هدف واقعی اعزام هنرمندان به برزیل چیست؟/وقتی خوشگذرانی هنرمندان یک پروژه ملی تلقی می‌شود!+ تصاویر

سرویس فرهنگی «فردا»؛ مسابقات جام جهانی و جذابیت های آن بویژه به میزبانی برزیل به عنوان مهد فوتبال دنیا بسیاری را برای قرار گرفتن در لیست مسافران اعزامی به سرزمین قهوه وسوسه کرد و لابی ها و رانت هایی را هم براه انداخت تا جمعی به هر طریقی شده این سفر ورزشی توریستی را از دست ندهند. در این میان از کارمندان درجه چندم فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ برتر گرفته تا پیشکسوتان فوتبال و چهره های هنری ، سینمایی و حتی سیاسی تلاش همه جانبه ای برای قرار گرفتن در لیست مسافران اعزامی به برزیل داشتند که هر یک ماجرا و پشت پرده خاص خودش را دارد. با توجه به هزینه سنگین سفر به برزیل (حدود 20 میلیون تومان) و وضعیت اقتصاد مقاومتی کشور، انتظار می رفت کاروان همراهان تیم ملی این بار برخلاف دوره های قبل با ضوابط و بر طبق ضروریت های شغلی و حرفه ای و با سخت گیری های بیشتری از سوی فدراسیون فوتبال و دستگاه های نظارتی انجام شود ولی گویا بازهم «سمبه» لابی افراد و مدیران متمول پر زورتر بود و آنها به طرق مختلف تلاش کردند تا این سفر تاریخی و بیاد ماندنی را از دست ندهند . در این میان پشت پرده سفر جمعی از هنرمندان به جام جهانی به اصطلاح برای حمایت از تیم ملی زوایای پنهان و پیدای بسیاری دارد که پرداختن به آن حقایق جالبی را روشن می کند.

پروژه «یار دوازدهم» و هزینه 4 میلیاردی

«یار دوازدهم» عنوان طرحی است که قرار بود جمعی از هنرمندان و ورزشکاران با بودجه‌ای ۴ میلیارد تومانی برای تشویق تیم ملی در جام جهانی و تهیه مستند راهی برزیل شوند. سیدجواد هاشمی به عنوان تهیه ‌کننده و محمدحسین لطیفی به عنوان کارگردان این پروژه را کلید زدند اما از همان ابتدا با حرف و حدیث‌های بسیاری که بر سر این پروژه وجود داشت تغییرات بسیاری در آن ایجاد شد.

از جمله اینکه لطیفی از همراهی گروه انصراف داد و سیدجواد هاشمی با هزینه شخصی جمعی از هنرمندان را با خود به برزیل برد. از همان ابتدا مسابقه‌ای هم که هاشمی و طالبی قول آن را داده بودند که به شبکه نمایش خانگی بیاید و قرار بود مجری احتمالی‌اش محمدرضا گلزار باشد هم خبری نشد.هومن طالبی به عنوان سرمایه گذار و اسپانسر مالی این پروژه پس ازانتشار خبر انصرافش از این پروژه گفت: سید جواد هاشمی به عنوان تهیه‌کننده، به صورت صوری با ما قرارداد بست تا مجوز فیلمبرداری برای ۶ مستند و یک مسابقه ۵۲ قسمتی را از وزارت ارشاد برای ما دریافت کند. قراردادی رسمی هم با ما امضا کردند که در آن تمام حق و حقوق مستندها را به ما واگذار کردند.

او ادامه داد: هاشمی بعد از این کار خود را با هنرمندان همراه کرد و در انتهای کار زمانی که دوستان قرار بود به جام جهانی اعزام شوند با اعلام انصراف من، خودش همراه آژانس «تعطیلات رویایی» هنرمندان را به جام جهانی برد. در حالی که ورزشکاران و جانبازانی هم که قرار بود در این کاروان همراه هنرمندان باشند، برده نشدند.

طالبی درباره انصراف جمع زیادی از هنرمندان از این پروژه توضیح داد: محمدرضا گلزار و محمدحسین لطیفی و تعدادی از هنرمندان از این پروژه به دلیل همین موضوع کناره‌گیری کردند اما تعدادی از هنرمندان هماهنگ با سیدجواد هاشمی با هزینه شخصی وی عازم برزیل شدند. آقای هاشمی قرار است هزینه‌های سفر هنرمندان را خود پرداخت کند و چکی به آژانس تعطیلات رویایی داده تا منزل خود را بفروشد و هزینه را پرداخت کند.

