"خمینیون نیجریه"؛ نسل جدید شیعیان شمال آفریقا/ «زاک زاکی» کیست؟ + تصاویر

سرویس سیاسی « فردا »- نیجریه کشوری با 170 میلیون جمعیت است که بیش از 60 درصد از مردم آن را مسلمانان و حدود 7 میلیون نفر آنها را شیعیان 12 امامی تشکیل می دهند و در سال های اخیر به دلیل افزایش روز افزون شیعیان این کشور، صهیونیست ها و وهابیت، چنگال خبیثانه خود را به سمت مردم این کشور و به خصوص مسلمانان نیجریه نشانه گرفته اند و در طول سال های اخیر در پی ایجاد اختلاف میان مسلمانان این کشور برآمده اند. تقريبا اكثر شيعيان نيجريه يا تازه مسلمان هستند و يا نو شيعه که توسط شيخ ابراهيم زاكی زاكی كه رهبريت اين جامعه را برعهده دارد مسلمان شده اند. شيخ زاك زاكی از مريدان امام خميني است كه خود به عشق امام شيعه شده بود و حالا مليونها نفر را به تنهايی شيعه كرده است. در کشور نیجریه با پخش عکس های امام خمینی (ره) مردم جذب تشیع می شوند. این در حالی است که در ابتدا مردم این کشور نمی دانستند که امام خمینی (ره) شیعه بوده اند و پس از فهمیدن این مطلب میل به تشیع می یابند. علاقه به انقلاب اسلامی ایران و امام خمینی (ره) در بین مردم نیجریه نیز طی سال های اخیر به خصوص بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به قدری بالا رفته که گاهاً شیعیان نیجریه، «خمینیون» خوانده می شوند. اما آشنا شدن مردم نیجریه با تشیع، انقلاب اسلامی ایران و امام خمینی (ره) به مردی بازمی گردد که پیش از اینکه یک عالم شیعه باشد، خود را یک مسلمان خطاب می کرد. شیخ ابراهیم زاک زاکی بعد از حضوری که اولین سال های پیروزی انقلاب به ایران داشت، به شیعه گرایش پیدا کرد و تاثیر بسزایی نیز در شیعه شدن مردم این کشور داشت. زاک زاکی کیست؟ شیخ ابراهیم زاک زاکی، عالمی شیعه در کشور نیجریه است که از محبوبیت ویژه ای در این کشور برخوردار است و از یک سو شیعیان و اهل تسنن این کشور و از سوی دیگر حتی مسیحیان نیجریه ای نیز وی را به عنوان یک شخصیت دینی قبول داشته و از وی پیروی نیز می کنند. شیخ ابراهیم اواخر دهه هفتاد دانشجویی بود که دوران تحصیل وی با انقلاب اسلامی در ایران همراه شده و همین مسئله تاثیرات بسیاری در وی ایجاد کرده بود. شیخ ابراهیم زاک زاکی در تعریف خود و اینکه چگونه شیعه شده و مسلمانان این کشور را به مذهب تشیع دعوت کرده، می گوید: زمان انقلاب اسلامی ایران در تصاویر و اخبار، به خصوص از رسانه‌های غربی رویدادهای این کشور را می‌دیدم. ما در دانشگاه به فعّالیت‌های اسلامی می‌پرداختیم و سازمانی به نام «انجمن اسلامی سوره نیجریّه» داشتیم که من دبیر کلّ این انجمن در دانشگاه خودم بودم. در اواخر دهه هفتاد، یعنی 1978 م. معاون امور بین‌الملل این انجمن نیز بودم. در فوریه 1980 م. برای اوّلین سالگرد انقلاب اسلامی به ایران آمدم. قبل از آمدن به ایران، به عنوان یک مسلمان به فعّالیت‌هایی مشغول بودم و آرزو داشتم کشور اسلامی داشته باشیم و بتوانیم کنترل کشور خود را به دست بگیریم؛ چون حکومت ما کمونیستی بود؛ امّا بعد از اینکه از ایران دیدن کردم، تمام دیدگاه‌هایم تغییر کرد. ما به یک الگوی ایرانی و تعلیمات امام خمینی(ره) احتیاج داشتیم. خُب الحمدالله در دهه هشتاد جنبش اسلامی در نیجریّه آغاز شد. این جنبش از انجمن اسلامی سوره جدا شده بود و آنها وظیفه داشتند انجمن را به سوی جهان اسلام سوق دهند. ما در این انجمن در مورد شیعه یا سنّی صحبت نمی‌کردیم. ما می‌گفتیم که هر دو مسلمان هستیم؛ امّا در اواخر دهه هشتاد، یعنی 1987 ـ 1990 م. حکومت و برخی افراد حمله به ما