بیمه‌ای که اجباری است اما کارفرمایان به آن توجهی نمی‌کنند!/ تکلیف کارگران پلاسکو که بیمه نبودند چه می‌شود؟
تامین اجتماعی که همیشه پر است از مردمی که حقوق بیمه ای و مزایای خود را مطالبه می کنند، اینک نیز پر شده از کارگرانی که به خاطر ریزش ساختمان پلاسکو به آنجا مراجعه می کنند.
سرویس اجتماعی فردا؛ ثمین سعادت: تامین اجتماعی که همیشه پر از مردمی است که حقوق بیمه ای و مزایای خود را مطالبه می کنند، اینک نیز پر شده از کارگرانی که به خاطر ریزش ساختمان پلاسکو به آنجا مراجعه می کنند؛ عده ای درخواست دریافت بیمه بیکاری دارند، عده ای هم می خواهند قوانین تایید شده اخیر در باب بیمه بیکاری و حق بیمه، اشتغال و.. را جویا شوند. با این حال علی رغم تصمیماتی که در باب حادثه پلاسکو و کارگران بیمه نشده آن اتخاذ شده، ماجرای بیمه کارگران سری دراز دارد.
کارگران بیمه نشده پلاسکو
اعتراض کارگران بیمه نشده پلاسکو و وخامت اوضاع مالی کارگرانی که تعداد آنها از 1500 نفر هم بیشتر اعلام شده، جای بحث دارد. از طرفی در برخی از آمارها نیز تعداد این کارگران با احتساب کارگاه های پنهان و نیروی کار آن در پلاسکو نیز به بیش از 4 هزار نفر نیز می رسد.
وزیر صنعت، معدن و تجارت، رییس کل بانک مرکزی، رییس بنیاد مستضعفان، معاونان حقوقی و اجرایی رییس جمهوری و شهردار تهران، کمیسیونی تشکیل دادند و در این کمیسیون بخشودگی جرایم بیمه تامین اجتماعی کسبه، بخشودگی کل بدهی مالیاتی، دریافت بیمه بیکاری به مدت چهار ماه برای کسانی که بیمه بوده یا نبوده اند تا زمان اشتغال و... را مصوب کردند. به همین ترتیب قرار شد این مصوبات به عنوان مصوبه هیات دولت باشد. تا اینجا خیال کارگرانی که بیمه نبودند اندکی با پیگیری های مکرر اتحادیه های اتاق اصناف آرام گرفت. تامین اجتماعی ملزم شد تا مدت چهار ماه به کارگرانی که بیمه نبوده اند، نیز مقرری ای پرداخت کند، اما مسئله این است که چنانچه تامین اجتماعی وعده خود را عملی کند سرنوشت این کارگران بعد از 4 ماه چه می شود؟ از طرفی تعداد کارگران بیمه نشده آنقدر زیاد است که نمی توان نسبت به بی توجهی برخی از مسئولان نسبت به آن، سرپوش نهاد.
به گفته برخی از اعضای اتحادیه های کارگری برخی از کارگران پلاسکو حتی شهرستانی بوده اند و حتی در محل خود خوابگاه می خوابیدند و زندگی می کردند. بر این اساس مسئولان تامین اجتماعی چند نکته مهم را نادیده گرفته اند، 1. عدم نظارت های کافی بر تعداد کارفرمایان، کارگران و کارگاه ها. 2. عدم نظارت دقیق بر ایمنی کارگاه ها و وضعیت بیمه ای کارگران و اینک هم عدم پیگیری چرایی وضعیت بیمه نبودن کارگران این ساختمان و عدم بازخواست از کارفرمایان.
چند خواسته مهم کارگران پلاسکو
از جمله خواسته هایی که اخیرا برخی از کارگران پلاسکو مطرح کرده اند، پیدا کردن شغلی مناسب، رسیدگی دولت به وضعیت معیشتی کنونی انها که هم از کار بیکار شده اند و حقوق کافی دریافت نکرده اند و در نظر گرفتن مقرراتی است که بر اساس کارگاه و یا کارفرمایی نتواند از پرداخت حقوق بیمه ای انها صرف نظر کند. البته موضوع امنیت شغلی که کارگران مدام از نبود آن گلایه دارند خواست مهم دیگر کارگران است.
