فرمایشات امام رضا علیه‌السلام درباره زنان
امام رضا علیه‌السلام امام مهر است و دوستی؛ امام غریبی که برای ما آشناتر از هر آشنایی است؛ امامی که به اقتضای امامت، راهبر است و راهنما، امین است و آموزگار، هادی است و دستگیر.
مهرخانه: در این مسیر، به دنبال شناخت آن‌چه زن باید باشد و آن‌چه باید بداند و عمل کند، به‌سراغ روایاتی از ایشان رفتیم که محوریت آن‌ها، زنان بود و جایگاه‌شان، بایدهایشان بود و نبایدهایشان؛ تا چراغی برگیریم، توشه راه و قدمی برداریم، در مسیر درست. دخترانه‌ها امام رضا علیه‌السلام میفرمایند: «در خانهاى كه نام يكى از زنان فاطمه باشد، محروميت داخل نمىشود.» (1) همسرانه‌ها امام رضا علیه‌السلام میفرمایند: «بعضی زن‌ها براى شوهرشان بهترين غنيمت هستند؛ زناني‌كه به شوهرانشان اظهار عشق و محبت كنند.» (2) امام‌رضا علیه‌السلام در روایت دیگری میفرمایند: «هیچ فایده‌ای به کسی نمی‌رسد بهتر از این‌که برایش بانویی باشد که نگاه‌کردن به او و مصاحبت با او، موجب شادمانی همسر باشد و در غیاب شوهر، امانت‌دار و حافظ حریم خویش و خانواده و اموال شوهر است.» (3) ابن‌جهم، در روایتی قابل تأمل نقل می‌کند: نزد امام‌رضا علیه‌السلام رفتم، دیدم که ایشان موهایشان را رنگ سیاه زده بودند. گفتم: فدایت شوم، موهایتان را سیاه کرده‌اید؟ فرمودند: در رنگ‌آمیزی مو پاداش است. رنگ‌کردن موی و آمادگی (با آراستن ظاهر) از چیزهایی است که پاکدامنی زنان را
افزون می‌سازد. زنان پاکدامنی‌ها را رها کردند، چون همسرانشان خود را برای ایشان آماده نکردند. (4) و در همین زمینه در روایتی دیگر از قول امام رضا علیه‌السلام به آسیب‌شناسی این رفتار پرداخته شده است: «چه‌بسا که بی‌توجهی مرد به آراستگی ظاهر، سبب گردد که زن از پاکدامنی فاصله بگیرد.» (5) علاوه‌بر توصیه‌های اخلاقی و فردی، امام رضا علیه‌السلام، توصیه‌هایی نیز در مورد نحوه آمیزش دارند و بر نکاتی دقیق و ریز در این زمینه اشاره دارند. ایشان، در جواب مردی که زن جوانی داشته و پرسید که آیا به خاطر مصیبتی که دیده است می‌تواند آمیزش جنسی با همسر خود را چند‌ماه یا یک‌سال ترک کند، فرمودند: «اگر بیش‌از چهار ماه آمیزش جنسی را ترک کنی، گنه‌کار خواهی بود.» (6) امام بر نکات دیگری نیز تأکید دارند: «پس از آمیزش یک‌باره بلند نشوید و ننشینید، بلکه ابتدا به طرف راست بچرخید و اندکی بعد برای ادرار، ولو اندک برخیزید؛ پس‌ازآن برای رسیدن به تعادل و آرامش، غسل کنید؛ با رعایت این آداب از سنگ مثانه در امان خواهید ماند.» (7) در روایت دیگری از امام‌رضا علیه‌السلام، ایشان بر حقوق مالی زنان تأکید و توجه ویژه داشته و از قول رسول خدا
صلیاللهعلیهوآلهوسلم میفرمایند: «خداوند متعال هر گناهی را مورد آمرزش قرار می‌دهد، مگر گناه انکار مهر زن...» (8) مادرانه‌ها امام‌رضا علیه‌السلام، به مادربودن زنان نیز توجه ویژه داشته و توصیه‌هایی در این رابطه داشته‌اند. ایشان میفرمایند: «به زنان حامله کندر بخورانید تا فرزندی که در بطن دارند اگر پسر است، باهوش و دانا و شجاع و اگر دختر است، خوش‌قیافه و خوش‌اخلاق و... گردد.» (9) در روایتی دیگر، حضرت بر حق مادربودن اشاره‌کرده و میفرمایند: «این حق همسر است (به عنوان مادر) که فرزند تا هفت سالگی در دامن او باشد؛ مگر زمانی‌که نخواهد نزد او بماند.» (10) و در مرقومه حضرت برای مأمون آمده است: «نیکی به پدر و مادر واجب و لازم است؛ اگرچه مشرک و کافر باشند، ولی در معصیت خدا نباید اطاعتشان کرد.» (11) زنانه‌ها حضرت رضا علیه‌السلام برای وجهه زن‌بودن نیز اهمیت جداگانه‌ای قایل شده و در روایتی ظریف در این زمینه از قول پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم میفرمایند: «خداوند به زنان مهربان‌تر است تا مردان، و خداوند هرکس زنی را که میان او و آن زن پیوند خویشاوندی وجود دارد خشنود کند، در روز قیامت خشنود می‌گرداند.»
(12) منابع 1. حر عاملی، وسایلالشيعه، ج15، ص129. 2. نوری، مستدرك‌الوسایل، ج2، ص532. 3. وسایل‌الشیعه، ج14، ص22. 4. وسایل‌الشیعه، ج14، ص183. 5. طبرسی، مکارم‌الاخلاق، ص489. 6. وسایل‌الشیعه، ج14، ص188 و120. 7. وسایل‌الشیعه، ج14، ص191. 8. مستدرک‌الوسایل، ج۱۳، ص۳۷۸. 9. مکارم‌اخلاق، ج1، ص192و193. 10. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج3، ص275. 11. بحارالانوار، ج74، ص72. 12. وسایل‌الشیعه، ج15، ص104.
دیدگاه تان را بنویسید