پنجاه بدر/ تصاویر

مهر: از گذشته های دور مردم قزوین در آئینی سنتی که در کمتر جایی صورت می گیرد عصر پنجاهمین روز از شروع سال جدید، از خانه بیرون می زنند و به دامان طبیعت می روند تا از خداوند به خاطر نعمت هایش تشکر کنند. نادر محمدي معاون گردشگري اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان قزوين در این باره می گوید: مراسم سنتي "پنجاه به در" يكي از اصيل ترين آئين هاي قزوين به شمار مي آيد كه مردم اين استان اعتقادات راسخي براي شركت در آن دارند. وي افزود: پخت و توزيع غذاهاي نذري نيز بخش ديگري از مراسم" پنجاه به در" قزويني ها را شامل مي شود كه حين اجراي آئين هاي مذهبي ميان شركت كنندگان توزيع مي شود. محمدی بیان کرد: این مراسم در بهترین روز فصل بهار از لحاظ آب و هوایی برگزار می‌شود و در واقع تجدید پیوندی دوباره با طبیعت است اما بیش از هر چیز به نظر می رسد ریشه ای تاریخی داشته باشد که عمر آن به دوران پیش از اسلام هم می رسد.

محمد مهدی رضاپور کارشناس میراث فرهنگی هم در این باره می گوید: از گذشته های دور مردم قزوین در نوزدهمین روز از ماه دوم سال جدید که برابر با پنجاهمین روز سال است در راستای اجرای یک مراسم آئینی به مصلای شهر می روند و در این مکان با خداوند راز و نیاز می کنند. وی افزود: اگر تا آن روز از سال باران خوبی آمده باشد مردم در مصلی نماز شکر هم بجای می آورند و از خداوند به خاطر نزول باران رحمت سپاسگزاری می کنند اما اگر سال کم بارانی باشد نماز استسقاء به جای می آورند و طلب باران رحمت می کنند. سلیمه رجبی یکی از بانوان قزوینی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهارداشت: مردم قزوین در آئین سنتی و قدیمی "پنجاه بدر" و به پاس بارش های بهاری، این روز را در طبیعت سپری ‌می کنند که خوردن غذاهایی از جمله آش رشته و دُیماج هم که پیش‌غذایی محلی و مخلوطی از نان خردشده، پنیر، سبزی، گردو، کشمش و سیر است و تنقلاتی چون آجیل و شیرینی باقی مانده از عید، بخشی از رسوم پنجاه بدر در قزوین بشمار می رود.

وی یادآورشد: چنانچه از روز نخست سال تا پنجاهمین روز آن نزول باران فراوان باشد، مردم در آئین پنجاه بدر نماز شکر به جای می آورند و چنانچه سالی کم باران باشد از درگاه خدواند طلب بارش باران می کنند. یکی دیگر از بانوان قزوینی در این باره به خبرنگار مهر گفت: این مراسم از گذشتگان به ارث رسیده و ما هرساله در اردیبهشت ماه به همراه اکثر افراد فامیل و خویشاوندان با درست کردن عصرانه به طبیعت می رویم تا هم روحیه تازه کنیم و هم بخاطر نعمتهای الهی بویژه باران بهاری شکرگزار خدا باشیم. زهره فلاح می گوید: این مراسم بهانه ای برای صله رحم نیز هست و در ایام سال بدلیل مشغله های فراوان کمتر فرصتی برای حضور خانواده ها در کنار هم فراهم می شود لذا از این مراسم استقبال می کنیم و همه ساله آن را بدون هیچ وقفه ای انجام می دهیم و نشاط آن هم موجب قرابت بیشتر فامیل و تقویت روابط خانوادگی می شود. در گفتگو با یک بانوی دیگر قزوینی در خصوص خوردنی های این مراسم جویا شدیم که وی گفت: خوردن هندوانه، آجیل مشگل گشا و میوه نیز در این روز مرسوم است و بسیاری از کسانی که به پنجاه بدر می روند آش رشته نیز درست می کنند و با خود به باغ و دشت و دمن می برند و حال و هوای دیگری پیدا می کنند. گفته می شود مردم قزوین با برگزاری این مراسم عمق رفاقت، صمیمیت و میهمان دوستی خود را که تا پنجاه روز بعد از عید نیز ادامه دارد به رخ می کشند و با تداوم این مراسم درصدد ترویج فرهنگی اصیل ایرانی و تقویت رفاقت و خویشاوندی و صله رحم هستند. حضور خیل عظیم خانواده ها در سرسبزی باغها و دشتهای طبیعی قزوین چشم اندازهای زیبایی خلق می کند و تصاویر به یادماندنی را در تاریخ این منطقه ثبت می کند.

آيين مذهبي " پنجاه به در"، بعد از ظهر روز نوزدهم ارديبهشت ماه هرسال در محل مصلي شهر قزوين به پاس تشکر ازنعمات الهی از جمله بارش باران برپا مي شود اما به نظر می رسد گاهی بخشهای تفریحی و گشت و گذار و خوراکی های آن بر فضای معنوی نیایش غلبه می کند که برخی از شخصیت های مذهبی نگران فراموش شدن آئین های دینی آن هستند که امیدواریم با برنامه ریزی مناسب بتوان در کنار حفظ محتوا و ارزشهای اصلی این مراسم مذهبی به نشاط و شادابی خانواده ها هم کمک کرد.