را شروع کردند و گفتند: شما شیعه هستید. خوب ما نمی‌توانستیم بگوییم که شیعه نیستیم. می‌گفتند شما شیعه هستید و معتقدید اسلام شما با اسلام ما فرق می‌کند. ما همه مسلمانان را یکی می‌دانیم؛ ولی شما می‌گویید متفاوت هستید. هر چند ما تلاش کردیم به آنها بقبولانیم که ما شیعه هستیم و شما سنّی، ولی در عین حال هر دو مسلمان هستیم و اسلام را قبول داریم، ولی آنها حرف ما را قبول نمی‌کردند و کماکان اصرار داشتند که ما افراد متفاوتی هستیم. مردم نیجریه پیرو مذهب مالکی هستند. خود من تحصیلات سنّتی اسلامی را در حوزه محلّی که متعلّق به مذهب مالکی است، گذراندم و کتاب‌های مختلفی را در آنجا می‌خواندیم، از جمله: تفسیر، لغت، مقامات حریری، شرح ابن عقیل، الفیه ابن مالک و برخی شاخه‌های علم. بعد از این تحصیلات سنّتی فهم و مطالعه شیعه برای من آسان بود. از سوی دیگر «حافظ محمد سعید» فعال فرهنگی و از عالمان شیعی نیجریه درباره شیخ ابراهیم زاکی زاکی می گوید: شیخ زاک زاکی یک بزرگمرد است که همیشه با لباس روحانیت در مراسم حاضر می شود. او همانند ایران، مخالف آمریکاست. عکس رهبر انقلاب ایران آیت الله خامنه ای را در اتاقش گذاشته و به همراه هوادارانش همیشه با جدیت حوادث جاری در ایران را پیگیری می کند. به یاد دارم زمانی که سخن از حمله نظامی به ایران بود، می گفت: «اگر حمله صورت گیرد، نه تنها بر نیجریه بلکه بر همه جهان تأثیر خواهد داشت». شیخ زاک زاکی در سفری که به ایران آمده بود به ما گفتند: «شما باید بدانید که امروز سفیران حضرت صاحب‌الزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) هستید و مردم نیجریه و آفریقا منتظر شما هستند؛ هر نوع کوتاهی در این مسیر، خیانت به حضرت حجت (علیه السلام) است». ماجرای شهادت 3 فرزند زاک زاکی در روز قدس با توجه به روند رو به رشد شمار شیعیان نیجریه و افزایش روزافزون محبوبیت شیخ ابراهیم زاک زاکی، حساسیت های صهیونیست ها و وهابیت نیز به این کشور بیشتر شده و همین امر سبب شده تا فعالیت های ضد شیعی در این کشور افزایش یابد. در این بین در روز قدس امسال شیعیان و اهل تسنن بسیاری در کشور نیجریه به پیروی از شیخ ابراهیم زاکی زاکی در خیابان های این کشور نسبت به اقدامات خصمانه صهیونیست ها در غزه راهپیمایی کردند که با مخالفت و ایستادگی ارتش این کشور نیز مواجه شد. در این راهپیمایی حتی درگیری بین نیروهای ارتش و مسلمانان نیجریه نیز به وجود آمد که منجر به کشته شدن بیش از 30 تن از برادران و خواهران مسلمان روزه دار در زاریا و همزمان با ادامه حملات و جنایات رژیم صهیونیستی در غزه شد. این در حالی است که نیجریه این روزها با فعالیت های گسترده ای که از سوی وهابییون صورت گرفته درگیر حملات تروریستی برخی گروه های تکفیری نیز هست. اما در روز قدس امسال 3 تن از فرزندان شیخ ابراهیم زک زکی نیز در بین راپیمایی کنندگان حضور داشتند که هر 3 نیز در این درگیری ها به شهادت رسیدند. بنابراین به نظر می رسد با توجه به رشد فرهنگ شیعه در جهان امروز، صهیونیست ها و وهابیت دچار نوعی سردرگمی در مقابله با شیعیان شده اند و این تقابل در شرایطی همچنان در کشورهای سوریه، عراق و بحرین ادامه دارد که هر روز از منطقه ای جدید خبر می رسد که شیعیان به پاخواسته اند و صهیونیست ها و وهابیت نیز برای مقابله با شیعیان دست به کار می شوند. اما هر قدر که آنها در پروژه ایران هراسی و ضد شیعی گام برداشته اند، بر تعداد شیعیان افزوده شده است. همانگونه که این روزها "خمینیون" نیجریه به چالشی جدید برای صهیونیسم و وهابیت تبدیل شده اند.