مقاله مهم اکونومیست در تحلیل آینده مذاکرات هسته ای ایران و 1+5

سرویس سیاسی «فردا» : هفته نامه امریکایی اکونومیست در مقاله ای مهم به تحلیل روند آینده مذاکرات ایران و 1+5 پرداخته است. در ابتدای این مقاله که روز 28 دی منتشر شده، توافق ژنو یک «آتش بس» خوانده شده و آمده است: «با اینکه برخی این توافقنامه را به عنوان توافقنامه ای تاریخی برشمردند و عده ای دیگر از جمله بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل آن را اشتباهی وحشتناک خواندند، اما شاید توافقنامه هسته ای ماه نوامبر بهترین گزینه به عنوان آتش بسی شش ماهه به منظور خریدن وقت باشد. گری سامور که تا سال گذشته مشاور باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در کنترل تسلیحات بود و اکنون در مرکز بلفر هاروارد مشغول به کار است می گوید هیچ یک از طرف ها هیچ یک از برگه های برنده چانه زنی بزرگ خود را کنار نگذاشته اند. اکثریت اقدامات صورت گرفته قابل بازگشت است و تصمیم گیری درباره مهمترین مسائل به بعد موکول شده است». اکونومیست درباره موضع روحانی درباره توافق نهایی می گوید: «این مسئله جای تعجب نیست، با توجه به این درجه از بی اعتمادی دوجانبه باید از جایی شروع کرد. اما این امر بدین معنی است که اقدامات سنگین و دشوار هنوز باقی است و باید انجام شود. به ویژه، توافقی که آمریکا (با حمایت انگلیس، فرانسه و آلمان) می توانند امضا کنند با توافقی که حتی حسن روحانی رئیس جمهور میانه رو ایران در اندیشه دارد بسیار فاصله دارد». این هفته نامه معتبر درباره هدف نهایی امریکا از مذاکرات عقیده دارد: «اوباما می گوید ایران باید محدودیت های شدید بر برنامه هسته ای خود را بپذیرد و گزینه تولید سلاح هسته ای را در این کشور غیرممکن سازد. در حقیقت، هیچ توافقنامه ای نمی توانند به صورت دائم توانمندی ایران را برای دستیابی به بمب هسته ای درصورتیکه این کشور واقعا به دنبال آن باشد از بین ببرد، می توان زیرساخت های این کشور را از کار انداخت اما دانش فنی این کشور را نمی توان از بین برد. هدف واقعی اوباما این است که گزینه تولید سلاح هسته ای برای ایران تاحد امکان دشوار و سخت شود و همچنین این کشور امکان تولید بدون شناسایی مقادیر قابل توجهی مواد شکافت پذیر را نداشته باشد». اکونومیست همچنین خبر داده است که امریکا می خواهد تعداد ماشین های ایران در گام نهایی زیر 5000 عدد باشد. این هفته نامه امریکایی نوشته است: «آمریکا ضمن قبول این مسئله که باید به ایران اجازه بخشی از توانمندی غنی سازی اورانیوم داده شود تاکید دارد ایران تعداد سانتریفوژهای خود را از 19000 دستگاه در حال حاضر به کمتر از 5000 دستگاه کاهش دهد. تعطیلی تاسیسات غنی سازی اورانیوم فردو که غیرقابل نفوذ به نظر می رسد، برچیدن تاسیسات آب سنگین اراک، گزارشی رضایت بخش از ایران درباره فعالیت های تسلیحاتی اش (در زمینه هسته ای) در گذشته و همچنین اجرای نظام فراگیر بازرسی که ایران را به امضای پروتکل الحاقی آژانس بین المللی انرژی اتمی ملزم می کند، از دیگر شروط آمریکا در توافقنامه هسته ای جامع است». در ادامه این مقاله آمده است: «روحانی متعهد شده است هیچ یک از تاسیسات هسته ای ایران تخریب نشود، تاسیسات اراک ( که در صورت راه اندازی راه دیگری را برای تولید بمب هسته ای با سوخت پلوتونیوم برای ایران به وجود می آورد) تنها به منظور تولید ایزوتوپ پزشکی به کار خود ادامه می دهد و ایران همچنین حق غنی سازی اورانیوم در مقیاس صنعتی را خواهد داشت که این امر به معنای نصب دست کم پنجاه هزار دستگاه سانتریفوژ است. اگر چه وی توافقی را پیش بینی می کند که برنامه هسته ای ایران را به مدت سه سال متوقف می کند و بعد از نشان دادن حسن نیت و امضای پروتکل الحاقی، ایران اجازه غنی سازی اورانیوم در مقیاس صنعتی را خواهد داشت». اکونومیست از قول گری سامور مشاور پیشین اوباما این موضع را مطرح کرده است که ایران اساسا نباید زیر ساخت گریز هسته ای داشته باشد: «سامور گفت تمرکز صرف بر محدود کردن توانمندی فرار هسته ای ایران یک مسئله انحرافی است و مسئله اصلی این است اگر ایران زیرساخت های هسته ای کافی داشته باشد می تواند کارشناسان و مواد هسته ای خود را به تاسیسات های مخفی منتقل کند. ممکن است ایران قبل از آنکه ضرورت اعلام یک آزمایش هسته ای را احساس کند، زرادخانه کوچکی از وسیله های هسته ای تولید کند و آن موقع دیگر برای انجام اقدام مقتضی دیر شده است». این هفته نامه امریکایی در ادامه گفته است یکی از بهترین سناریوها تمدید چند باره توافق موقت است: «بهترین اتفاقی که می توان امیدوار به رخداد آن بود تمدید چند باره توافقنامه موقت با اصلاحات بیشتر و امتیازات دوجانبه شش ماهه دوطرف به منظور زنده نگاه داشتن این فرآیند است. به طور مثال در عوض کاهش بیشتر تحریم ها علیه ایران، ممکن است ایرانی ها پیشنهاد تبدیل تاسیسات غنی سازی اورانیوم فردو را به تاسیسات تحقیقاتی و توسعه با تعداد کمتری از سانتریفوژهای پیشرفته دهد. شاید آنها همچنین گزینه تبدیل تاسیسات آب سنگین اراک را به تاسیسات آب سبک مطرح کنند که پلوتونیوم بسیار کمتری تولید می کند و اجرایی شدن این طرح سال های طولانی زمان می برد». در پایان این مقاله آمده است: «به نظر می رسد یک بار تمدید توافقنامه هسته ای موقت قطعی است اما شاید تمدید چندباره این توافق دقیقا همان بازی است که ایران در سردارد. امتیازات چندانی وجود ندارد که قابل بازگشت باشد ضمن اینکه کاهش تدریجی تحریم ها به عنوان یک پاداش به سبب رفتار معقولانه ایران می تواند به از بین رفتن حمایت از تحریم های بین المللی منتهی شود که با سختی و دشواری بسیار سازماندهی شده است. آمریکا و اروپا متحد باقی می مانند اما کشورهای دیگر و نه فقط روسیه و چین احتمالا از دودستگی در میان گروه موسوم به پنج بعلاوه یک خوشحال می شوند».