او با بیان اینکه عزیزمحمدی رئیس اتحادیه باشگاه های فوتبال هم به این اتفاقات معترض است، تصریح کرد: ایشان هم به این اتفاقات اعتراض دارند. ما به زودی شکواییه خود را به مجمع صنفی تهیه ‌کنندگان، حراست صدا و سیما، حراست ارشاد و سازمان میراث فرهنگی می‌دهیم چرا که حق و حقوق این پروژه طبق قرارداد در اختیار ما بوده و آقای هاشمی حقی در این‌باره ندارد و مبلغ ۴۰ میلیون تومان از قرارداد ۲۹۰ میلیونی خود را هم دریافت کرده است.

سرمایه‌گذار اولیه «یار دوازدهم» افزود: سام درخشانی و کامران تفتی شب اعزام با من تماس گرفتند که با ما برای سفر به برزیل تماس گرفته شده چه کار کنیم؟ من هم گفتم شما از سفر لذت ببرید. ما که نمی‌توانیم مقابل سفر شما به برزیل بایستیم . ما اجازه پخش فیلم را نخواهیم داد چون این حق دراختیار ماست. من برای چند مراسمی که پیش از رفتن هنرمندان برگزارشد و مبلغی که به برخی هنرمندان از جمله محمدحسین لطیفی، سیدجواد هاشمی و پرداخت کردم بالای یک میلیارد تومان از دست دادم. مستند ما بلاتکلیف خواهد ماند چون باید با حضور پیشکسوتان داوری و ورزشی ساخته می‌شد، نه اینکه عده‌ای هنرمند برای خوشگذرانی به برزیل بروند.

تله تبلیغاتی به بهانه حمایت از تیم ملی

چه کسی پشت «هنرمندان حامی تیم ملی فوتبال» است؟ آن‌ها قرار است چگونه در برزیل از تیم ملی حمایت کنند و به بازیکنان «انرژی» بدهند؟ آیا فدراسیون و اتحادیه باشگاه‌های فوتبال ایران در تله تبلیغاتی یک اسپانسر بخش خصوصی گرفتار شده و خواسته یا ناخواسته منت برنامه‌های فرهنگی انجام نداده را به سر تیم ملی می‌گذارند یا اینکه برنامه‌ دیگری در جریان است که کسی نباید از آن مطلع شود.پس از کش و قوس‌های فراوان درباره رفتن یا نرفتن تعدادی از هنرمندان سینما و تلویزیون به برزیل آن‌هم تحت عنوان «حامی تیم‌ ملی فوتبال»، بالاخره نام افرادی که در قالب این پروژه به برزیل رفته‌اند مشخص شد. گرچه پیگیری‌ها نشان می‌دهد که وضعیت این پروژه بسیار پیچیده‌ است و یکی دو نام دیگر نیز در لحظات آخر به این سفر نرفته‌اند و البته هنوز هم برنامه‌ چندان مشخصی درباره این سفر اعلام نشده و به نظر می رسد این حضور بیشتر از آنکه جنبه حمایت از تیم ملی داشته باشد با هدف سیر و سیاحت در شهرهای برزیل و عکس های یادگاری در سواحل زیبای این کشور و استفاده از طبیعت بکر سرزمین قهوه صورت گرفته است. لیلا بلوکات، نسرین مقانلو، رضا یزدانی، حسام نواب ‌صفوی، پژمان جمشیدی، سیاوش خیرابی، فاطمه گودرزی، مهراب قاسم‌خانی، سید جواد هاشمی، محسن تنابنده، لیندا کیانی، نرگس محمدی، کامران تفتی، مهران غفوریان، محمدرضا شریفی‌نیا، یوسف طاهریان، سحر زکریا، بابک اردلان و مهدی پاکدل هنرمندانی هستند که برای حمایت از تیم ملی به برزیل سفر کرده‌اند. اما گویا در لحظه آخر، لیلا بلوکات و نسرین مقانلو به این سفر نرفته‌اند و محمد رضا گلزار هم از سفر به برزیل انصراف داد.

هدف واقعی از اعزام هنرمندان به برزیل

مدیر تولید پروژه «یار دوازدهم» درباره آنچه قرار است هنرمندان در برزیل انجام دهند به این جمله اکتفا می کند که «هنرمندان قرار است بروند بازی های تیم ملی را تماشا کنند و ملی پوشان را تشویق کنند.»

