزی است که قرار است روی آن کار کنیم».

منبع: وطن امروز