«قرارداد 19 ژوئن» مستندی روشنگر برای نسل جوان است

سرویس فرهنگی فردا: مجید بذرافکن مدرس دانشگاه، کارشناسی مرکز اسناد انقلاب اسلامی تحلیلگر مسایل سیاسی در گفتگو با فردا، پیرامون مستند «قرارداد 19 ژوئن» پیرامون مستند «قرارداد 19 ژوئن» که اکران‌های آن به تازگی شروع شده است، گفت: این اثر به لحاظ روایت دو موضوع مختلف را دنبال می کند که می توانند به صورت جداگانه بررسی شوند.

وی در همین باره افزود: در بخش نخست مستند به دنبال پاسخ به شبهات چرایی فتح لانه و پاسخ مستقیم به شبهه کنندگان است، در بخش دوم که نام مستند نیز از آن گرفته شده به دنبال مشابهات رویه ای و کارگزاری قرارداد الجزایر است. بر این اساس ایده هر دو بخش ارزشمند و واجد اولویت است. در حقیقت این مستند در بحث پاسخ به شبهات نکات جدیدی و تازه ای داشت و دعوت از خود شبهه کنندگان برای صحبت در این مستند نیز ایده خوبی بود و نکاتی که در پاسخ هم آورده شده قابل قبول بود.

این مدرس دانشگاه و کارشناس مسایل سیاسی ادامه داد: در بخش دوم و بررسی مذاکرات الجزایر و نتایج آن می بایست چرایی وقوع و حدوث چنین اتفاقاتی معلوم شود، صرف کنار هم نشاندن وقایع و استنادات مقطع تاریخی برای مخاطب پرسشگر و بی خبر قانع کننده نیست. برای فهم یک واقعه تاریخی، باید آن واقعه در بستر خود روایت شود. استفاده از روزنامه ها به جای مطلعان می توانست ادبیات بسیاری را به روی مستندساز باز کند.

بذرافکن خاطرنشان کرد: روایت تاریخی این مستند بیش از حد یک نواخت و خطی است. بیانات امام و بسیاری دیگر از شخصیت های انقلابی، حتی شهید آیت و شهید دیالمه با وجود اینکه صوت اینها موجود بوده ولی استفاده نشده، همچنین ابعاد مسئله در بررسی یک جریان خاص محدود شده است. واکاوی علل بروز چنین رفتاری منبعث از یک افکار مشخص است که کمتر به آنها پرداخته می‌شود ضعف چنین واکاوی منجر به تقلیل تاریخ به سطح کارگزاران نفوذی یا جاهل می شود.

وی درباره مسائلی که در مستند به آنها پرداخته نشده، بیان کرد: افکاری که منجر به رفتارهای ساده و بسیط می‌شود بیش از اراده های خائنانه عمل می کند. بر این اساس اعتماد به آمریکا و تعجیل در نتیجه گرایی محورهایی است که بايد بیشتر به آنها پرداخته می‌شد، همچنین شکست در نتایج این قرارداد، به دلیل بی توجهی به درایت امام خمینی و واکنش امام به این ناکامی از مواردی است که مستندساز هیچ اشاره ای به آن نکرده است.

این مدرس دانشگاه و کارشناسی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: تمامی دغدغه مندان تاریخ انقلاب اسلامی، مخاطبان چنین آثاری هستند.

خصوصا کسانی که علاقه به کارهای جریان شناسی و تبارشناسی وقایع و گروه های سیاسی دارند البته این کار برای کسانی که اطلاعات تاریخی کافی ندارند گویایی لازم را ندارد ولی قطعا می تواند موجب تحریک و تشویق اذهان پرسشگر برای مطالعه بهتر تاریخ شود.

بذرافکن خاطرنشان کرد: محققان و مستندسازان مسائل اجتماعی و سیاسی باید توجه بیشتری نسبت به سابقه حوادث و افراد و جریان ها داشته باشند؛ وقوع یک رفتار یا صدور یک گفتار سرنوشت ساز در یک برهه و ظرف تاریخی به صورت تصادفی رخ نمی دهد بلکه دارای پشتوانه و عقبه تاریخی فکری و رفتاری است. بعضاً ضعف در محتوا و کاهلی در کنکاش مبانی موجب فراموشی موضوعاتی مثل قرارداد 19ژوئن می شود.

وی افزود: فرضیه کشتن شاه توسط آمریکایی ها برای خلاصی از مسئله گروگانها ایده جدیدی بود که در این مستند بدان پرداخته شده و سرنوشت خیانت به ملت و اعتماد به دشمن را به شکل قابل قبولی به مخاطب عام و خنثی نشان می دهد.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: مسئله حضور هایزر در تهران برای انجام کودتای مجدد توسط آمریکا در ایران یکی از سندهایی است که می تواند تسخیر سفارت و لانه جاسوسی را بسیار دقیق و کامل توضیح دهد. همچنین بررسی عملکرد یکی از گروه های جدایی طلب در اسناد لانه جاسوسی موضوع دیگری است که می تواند مقوم و تکمیل کننده این پروژه باشد.

بذرافکن در پایان سخنان خود تصریح کرد: در پایان باید از زحمت سناریونویس، کارگردان، ناظر علمی و همه دست اندرکاران مستند «قرارداد 19 ژوئن» تشکر فراوانی کرد که کار بدیعی را در ارائه داده اند، امیدوارم این دوستان با مطالعه و تعمیق بیشتر بتوانند آثار فاخر و روشنگر دیگری را به نسل جوان این کشور تقدیم کنند.

مستند «قرارداد 19ژوئن»، روایتی از یک تطابق تاریخی مذاکره ایران و امریکاست، اتفاقی که بسیاری آن را مشابه برجام می‌دانند. علاقمندان برای اکران این مستند، می‌توانند عبارت «قرارداد 19ژوئن» را به 30004550 ارسال کنند.