اما هنگامی که توضیحات نشست رسانه‌ای پروژه، درباره ساخت مجموعه 22 قسمتی از حضور هنرمندان در برزیل به کارگردانی محمدحسین لطیفی برای شبکه نمایش خانگی و هزینه‌ی میلیاردی پروژه را یادآور می‌شویم، می‌گوید: «آن هم سر جایش است و آن مجموعه 22 قسمتی ساخته می‌شود.

اما چرا نام محمدحسین لطیفی به عنوان کارگردان پروژه، در میان هنرمندانی که به برزیل وارد شده‌اند، دیده نمی‌شود؟ ضمن اینکه شنیده می‌شد، او قرار است پس از پروژه‌ مستند مسابقه «یار دوازدهم»، سینمایی «رویای من، برزیل» را هم در این کشور کلید بزند.مدیر پروژه در این‌باره توضیح داد که «آقای لطیفی در تهران کار داشتند و چند روز دیگر به برزیل می‌روند. اکنون کارها را به دوستان سپرده‌اند تا وقتی که خودشان به تیم ملحق می‌شوند، کارها دنبال شود. ضمن آنکه معلوم نیست اصلا «رویای من، برزیل» کلید بخورد یا نه!مدیر تولید «یار دوازدهم» همچنین درباره «هومن طالبی» که از او به عنوان اسپانسر پروژه یاد شده بود و همچنین ارتباط این مجموعه مستند با اتحادیه مدیران باشگاه‌های فوتبال گفت: ایشان دیگر در پروژه حضور ندارند و در حال حاضر آژانس مسافرتی تعطیلات رویایی و سرمایه گذار شخصی اسپانسر پروژه هستند . همچنین پروژه هیچ ارتباطی به اتحادیه باشگاه ها و شخص عزیز محمدی ندارد!

اسپانسر پروژه کیست؟ چه کسی رفت؟ چه کسی نرفت؟

پس از صحبت های مدیر تولید پروژه، با آژانس مسافرتی «تعطیلات رویایی» که مجری تورهای جام جهانی فوتبال است، موضوع را پیگیری کردیم.مدیر تور جام جهانی برزیل در این آژانس مسافرتی، درباره سفر هنرمندان به برزیل گفت که مدیرعامل مجموعه در جریان این قرارداد است و نمی‌تواند اطلاعات مفیدی در این‌زمینه بدهد اما گفت که لیست هنرمندان اعزامی به برزیل، در لحظه آخر تغییراتی کرده که از چشم رسانه ها دور مانده است: «16 نفر از هنرمندان روز گذشته وارد برزیل شدند که اسامی آن‌ها با یکی دو مورد تغییر اعلام شد».او ادامه داد : اسامی تمامی هنرمندان جز یکی دو مورد درست است تنها خانم نسرین مقانلو، مهدی پاکدل و سحر زکریا به این سفر نرفتند و خانم لیلا بلوکات هم یک روز مانده به حرکت، پای‌شان شکست و اعزام نشدند.

وی یادآور شد: به نظر می‌رسد نام آقای «مسعود پاکدل» با نام برادرشان «مهدی پاکدل» اشتباه وارد لیست شده است. چون آقای مسعود پاکدل به عنوان فیلمبردار به همراه تیم هنرمندان به برزیل اعزام شده‌اند. همچنین مهران غفوریان صبح شنبه (24 خردادماه) ایران را به مقصد برزیل ترک کرده است.از آنجا که عزیز محمدی (رییس اتحادیه مدیران باشگاه‌های فوتبال) به عنوان «حامی معنوی» پروژه، اعلام کرده بود که شرط کرده‌ که تعدادی از ورزشکاران در این برنامه حضور داشته باشند و ترتیب تعداد ورزشکاران و هنرمندان 60 و 40 نفر خواهد بود، موضوع اعزام ورزشکاران در کنار هنرمندان را از مدیر تور جویا شدیم. وی پاسخ داد: «این قرار برای قبل بود که آقای هومن طالبی اسپانسر پروژه بودند. ایشان کلا قراردادشان را اجرا نکردند و هیچ هزینه‌ای ندادند. برای همین آن قرارداد و اعزام ورزشکاران کلا منتفی شد. ما تنها قرار بود هنرمندان را به پروژه اعزام کنیم.

تولید مستند خصوصی به پای برنامه فرهنگی تیم ملی

آنچه مشخص است پروژه یار دوازدهم صرفا یک مجموعه مستند 22 قسمتی برای شبکه نمایش خانگی است که در حاشیه بازی‌های تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی ساخته می‌شود.

