از فیلمهای ا میلیونی تا اخراجی های7 میلیاردی

سینمای دفاع مقدس سالهای پرفرازو نشیبی را پشت سر گذاشته است. به گزارش خبرنگار فرهنگی «فردا» پرداختن به فیلم هایی با مضامین دفاع مقدس از اولین سالهای جنگ تحمیلی آغاز شد. در این سالها سینمای جنگ سالهای پرفرازو نشیبی را تجربه کرده است. مرور برخی از فیلم های سینمایی در این خصوص، یادآور خاطراتی است که بینندگان فیلم را با قهرمان داستان با خود همراه می کرد. بنابراین گزارش اولین فیلم جنگی "مرز" نام داشت که در آن بازیگرانی همچون سعید راد و داوود رشیدی حضور داشتند. این فیلم در سال 60 بر پرده سینماها ظاهر شد. سال بعد "برزخی ها" با بازی ایرج قادری آماده پخش شد. این فیلم با استقبال ویژه ای مواجه شد تا جایی که با بلیط 6 تومانی روزی 1 میلیون فروش داشت. سال 62 فيلم سينمايي «ديار عاشقان» به كارگرداني حسن كاربخش جلوي دوربين رفت. اين فيلم اولين حضور پرويز پرستويي در سينما بود. اين فيلم محصول امور سينمايي وزارت ارشاد است. بعد از این فیلم دو سه سالی از فیلم های جنگی خبری نبود تا اینکه "عقاب ها" به کارگردانی ساموئل خاچیکیان در سال 64 بر پرده سینماها ظاهر شد. بهای بلیط این فیلم 8 توامن بود و در مجموع 156 میلیون تومان فروش داشت. سالی نگذشت که فیلم "پرواز در شب" با کارگردانی هنرمندانه رسول ملاقلی پور مورد استقبال قرار گرفت. این فیلم تا حدی قوی بود که عنوان بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر را نیز از آن خود کرد. "دیده بان" حاتمی کیا نیز که یکی از فیلم های خوب جنگی ایران است در این سال به نمایش درآمد. تجارب حاتمی کیا در این فیلم ارزشمند بودند و او را برای خلق آثار بعدی اش که همگی بر گرفته از جنگ و تبعات آن بودند یاری دادند. «باشو غریبه کوچک» ساخته «بهرام بیضایی» محصول دیگر این سال است که از نگاه مجله آمریکایی «سیاست خارجی» یکی از بهترین فیلم‌های مربوط به جنگ ایران و عراق است. این فیلم با فاصله فراوان از بهترین آثار جنگی سینمای ایران است. نشان دادن یک پسر سیاه جنوبی در تلاش برای مطابقت یافتن با شمالی‌های سفید باعث به وجود آمدن جنجال‌هایی شد و بیضایی در آن مانند دیگر آثارش زنی قدرتمند را به تصویر کشیده که در آن زمان در سینمای ایران نادر بود. در سال 66 "گذرگاه" به کارگردانی شهریار بحرانی به نمایش در آمد. بهای بلیط این فیلم تنها 12 تومان بود. البته به قیمت آن زمان. کسانیکه فیلم های مربوط به دفاع مقدس را دنبال می کرده اند قطعا سال 67 را به خوبی به یاد می آورند. جائیکه "کانی مانگا" به کارگردانی مرحوم سیف الله داد پرفروش ترین فیلم سال شد. رکورد گیشه آن سال 110 میلیون تومان بود که با بلیط 15 تومانی به این افتخار دست یافت. حاتمي کيا در دومين تجربه سينمايي خود فيلم "ديده بان" را در سال 67 ساخت. ديده بان يکي از فيلم هاي خوب جنگي ايران است. سال 68 دومین فیلم رسول ملاقلی پور برای نمایش آماده شد. "افق" فیلمی بود که با بهای بلیط 20 تومانی، 155 میلیون تومان از در آمدهای گیشه آن سال را از آن خود کرد. جالب است بدانيد که اين فيلم در ايران اولين فيلمی بود که در حين فيلمبرداری دوربين را زير آب بردند. در همین سال ابراهیم حاتمی کیا با فیلم "مهاجر" گیشه را از آن خود کرد. این فیلم يکي از بهترين ، شاخص ترين و مهم ترين دستاورد سينماي جنگي