با این "کتابخانه ملی" چرخ پژوهش کشور باید لنگ بزند

جای بسی تأسف است که كتابخانه ملي ايران كه به گفته مسئولينش پشتوانه علمي و فرهنگي كشور است مشترك هيچ يك از بانك هاي اطلاعاتي دنيا نيست ! به گزارش خبرنگار ‍فرهنگ و هنر «فردا» ، كافي است در هفته پژوهش سري به كتابخانه ملي ايران بزنيد تا با گوشه اي از مشكلات پژوهش در كشور آن هم در بزرگترين مخزن نگهداري منابع علمي كشور آشنا شويد. كتابخانه ملي ايران كه با هزينه اي بالا و در ساختماني زيبا و مدرن حدود 7 سال پيش افتتاح شد در طول 5 سال گذشته نه تنها به هدف اصلي تشكيل خود يعني افزايش سهم خود در پژوهش كشور نائل نشده بلكه از كتابخانه هاي كوچك دانشكده ها نيز در بحث ايجاد تسهيلات براي پژوهشگران عقب تر است. نمونه مهم اين مسئله عدم اشتراك كتابخانه ملي با بانك هاي مهم اطلاعاتي دنيا همچون proquest و emerald وElsevier وSpringer و SCOPUS و ... است كه اين امر باعث شده بسياري از دانشجويان و پژوهشگران كشور كه به تصور استفاده از منابع علمي اين كتابخانه بدان مراجعه مي كنند با دستان خالي بازگردند. اين نكته نيز مهم است كه كتابخانه ملي همچون دانشگاه داراي پست هاي هئيت علمي است و اكنون بيش از 40 نفر با اين عنوان و با حقوق هاي در خور توجه در اين مركز فعاليت مي كنند. گرچه نگاه به ليست كتب منتشر شده در چند سال اخير توسط انتشارات سازمان اسناد و كتابخانه ملي نيز نشان دهنده اين است كه اعضاي هئيت علمي اين مركز نيز در عرصه پژوهش،تأليف و يا حتي ترجمه ؛ دست آوردي نداشته اند و معلوم نيست كه چرا كتابخانه اي كه عنوان كتابخانه مادر كشور را نيز يدك مي كشد وقتي در زمينه توليد علم در حوزه كتابداري ناموفق بوده تلاشي براي ترجمه دستاوردهاي علمي ديگر كشورها كه در اين زمينه ها به موفقيتهايي نايل شده اند از خود نشان نداده است. مسئولين اين كتابخانه نيز در چند سال گذشته به جاي پاسخ گويي به نقد هاي جدي اصحاب علم كشور در مورد عدم انجام وظايف اصلي اين كتابخانه همچون گسترش رده ها ، تدوين استانداردهاي نوين كتابخانه اي ، تلاش جدي براي توسعه كتابخانه مجازي به اظهار نظرهاي كم فايده و جنجال برانگيزي همچون اعلام سرانه مطالعه، ابراز ايده در زمينه عرضه كتاب در سوپر ماركتها و يا موضوعي كه اينروزها مورد نقد رسانه ها قرار گرفته يعني وجود نام خليج فارس در قرآن كريم پرداخته اند. عدم به روز رساني و در دسترس قرار دادن منابع موجود كتابخانه ملي كه متاسفانه منابع فارسي و منتشر شده در داخل كشور را نيز شامل مي شود ( و وعده به روز رساني آنها بارها و بارها و با اعلام زمان هاي مختلف توسط مسئولين اين مركز به اصحاب رسانه ها داده شده است)، نيز از ديگر چالش هاي پيشروي پژوهشگران مراجعه كننده به كتابخانه ملي است . در حوزه اسناد نيز كه عنوان پرطمطراق اسناد ملي در نام اين سازمان به چشم مي خورد هم بايد اضافه كرد در طول 40 سال فعاليت آرشيو ملي ايران تا كنون كمتر از 150 هزار سند آماده استفاده پژوهشگران قرار گرفته كه اين آمار در مقابل ارائه بيش از 250 هزار سند در يك مرحله و آنهم توسط يك پايگاه اطلاع رساني اينترنتي همچون ويكي ليكس خود مايه تاسف خواهد بود. به هر حال براي رسيدن به رشد و تعالي و يافتن راهكارهاي پيشرفت بومي كشور كه همواره مورد تاكيد مقام معظم رهبري بوده است بايد توجه به مديريت مراكز علمي نيز مد نظر مسئولين اجرايي كشور قرار گيرد تا در آينده همچون امروز براي يافتن پژوهش در پشتوانه علمي و فرهنگي كشور محتاج چراغ نباشيم.