از آنجا که اسپانسری پروژه به یک آژانس مسافرتی سپرده شده است، به نظر می‌رسد این مجموعه مستند رویکرد تبلیغی برای این موسسه و ارائه خدماتش و یا نهایتا رویکردی مربوط به تورهای گردشگری دارد.

ضمن آنکه سید جواد هاشمی به عنوان تهیه‌کننده این پروژه در یک نشست خبری گفته بود که «بحث‌هایی صورت گرفت تا گروهی از هنرمندان در کنار تیم اصلی فوتبال به عنوان یار دوازدهم حضور داشته باشند و از نظر تبلیغی ذهن مردم را معطوف به یاری و حمایت از تیم ملی کنند تا انرژی مثبتی برای نتیجه گرفتن تیم فوتبال منتقل شود». البته هیچ وقت مشخص نشد که هنرمندان چگونه قرار است از نظر تبلیغی کاری کنند که انرژی مثبتی به بازیکنان تیم ملی منتقل شود!

یا عزیز محمدی (رییس اتحادیه باشگاه‌های فوتبال) هم که گفته‌ بود حامی معنوی پروژه است، شرط کرده بود که تعدادی از ورزشکاران در این برنامه حضور داشته باشند اما حالا نه تنها این اتفاق نیفتاده بلکه هنرمندان و بازیگران درجه یکی هم که قرار بود درکنار تیم ملی قرار بگیرند، به دلایل مختلف از جمله درگیری در پروژه‌های مختلف و همچنین شاید بازتاب منفی این پروژه در اذهان عامه جامعه به دلیل وضعیت اقتصادی‌ای که طبقه متوسط و ضعیف درگیر آن‌ هستند، یک به یک انصراف دادند.

با این اوصاف به نظر می‌رسد، عنوان «هنرمندان حامی تیم ملی فوتبال» روی این پروژه، صرفا یک حرکت تبلیغاتی برای اسپانسر قبلی و اسپانسر جدید پروژه است چون این موضوع که 16 نفر از بازیگران و هنرمندان به استادیوم چند ده‌هزار نفری بروند و در کنار 3 هزار نفر ایرانی‌ دیگر تیم ملی را تشویق کنند، به هیچ وجه مهم نیست. طبیعتا همان چند هزار نفر به خوبی از پس حمایت از تیم ملی بر خواهند آمد و 16 نفر کمتر یا بیشتر تاثیری در این شدت یا قوت این تشویق ندارد.

پرواضح است که این حرکت تبلیغی با اهدافی فراتر از حمایت از تیم ملی صورت گرفته و تنها بخشی از ماموریت گروه اعزامی حمایت از تیم ملی بوده و در پس این حضور برنامه های دیگری مد نظر گردانندگان و سرمایه گذاران آن قرار داشته است که متاسفانه منت حمایت از تیم ملی بر آن گذاشته شده است.

مسئولیت پذیری هنرمندان در قبال پروژه ای ملی

پرواضح است که از یک هنرمند یا بازیگر کسی انتظار «انرژی دادن» به بازیکنان تیم ملی را ندارد و اساسا چنین وظیفه ای درهیچ یک از تیم های ملی دنیا سابقه نداشته که گروهی برای حمایت از تیم ملی راهی محل برگزاری مسابقه شوند. اما رعایت شان و شئون یک هنرمند ایرانی هرچند با هزینه شخصی و اسپانسر خصوصی در چنین پروژه ای که عنوان ملی را یدک می کشد، حضور یافته باشد ، امری الزامی و قطعی است. کسی معترض سفر هنرمندان به جشنواره‌ها، فستیوال‌ها، مجامع و... در خارج از کشور نیست. اساسا کسی کاری هم ندارد که بازیگران بخواهند در سفرهای خارجی غیررسمی خود، شلوارک، رکابی یا هرچیز دیگری بپوشند. مشکل از جایی شروع می‌شود که بازیگران محترم که جامعه برای آن‌ها احترام و جایگاه خاصی قائل است، برای وظیفه مشخصی و تحت پروژه‌ای که عنوان ملی به خود گرفته است، به سفری رفته باشند و به عبارتی نماینده فرهنگی جامعه شناخته شوند؛ آن موقع است که پوشیدن شلوارک‌های 10 هزار تومانی مانند افراد معمولی که برای اولین‌بار به سواحل تایلند یا ترکیه سفر می‌کنند، کمی بد و غیر موجه به نظر می‌رسد.