ايران است. دو سه سالی فیلمی در این زمینه ساخته نشد تا اینکه باز هم حاتمی کیا دست به کار شد و با "از کرخه تا راین" هم عنوان بهترین فیلم جشنواره یازدهم فیلم فجر را از ان خود کرد و هم با بلیط 50 تومانی 442 میلیون نسیب تهیه کننده خود کرد. از کرخه تا راين همچنين از بازي هاي خوب هنرپيشگان خود به خصوص علي دهکردي که بي شک بهترين بازي اش را ارائه داده برخوردار است. غیبت ملاقلی پور در سینمای دفاع مقدس از سال 68 به مدت 6 سال به طول انجامید تا اینکه وی با "سفر به چذابه" چشم ها را خیره خود کرد و جشنواره چهاردهم فیلم فجر را تحت تاثیر خود قرار داد. "بوی پیراهن یوسف" فیلمی از ابراهیم حاتمی کیا بود که با بازی علی نصیریان، نیکی کریمی و جعفر دهقان در سال 74 خودنمایی کرد. "برج مینو" در همین سال به کارگردانی حاتمی کیا روی پرده سینماها رفت. سال 75 اما فیلمی متفاوت از دفاع مقدس به نمایش در آمد و به نوعی ساختارشکنی ویژه ای در این حوزه کرد. کمال تبریزی با ساخت "لیلی با من است" برای اولین بار فیلمی با مضمون طنز را برای نمایش آماده کرد. سال 77 سال ابراهیم حاتمی کیا بود. "آژانس شیشه ای" که از سال گذشته اش با درخشش در جشنواره شانزدهم فیلم فجر نگاهها را متوجه خود کرده بود، دومین فیلم پرفروش سال شد. بهای بلیط این فیلم 250 تومان بود. سال 79 سال سرنوشت سازی برای حاتمی کیا بود. "موج مرده" وی توقیف شد. مسئله ای که برای این کارگردان سینمای جنگ سنگین بود. موج مرده درباره تقابل دو نسل است ، پدري از نسل جنگ و پسرش از نسل کاملا متفاوت بعد از جنگ. موج مرده توقيف شد و پخش آن به تعويق افتاد و هنگامي که به اکران عمومي درآمد چندان استقبال نشد. "دوئل" با صدای دالبی کار تازه احمدرضا درویش بود که در سال 83 عنوان پرخرج ترین فیلم تاریخ سینمای ایران را از آن خود کرد. 5 میلیارد تومان برای این فیلم هزینه شد تا درآمدی 620 میلیاردتومانی را نصیب تهیه کننده خود نماید. سال 84 و دوباره ابراهیم حاتمی کیا! . "به نام پدر" با کارگردانی وی عنوان بهترین فیلم جشنواره 24 فجر را از آن خود کرد. ملاقلی پور در سال 1385 سالی که سینمای ایران را در غم فقدان خود فرو برد با "میم مثل مادر" کار را تمام کرد. این فیلم ناظر بر مشکلات مادری بود که در جنگ پرستاری رزمندگان را می کرد و در آنجا دچار مسمومیت شیمیایی شده بود. "روز سوم" به کارگردانی محمدحسین لطیفی در سال 85 آماده پخش شد. این فیلم، روایت آخرین روزهای مقاومت در بخش غربی خرمشهر در سال ۱۳۵۹ است. سال 86 سالی بود که یک چهره غیرسینمایی همه نگاهها را متوجه خود کرد. "اخراجی های 1" مسعود ده نمکی فروش دو میلیاردی داشت و گیشه را از آن خود کرد. کسانی هم بودند که این فیلم را بارها دیدند. هر چند خیل عظیمی از کارشناسان سینما منتقد این فیلم بودند اما مردم آن را پسندیدند. در سال 86 فیلم "اتوبوس شب" مجوز اکران گرفت. کارگردان این فیلم کیومرث پوراحمد بود که با ابتکاری جدید به صورت سیاه و سفید به نمایش درآمد. این فیلم 99 میلیون تومان فروش داشت. استقابل مردم از "اخراجی های" ده نمکی او را تشویق به ساخت دومین نسخه این فیلم کرد. اینچنین بود که "اخراجی های2" در سال 88 هم پرفروش ترین فیلم سال خود شد و هم گیشه سینما را آنچنان منفجر کرد که بعید است تا سالها فیلمی بتواند رکورد 7 میلیاردی آن را جابجا کند.