دلیل موفقیت این دو انیمیشن چه بود؟

این کارگردان درباره‌ی حمایت از سینمای انیمیشن نیز گفت: پیش از این چشم‌ها به دست وزارت ارشاد و سازمان سینمایی بود، در حال حاضر انیمیشن توسط ارگان‌هایی حمایت می‌شود که نظامی و یا شبه‌نظامی‌اند‌ و تاکنون در این عرصه‌ها حضور نداشته‌اند. البته این حمایت‌ها زمانی بد است که پول بیت‌المال را حرام کند اما اگر کار خوبی تولید شود، هر نهادی حمایت کند، ایرادی ندارد.

وی درباره‌ی وضع انیمیشن ایران نیز توضیح داد: به عقیده من ما صنعت انیمیشن نداریم. اگر صنعت انیمیشن در ایران وجود داشت باید در فیلم من که بیش از 250 نفر مشغول بودند، حداقل 30 درصد آنها تحصیل کرده‌ِ این رشته بودند، در صورتی که فقط دو نفر با این ویژگی بودند. در حال حاضر هنرستان انیمیشن داریم و در دانشگاه‌ها تا مقطع فوق لیسانس این رشته هم وجود دارد، یعنی در سال‌های آتی باید منتظر یک خروجی عظیم باشیم اما در کشور ما همه چیز بر حسب اتفاق است و در حوزه انیمیشن هم هر تیمی که باعشق و علاقه کارش را شروع کرده آدم‌های مورد نیازش را هم جمع کرده؛ یعنی خروجی هنرستان‌ها و دانشکده‌های ما اصلاً خوب نیست و همیشه موفقیت‌ کارهای ما متکی بر افراد خاص است.

عظیمی با بیان اینکه مقدار هزینه‌های ساخت یک انیمیشن خوب با یک انیمیشن بد زیاد فرقی نمی‌کند گفت: مشکل اینجاست که موضوع و فیلمنامه مناسب وجود ندارد و ما نمی‌توانیم برای کودکان بنویسیم. کسی که پول می‌دهد دنبال اهداف خودش است. زمانی که من فیلمم را ساختم به من انتقاد می‌شد که چرا برای کودکان فیلم نساختم. اما حالا در جشنواره‌ی فیلم فجر، هشت انیمیشن وجود دارد که برای مخاطب 40 سال به بالاست و موضوع سیاسی و نظامی دارد و هیچ‌کدام حتی دغدغه‌ی زندگی ایرانی اسلامی را ندارند. سوال اینجاست که مگر ضعف سینمای انیمیشن ما کمبود فیلم جنگی است، آن هم نه حتی فیلمی درباره دفاع مقدس!؟ انیمیشن ما باید برای کودک باشد. ولی ما به فکر این هستیم که برای بزرگترها و مدیران فیلم بسازیم و آنها تاییدمان کنند.

وی ادامه داد: «تهران 1500» اولین کارم بود و هیچ تجربه‌ای در این زمینه نداشتم؛ اما هدفم این بود که فیلمی درباره‌ی آینده‌ی ایران بسازم. البته من هم جزو آدم‌هایی بودم که می‌خواستم برای بزرگترها فیلم بسازم و آنها مرا تایید کنند، اما بدون شک فیلم بعدی‌ام درباره‌ی یک کودک و برای کودکان است.

این کارگردان انیمیشن درباره‌ی نحوه‌ی حمایت برخی نهاد‌ها نیز گفت: حمایت‌هایی که در حوزه انیمیشن صورت می‌گیرد مثل روز اول سربازی است که هر کس در هر حوزه‌ای تجربه یا علاقه‌مندی دارد به او، کاری محول می‌کنند؛ در حوزه‌ی انیمیشن هم هر کس دستش را بلند کند و بگوید من به انیمیشن علاقه‌مندم از او حمایت می‌شود و از کسانی که متخصص این حوزه‌ هستند، حمایتی نمی‌شود و در حال حاضر بسیاری از آنها از ایران رفته‌اند. در نتیجه خروجی این حمایت‌ها هم فیلم‌های مضحکی است که حتی ارزش دیدن ندارند.

عظیمی که در بخش انیمیشن جشنواره فجر نیز جزو هیات انتخاب بوده با انتقاد از بیشتر تولیدات تازه‌ی انیمیشن گفت: بعضی از فیلم‌های انیمیشن راه یافته به جشنواره فجر به قدری مزخرفند که ما قصد داشتیم که آنها را رد کنیم اما دوستان تصمیم گرفتند که همه فیلم‌ها حضور داشته باشند، ولی در برج میلاد نمایش داده نشوند. این کار به ضرر کسانی شد که فیلمشان خوب بود با این حال ما تلاشمان را می‌کنیم که یکی دو تا از فیلم‌ها که کارهای بسیار خوبی‌اند حتماً در برج میلاد نمایش داده شوند. البته از میان همه این فیلم‌ها تنها یکی دو اثر می‌توانند، اکران شوند باقی فیلم‌ها آنقدر بد هستند که کسی حاضر به نمایش آنها نخواهد شد!

سفارش دهنده و سازنده نمی‌دانند دنبال چه هستند

علی اسکویی عضو هیات مدیره‌ی «آسیفا» (انجمن بین‌المللی فیلمسازان انیمیشن) و فعال عرصه‌ی انیمیشن هم در این نشست گفت: همیشه بین پرفروش‌ترین فیلم‌های دنیا یک انیمیشن هست در حالی که تعداد تولید انیمیشن بسیار کمتر از فیلم‌های سینمایی است و این نشان می‌دهد که انیمیشن بالقوه توانایی جذب مخاطب بالایی دارد. اینکه در کشور ما انیمیشن سینمایی ساخته می‌شود خوب است اما باید دید به چه قیمتی،‌ چطور و بر چه مبنایی این اتفاق می‌افتد! نهادهایی که وارد کار شده‌اند، چقدر از این حوزه اطلاع دارند؛ اگر آسیب‌شناسی را ابتدای کار انجام دهیم نتیجه بهتری می‌گیریم.