پس از انتشار عکس‌های با شلوارک و ذوق‌زدگی‌های خاص هنرمندان در برزیل که به حمایت از تیم ملی فوتبال در آن‌جا هیچ ربطی ندارد، یکی از نویسندگان محترم اعزامی به برزیل در جوابیه‌ای فرار رو به جلو را به قرار بر پاسخگویی ترجیح داده‌ و موضوع را به مسائل دیگری ربط داده است تا با فرافکنی اعمال و رفتار خود را توجیه کند.

ایشان درمتن‌شان، تاکید کرده‌اند» که با پول ملت به این سفر نیامده‌اند و هیچ‌کس را نمایندگی نمی‌کنند و صرفا برای دیدن بازی‌های تیم ملی به‌عنوان یک عاشق فوتبال آن هم از طریق یک اسپانسر به برزیل آمده‌اند». نکته جالب توجه اینجاست که این اسپانسرخیلی خیلی اتفاقی و بدون هیچ دلیل خاصی، همان موسسه مسافرتی‌ است که فدراسیون فوتبال حق فروش بلیت‌های جام‌ جهانی را بسیار اتفاقی به این آژانس داده است. از یک نویسنده‌ سریال‌های طنز تلویزیون که از نظر برخی به لودگی هم متهم هستند و به‌عنوان یک سینماگر در برزیل حاضر شده، انتظار نیست به خیلی از این مسائل توجه کند، اما اگر اهل سینما و تلویزیونی فقط به ‌صورت سفر شخصی به برزیل سفر کرده است، شایسته بود در تمام مدتی که به ‌عنوان یکی از مسافران پروژه‌ ملی یار دوازدهم در تمامی خبرگزاری‌ها، سایت‌ها و روزنامه‌ها از ایشان نام برده می‌شد، فقط یک ‌بار در حد یک خط توضیح می‌داد که این سفر شخصی است و به مباحث ملی هیچ ربطی ندارد.گفته‌اند که: «از اونجا که من در این سفر خودم رو نماینده ملت ایران نمیدونم» برای این بخش تنها کافی است سخنان سید جواد هاشمی، تهیه ‌کننده پروژه «یار دوازدهم» و همچنین سردار عزیز محمدی، رییس اتحادیه باشگاه‌های فوتبال که چندین و چند بار»حمایت هنرمندان از تیم ملی فوتبال» را به رسانه‌ها کشید، یادآور شویم: «شاید برای اولین‌بار در تاریخ کشور ما، توجه به حمایت از تیم ملی برای شرکت در جام جهانی که مهم‌ترین تورنمنت ورزشی جهان محسوب می‌شود جدی گرفته شده است». «از مدت‌ها قبل بحث‌هایی صورت گرفت تا گروهی از هنرمندان در کنار تیم اصلی فوتبال به عنوان یار دوازدهم حضور داشته باشند و از نظر تبلیغی ذهن مردم را معطوف به یاری و حمایت از تیم ملی کنند تا انرژی مثبتی برای نتیجه گرفتن تیم فوتبال منتقل شود».»با کمک معنوی اتحادیه فوتبال ایران و عزیز محمدی، از یک سرمایه‌گذار دعوت شد تا با اعزام تعدادی از هنرمندان که تاکنون به 35 نفر رسیده، این حمایت شکل عملی به خود بگیرد». «قرار شد تعدادی از ورزشکاران و هنرمندان برای حمایت از تیم ملی در کنار آنها حضور داشته باشند و جمعی از آنها هم به برزیل اعزام شوند».

عزیز محمدی، رییس اتحادیه مدیران باشگاه‌های فوتبال: «جمع شدن این هنرمندان علاوه بر معرفی فرهنگ ایرانی باعث وفاق ملی هم می‌شود.»

با این حساب و وقتی هنرمندان قرار است به عنوان «حامی فرهنگی تیم ملی فوتبال»، «افزایش دهنده وفاق ملی»، «یار دوازدهم تیم ملی» و... به برزیل سفر کنند، این پرسش ایجاد می‌شود که آیا آن‌ها نباید شأنیت یک هنرمند ایرانی را رعایت کنند؟ این پرسشی است که مسئولان وزارت ارشاد، فدراسیون فوتبال ، اتحادیه باشگاه ها و شخص سید جواد هاشمی در مقام تهیه‌کننده یا مدیر تولید پروژه! باید به آن پاسخگو باشند. منبع:‌ هفته نامه خط خبر