سرویس بین‌الملل فردا*: چند هفته قبل وقتی وزارت دفاع آمریکا از کشته شدن «ابو الافغان المصری» یکی از رهبران بارز جبهه فتح الشام در بمباران هوايى سوریه خبر داد بسيارى به راحتی از کنار چنین خبری گذشتند غافل آنکه وى همان نگارنده كتاب معروف «فقه الدماء» مانیسفت فقهی توحش بوده و نقش بارزی در پایه ریزی اندیشه فقهی سلفی جهادی از القاعده تا داعش داشته است.
جالب آنکه خبر کشته شدن وی نه عالمگیر شد و نه ایمن الظواهری و نه ابوبکر بغدادی و نه ابومحمد الجولانی پیام تسلیتی درباره مرگ وی صادر نکردند و همین مسئله پیچیدگی ها درباره این شخصیت را بیشتر می کند.
پیتر کوک سخنگوی پنتاگون در اعلان خبر کشته شدن ابوالافغان المصری گفت: "این فرمانده مصری جريان القاعده از زمان جنگ افغانستان به این سازمان و سپس به شاخه سوری این گروه پیوست. او روابط مستحكمى با گروه های تروریستی جنوب غرب آسیا داشت که مواضع ایالات متحده را هدف قرار می دهند و سودای حمله به غرب را در سر دارند."
با اینکه ابو الافغان المصری چهره شناخته شده اى در میان سلفیان جهادی بود اما با این حال در سالیان اخیر وی با کنیه "ابو عبدالله المهاجر" در آثارش شناخته می شد. آثاری که به مرور به مرجعیت فکری رهبران دولت خلافت تبدیل شد و به شیوه های پیکارجویی مرگبار وی كه درآثارش آمده، تمسک جستند.
نکته قابل توجه درباره گرایشات ابوعبدالله مهاجر آن است که وی وقتی کشته شد که به عنوان یکی از رهبران جبهه فتح الشام (النصرة) فعالیت می کرد. اما همانگونه که بسیاری انتظار داشتند وی قاعدتا باید به صفوف ابوبکر بغدادی در داعش می پیوست . گزارش هایی هم هست که تصدیق می کند او در دو راهی داعش و القاعده- جبهه النصرة درچار نوعی سردرگمی بوده است.
سرگذشتنامه های باقی مانده از وی در آثار جهادی های سلفی حاکی از آن است که نام اصلی اش «عبدالرحمن العلی» و اصالتا مصری بوده و از اعتبار و احترام بالایی در تمامی محافل جهادی برخوردار بوده است. آنطور که منابع القاعده عراق می گویند وی نامزد مسئولیت کمیته شرعی سازمان القاعده بوده و مدرک کارشناسی ارشد شریعت اسلامی از دانشگاه اسلامی اسلام آباد را نیز داشته است.
آنگونه که ایمن الظواهری در کتاب "التبرئ" از ابو عبدالله مهاجر تقدیر کرده، وی پس از فرار از دست استخبارات پاکستان به صفوف جهاد در افغانستان می پیوندند و با پذیرش مسئولیت اردوگاه های جهادیان در هرات و قندهار تحت نظارت بن لادن و شیخ ابو حفص الموریتانی به تدریس کتب خود می پردازد که ظواهری می گوید نام بسیاری از این کتاب ها را در خاطر ندارد.
معروف ترین اثر به جا مانده از وی کتابی است با عنوان «مسائل من فقه الجهاد» که در محافل سلفی از آن به عنوان فقه الدماء یاد می شود و در آن به تبیین فتاوی بسیار تند خود در باب جهاد مى پردازد.
کتاب دیگر وی، «أعلام السنة المنشورة فی صفات الطائفة المنصورة» است و علاوه بر این از وی فایل صوتی زیادی باقی مانده است که به دوره های آموزشی سالیان تدریس وی باز می گردد.
شیخ محمد وائل حلوانی معروف به «میسرة الغریب» عضو کمیته شرعی القاعده عراق در کتابش «الزرقاوی کما عرفته» از قول ابومصعب الزرقاوی می گوید که زرقاوی در حکم جواز عملیات استشهادی بسیار متاثر از آراء مهاجر بوده و آموزه های وی مسیر زندگی اش را در گسترش عملیات های انتحاری تغییر داده است. چهار سال شاگردی ابوعبدالله مهاجر را کرده و علاوه بر احکام عملیات انتحاری در مسئله تکفیر شیعه و همچنین تاکتیک های وحشیانه کشتار همانند سر بریدن و استفاده از سلاح شیمیایی بسیار از وی متاثر بوده است.
آنطور که حلوانی می گوید "مهاجر" بعد از فروپاشی دولت طالبان به مرزهای ایران می آید و تا انقلاب سال ٢٠١١ مصر در ایران بازداشت بوده و سپس آزاد می شود و به مصر بازمی گردد. اما با آغاز ناآرامی سوریه به این کشور می رود و به صفوف یاران ابومحمد الجولانی در جبهه النصره می پیوندند.
گرچه ابهامات و شکوک درباره شخصیت و آثارش وی همواره مطرح بوده، اما واقعیت آن است که هم وی و هم ابوبکر ناجی نویسنده کتاب "ادارة التوحش" سهم بسزایی در شکل دهی ساختار فکری و راهبردی جریان سلفی جهادی طی سالیان اخیر داشته اند. گرچه هر دو نفر در صف یاران القاعده کشته شدند و حاضر نشدند به طیف زرقاوی و بغدادی بپیوندند اما باید گفت که متون به جا مانده از این دو به ویژه آثار ابوعبدالله مهاجر شالوده فکری و فقهی شبکه زرقاوی و دولت خلافت را بخصوص در حوزه «فقه توحش» و نظريه کلامی «طائفه منصورة» شکل داده است. *محمدرضا عشوری مقدم - کانال تحولات اسلامگرایی سیاسی
دیدگاه تان را بنویسید