وی درخصوص وجود صنعت انیمیشن در ایران نیز اظهار کرد: صنعت انیمیشن در کشور ما شکل گرفته ولی هنوز کامل نشده است. وقتی از انیمیشن صحبت می‌کنیم نباید خودمان را با جایی مثل آمریکا مقایسه کنیم. چون ما زیرساخت‌هایی که آنها در اختیار دارند نداریم. اما در محدوده زیرساخت‌های خودمان، انیمیشن نشان داده که از برخی فیلم‌های سینمایی فروش بهتری داشته و توانسته جای خود را باز کند.

این کارگردان انیمیشن در خصوص ورود نهادهای دولتی به این حوزه نیز گفت: این اتفاق هم می‌تواند مفید باشد هم مضر؛ بستگی به هدف آن نهادها دارد، در حال حاضر کارهایی ساخته می‌شود که هیچ لزومی ندارد با صرف این همه وقت و هزینه در قالب انیمیشن ساخته شود. فیلم‌های بدی در این حوزه ساخته می‌شود و مقصر فقط سازندگان نیستند. عدم شناخت از پدیده یکی از بزرگترین مشکلات است. یعنی سفارش دهنده و سازنده نمی‌دانند دنبال چه هستند، سوال اینجاست که در مسائل به این مهمی که هزینه‌های زیادی را می‌طلبد چرا سراغ متخصصان این حوزه نمی‌روند، البته شناختن و پیدا کردن سازندگان انیمیشن سخت است چون آنها مثل اهالی سینما شناخته شده نیستند و در چنین فضایی مدیران هر کسی را که پیدا می‌کند به خدمت می‌گیرند و این به سازوکارهای ساخت انیمیشن در سال‌های بعد لطمه خواهد زد.

وی درباره‌ی رشد انیمیشن در کشور نیز اظهار کرد: صنعت فیلم ما تجربه‌ای چند دهه‌ای پشت سر دارد ولی انیمیشن نوپاست و نیاز به گذر زمان دارد و هنوز به زمان باروری انیمیشن نرسیده‌ایم. به عقیده‌ی من پیشرفت‌های فعلی را هم مدیون بچه‌های فعال در این حوزه‌ هستیم و هیچ سیاست‌گذاری مشخصی از طرف دولت وجود نداشته است.

ضمانتی برای سرمایه‌گذاران وجود ندارد

حامد جعفری که تهیه‌کنندگی انیمیشن «شاهزاده ی روم» را برعهده ‌داشته است در این نشست با بیان اینکه خود ما هم فکر نمی‌کردیم که این فیلم چنین فروشی داشته باشد گفت: می‌دانستیم وقتی برای گروه کودک و نوجوان فیلم می‌سازیم، این شانس را داریم که پدر و مادرها هم همراه آنها به سینما می‌روند و شاید چند بار فیلم را ببیند و این به فروش بیشتر فیلم کمک می‌کند.

وی افزود: از طرفی شاهد سیاست‌گذاری مدونی در این حوزه نیستیم، شاید بخشی از صنعتی شدن انیمیشن به جامعه‌ی انیمیشن مربوط است و بخش دیگر به سیاست‌ها بر می‌گردد، جامعه انیمیشن نشان داده که پتانسیل لازم را دارد.

جعفری نیز با بیان اینکه صنعت انیمیشن در کشور ما شکل نگرفته و ضمانتی هم برای سرمایه گذاران در این حوزه وجود ندارد اظهار کرد: اگر در جشنواره فجر بخشی برای فیلم‌های انیمیشن ایجاد می‌شد و به فیلم برتر سیمرغ می‌دادند، می‌توانست کمک کند کارهایی بیشتری در این حوزه تولید شود اما از سوی دیگر این نگرانی وجود دارد که نتوانیم محتوای کافی برای چنین بخشی تولید کنیم، بنابر این مرحله‌ی اول تولید کارهایی است که مخاطب عمومی داشته باشد و مرحله دوم رقابت بین این کارها است.

حلقه‌ی مفقوده‌ای به نام توزیع داریم

غلامرضا فرجی نیز که مسئولیت پخش انیمیشن «شاهزاده‌ی روم» را بر عهده داشته با بیان اینکه در سینمای ایران حلقه‌ی مفقوده‌ای به نام توزیع داریم که برای مدیران هم ناشناخته است، اظهار کرد: معرفی یک اثر به ویژه انیمیشن برای مخاطب کار سختی است، در مورد فیلم «شاهزاده روم» بحث اول ما نوع معرفی اثر بود ما با بیلبوردهای شهری مخالف بودیم. چون این کار بازیگری ندارد که برای مخاطب جذاب باشد. بنابراین تصمیم گرفتیم نمایش افتتاحیه فیلم را در یک روز خاص برگزار کنیم تا با استقبال مخاطبان در آن روز و شروع موفق فیلم بازتاب مردمی را داشته باشیم.

مسوول پخش حوزه هنری اضافه کرد: با وجود مخاطبان سخت‌گیر سینمای ما، ارائه‌ی یک اثر سینمایی بسیار مشکل است بنابراین بخش اعظم موفقیت یک فیلم به نحوه معرفی آن بر می‌گردد. انیمیشن «شاهزاده روم» تجربه‌ی خوبی بود و انیمیشن ایرانی با این کار قدرت خود را نشان داد و از اینکه یک انیمیشن دینی و مذهبی باعث شد این اتفاق بیفتد، خوشحالیم.