به اعتقاد آنها در چنین شرایطی البته انتظاری از کارفرمایی که خود مال و دارایی اش را از دست داده نیست اما در هر حال در چنین شرایطی حداقل مامن و پناهگاهی باید برای از کار بیکار شده ها باشد. برخی از آنها از وضعیت معیشتی شان می گویند اینکه در حال حاضر هیچ درامدی ندارند و اگر دولت و مسئولان به داد آنها نرسند، نمی توانند به زندگی ادامه بدهند.
علت بیمه نشدن کارگران از زبان کارفرمایان پلاسکو
البته کارفرمایان نیز در قبال چنین مشکلاتی حرف هایی دارند. در گفتگویی که با یکی از کارفرمایان ساختمان پلاسکو داشتیم وی علت بیمه نبودن کارگران پلاسکو را چنین بیان می کند: «هر مغازه و یا فروشنده ای نیاز به استخدام چند نیرو دارد، وضعیت بازار خراب است. خودتان می دانید اقتصاد در رکود است و داشتن یک درآمد ثابت و کافی که با تکیه بر آن بتواند حقوق کارگر را داد دشوار است. حداقل کاری که شاید یک کارفرما می تواند بکند این است که متناسب با درآمدی که دارد به کارگر حقوقی بدهد. آن نه حقوقی که بشود روی آن هر ماه حساب کرد. برای خیلی ها وضعیت همین است. البته برخی از کارگران نیز ترجیح می دهند به جای پرداخت حق بیمه به انها دستمزد بدهیم.»
کارگران از حقوق بیمه ای خود چشم می پوشند
تعداد کارگران بیمه نشده که چندی پیش آمار آنها به 4 میلیون نفر می رسید به گفته برخی از اعضای اتحادیه کارگری در برخی از کارگاه ها آنقدر زیاد است که اگر در مجموع بخواهیم آماری از آن ارائه دهیم بیش از این تعداد خواهد بود. کارگران یا به دلیل ترس از دست دادن کارشان و یا به دلیل دستمزد کمی که دریافت می کنند و شروطی که برخی از کارگاه ها برای استخدام آنها در نظر می گیرند، از حقوق بیمه ای خود چشم می پوشند.
البته به گفته سید تقی نوربخش مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی زمانی که خود کارگران راضی به پرداخت حق بیمه نیستند ما نمی توانیم انها را ملزم به پرداخت حق بیمه کنیم. تامین اجتماعی نیز وظیفه ای در قبال چنین کارگرانی ندارد. اما ترس از بیکاری و نبود حقوق مکفی باعث می شود که کارگران از این حق خود چشم پوشی کنند.
راه قانون برای برخی از بی نظمی ها باز است
آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و کارشناس بازار کار در این رابطه به خبرنگار «فردا» می گوید: «یکی از عمده مشکلاتی که در قانون کار وجود دارد این است که بر اساس آن هم کارگر و هم کارفرما به راحتی می تواند از زیر بار مسئولیت های خود شانه خالی کند. در واقع راه قانون برای برخی از بی نظمی ها باز است. بر این اساس از یک طرف کارگران به دلیل شرایطی که بر بازار کار وجود دارد به آنچه به دست می آورند قانع هستند و از طرفی کارفرمایان نیز به دلیل ترس و واهمه همیشگی از تامین اجتماعی، بیمه کردن کارگران را به معنای پیدا شدن حق قانونی برای انها می دانند. گاهی هم به اعتقاد انها پرداخت بیمه یعنی استخدام دائم و همیشگی کارگرانی که از نظر آنها بهره وری کافی را ندارد. به همین دلیل از بیمه کردن آنها سرباز می زنند.»
اما نکته قابل توجه در این میان، اجباری بودن بیمه کارگران است که شاید بسیاری از کارگران از این حق خود آگاهی نداشته باشند. از طرفی بی اعتنایی برخی از کارفرمایان نسبت به پرداخت حق بیمه کارگران که این روزها از زبان کارگران ساختمان پلاسکو به کرات شنیده می شود، موضوعی است که تامین اجتماعی باید بابت آن پاسخ گو باشد.
دیدگاه تان را بنویسید